BÀI 12: TRIỀU NGUYỄN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 12: TRIỀU NGUYỄN
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
- Sưu tầm và giới thiệu được một số tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) liên quan đến Triều Nguyễn. - Trình bày được những nét chính về lịch sử Việt Nam thời nhà Nguyễn thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: vua Gia Long, vua Minh Mạng, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Trường Tộ, Hàm Nghi, Phan Đình Phùng,...)
Khởi động
Khởi động
Quan sát hình 1 và cho biết công trình trong hình liên quan đến triều đại nào trong lịch sử Việt Nam. Hãy chia sẻ những điều em biết về triều đại này.
Ảnh
- Công trình trong ảnh là Đại Nội kinh thành Huế. Đây đã từng là kinh đô của triều đại nhà Nguyễn. - Triều đại nhà Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.
Khám phá
1) Sự thành lập Triều Nguyễn (1) Sự thành lập Triều Nguyễn)
1) Sự thành lập Triều Nguyễn
Sau khi đánh bại Triều Tây Sơn, năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, lập ra Triều Nguyễn, lấy niên hiệu là Gia Long. Năm 1804, vua đặt quốc hiệu là Việt Nam, đóng đô ở Phú Xuân (Thừa Thiên Huế ngày nay). Nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ (Luật Gia Long), xây dựng lực lượng quân đội, quan tâm đến sản xuất nông nghiệp,... tạo cơ sở cho một đất nước thống nhất, phát triển.
Ảnh minh hoạ
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và trình bày sự thành lập Triều Nguyễn.
Sự thành lập Triều Nguyễn: + Năm 1802, Nguyễn Phúc Ánh lên ngôi vua, lấy niên hiệu là Gia Long, lập ra Triều Nguyễn, định đô ở Phú Xuân (Huế). + Triều Nguyễn quản lí một quốc gia thống nhất từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau.
2) Đất nước dưới Triều Nguyễn (Củng cố và phát triển vương triều)
2) Đất nước dưới Triều Nguyễn
Vua Gia Long và các vị vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức,... tiếp tục xây dựng đất nước và bảo vệ vương triều. Trong đó, Triều Nguyễn dưới thời vua Minh Mạng trị vì được coi là thời kì vững mạnh và có nhiều đổi mới.
Củng cố và phát triển vương triều
Câu hỏi
Đọc thông tin và nêu những việc vua Minh Mạng đã làm đề củng cố và phát triển vương triều.
Ảnh
Những việc vua Minh Mạng đã làm đề củng cố và phát triển vương triều: + Thực hiện nhiều chính sách quan trọng nhằm củng cố và phát triển đất nước như: cải cách hành chính đến cấp xã, đẩy mạnh khai hoang, cải cách hệ thống thi cử,... + Quan tâm đến việc xác lập và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ; + Khuyến khích học hỏi, tiếp thu những tiến bộ về khoa học-kĩ thuật của phương Tây, trong đó có kĩ thuật đóng thuyền.
Công cuộc khẩn hoang dưới Triều Nguyễn (Công cuộc khẩn hoang dưới Triều Nguyễn)
Công cuộc khẩn hoang dưới Triều Nguyễn
Vào thế kỉ XIX, Triều Nguyễn đã tổ chức khẩn hoang trên quy mô lớn, đặc biệt là những vùng đất ven sông, ven biển, góp phần mở rộng diện tích đất nông nghiệp. Trong quá trình đó, có đóng góp không nhỏ của một số vị quan như Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Tri Phương,..
Câu hỏi
Đọc thông tin và trình bày những đóng góp của Nguyễn Công Trứ trong việc khẩn hoang dưới Triều Nguyễn.
Ảnh
Những đóng góp của Nguyễn Công Trứ trong việc khẩn hoang dưới Triều Nguyễn: + Nhận thấy vùng Duyên hải Bắc Bộ còn nhiều đất có thể khẩn hoang. Nguyễn Công Trứ đã dâng sớ xin triều đình cấp tiền công, tiền gạo để tập hợp dân nghèo khai khẩn. + Năm 1828, vua Minh Mạng cử Nguyễn Công Trứ làm Doanh điển sứ, chuyên coi việc khai khẩn ruộng đất. + Nguyễn Công Trứ đã chiêu mộ dân phiêu tán khai phá được một vùng đất đai rộng lớn miền ven biển, lập nên huyện Tiền Hải (Thái Bình) và huyện Kim Sơn (Ninh Bình) ngày nay.
Những đề nghị cải cách dưới Triều Nguyễn (Những đề nghị cải cách dưới Triều Nguyễn)
Những đề nghị cải cách dưới Triều Nguyễn
Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Cùng với phong trào chống Pháp sôi nổi của nhân dân, một số quan lại, trí thức có tư tưởng tiến bộ như: Phạm Phú Thứ, Nguyễn Lộ Trạch, Nguyễn Trường Tộ,... đã chủ trương cải cách đất nước.
Đọc thông tin, nêu mục đích và nội dung của những đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ.
- Mục đích của những đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ là mong muốn cải cách, làm cho đất nước giàu mạnh. - Nội dung của những đề nghị cải cách: Chấn chỉnh bộ máy quan lại, mở rộng quan hệ ngoại giao, phát triển kinh tế, cải cách giáo dục,...
Phong trào Cần vương chống Pháp (Phong trào Cần vương chống Pháp)
Phong trào Cần vương chống Pháp
Năm 1884, thực dân Pháp về cơ bản đã hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam. Tuy nhiên, vua Hàm Nghi và phái chủ chiến trong triều, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết, vẫn quyết tâm chống Pháp. Năm 1885, vua Hàm Nghi phát dụ Cần vương, kêu gọi toàn dân giúp vua đánh giặc. Phong trào Cần vương bùng nổ với các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu như: khởi nghĩa Bãi Sậy, khởi nghĩa Ba Đình, khởi nghĩa Hương Khê,...
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin, em hãy: • Nêu mục đích của phong trào Cần vương. • Kể lại câu chuyện về Phan Đình Phùng và khởi nghĩa Hương Khê
- Mục đích của phong trào Cần Vương là giúp vua cứu nước, đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục quốc gia phong kiến độc lập. - Câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê + Cuối thế kỉ XIX, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp dưới lời kêu gọi cứu nước của vua Hàm Nghi. + Khởi nghĩa đã xây dựng căn cứ tại Hương Khê, các anh hùng, hào kiệt đã tự nguyện liên kết lực lượng dưới quyền chỉ huy của ông. + Cuộc khởi nghĩa đã kéo dài hơn 10 năm, gây thiệt hại cho quân Pháp. + Cuối năm 1895, Phan Đình Phùng hi sinh trong một trận chiến đấu, cuộc khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã.
Luyện tập
Câu 1
Sắp xếp tên nhân vật dưới đây tương ứng với nội dung sự kiện vào vở ghi. - Tên nhân vật: vua Gia Long, vua Minh Mạng, vua Hàm Nghi, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Trường Tộ, Phan Đình Phùng. - Nội dung sự kiện: phát dụ Cần vương, khởi nghĩa Hương Khê; đề nghị cải cách đất nước; cải cách hành chính; lập ra Triều Nguyễn; lập ra huyện Tiền Hải và huyện Kim Sơn.
Ảnh
Câu 2
Ảnh
Chọn một nhân vật lịch sử của Triều Nguyễn và thiết kế thẻ nhân vật theo gợi ý: tiểu sử; tài năng; đóng góp của nhân vật đối với lịch sử; điều em yêu thích/ học được ở nhân vật,....
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
ựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây: 1. Nếu em được viết thư gửi đến một nhân vật dưới Triều Nguyễn trong thế kỉ XIX, em sẽ gửi cho ai và nội dung chính viết về điều gì? 2. Sưu tầm và giới thiệu một tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) về Triều Nguyễn.
Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại bài cũ - Chuẩn bị Bài 13: Cách mạng tháng Tám năm 1945
Cảm ơn
Ảnh