Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
BÀI 10: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM I. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện ký đã học trong học kỳ I
Q.S tranh:
Em thử đoán xem hình ảnh sau đây minh hoạ cho truyện kí Việt Nam nào đã học từ đầu năm? Tác giả là ai ? Thanh Tịnh Nguyên Hồng Ngô Tất Tố Nam Cao Giới thiệu:
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện ký đã học trong học kỳ I - Bảng 1:
STT 1 Tên VB, tác giả Phương thức biểu đạt Thể loại Nội dung chủ yếu Tôi đi học Thanh Tịnh (1911-1988) Tự sự, miêu tả, biểu cảm Truyện Kỉ niệm trong sáng về ngày đầu tiên đi học Nghệ thuật Tự sự miêu tả, biểu cảm, so sánh - Bảng 2:
STT 2 Tên VB, tác giả Phương thức biểu đạt Thể loại Nội dung chủ yếu Trong lòng mẹ Nguyên Hồng (1918-1982) Tự sự, miêu tả, biểu cảm Hồi kí Khát khao tình thương mẹ của chú bé Hồng Nghệ thuật Hình ảnh, so sánh, liên tưởng - Bảng 3:
STT 3 Tên VB, tác giả Phương thức biểu đạt Thể loại Nội dung chủ yếu Tức nước vỡ bờ Ngô tất Tố (1893-1954) Tự sự, miêu tả Tiểu thuyết Vạch trần bộ mặt tàn ác của CĐPK, ca ngợi nhân phẩm cao đẹp người nông dân. Nghệ thuật Ngòi bút hiện thực, tình huống bất ngờ - Bảng 4:
STT 4 Tên VB, tác giả Phương thức biểu đạt Thể loại Nội dung chủ yếu Lão Hạc Nam Cao (1915-1951) Tự sự Miêu tả Biểu cảm Truyện ngắn Số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người nông dân Nghệ thuật Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật II. So sánh
Giới thiệu:
II. So sánh để thấy rõ những điểm giống nhau và khác nhau về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của ba văn bản 2.3.4 (Trong Lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và lão Hạc) 1. Sự giống nhau:
1. Sự giống nhau giữa 3 văn bản a. Ba văn bản “Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và lão Hạc” ra đời trong giai đoạn nào? Đặc điểm của dòng văn học trong giai đoạn này là gì? Phương thức biểu đạt. =>Ra đời trong giai đoạn1930-1945. Đều là văn xuôi hiện thực phê phán trước cách mạng bắt nguồn từ những năm 20, phát triển mạnh mẽ vào những năm 1930-1945.Là văn tự sự. b. Đề tài, chủ đề của ba văn bản trong giai đoạn này là gì? =>Con người và cuộc sống xã hội đương thời, miêu tả số phận con người cùng khổ và bị vùi dập. c. Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật ba văn bản giai đoạn này. =>Tư tưởng:Chan chứa tinh thần nhân đạo, yêu thương, trân trọng con người, tố cáo những gì tàn ác, xấu xa. =>Bút pháp hiện thực, gần gũi với con người, ngôn ngữ giản dị, cách kể chuyện miêu tả, tâm lí cụ thể hấp dẫn. d. Kể tên một số nhà văn và tác phẩm khác trong giai đoạn 1930 -1945 mà em đã học lớp 6 và 7. =>Phạm Duy Tốn(Sống chết mặc bay), Thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam), Tô Hoài (Dế Mèn phiêu lưu kí) - Sự giống nhau:
II. So sánh để thấy rõ những điểm giống nhau và khác nhau về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của ba văn bản 2.3.4 (Trong Lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và lão Hạc) 1. Sự giống nhau giữa 3 văn bản: Đều là văn tự sự, truyên kí hiện đại (1930-1945) Đề tài về con người cùng khổ và cuộc sống xã hội đương thời. Đều có lối viết chân thật, gần đời sống, rất sinh động. - BT trắc nghiệm:
Hãy chọn đáp án đúng nhất về khái niệm truyện kí hiện đại Việt Nam.
a)Truyện kí hiện đại Việt Nam ra đời vào thời kỳ 1930 -1945.
b)Truyện kí hiện đại bao gồm các thể loại:Truyện ngắn, tiểu thuyết, bút ký, hồi ký, phóng sự, tùy bút.
c)Truyện có cốt truyện, nhân vật, tình tiết và kí là ghi chép lại các sự việc có thật.
d)Cả ba ý trên.
2. Sự khác nhau:
II. So sánh để thấy rõ những điểm giống nhau và khác nhau về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của ba văn bản 2.3.4 (Trong Lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và lão Hạc) 1. Sự giống nhau giữa 3 văn bản: Đều là văn tự sự, truyên kí hiện đại (1930-1945) Đề tài về con người cùng khổ và cuộc sống xã hội đương thời. Đều có lối viết chân thật, gần đời sống, rất sinh động. 2. Sự khác nhau giữa 3 văn bản:Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc - Bảng so sánh:
Tên VB Phương thức biểu đạt Thể loại Nội dung chủ yếu Nghệ thuật Trong lòng mẹ Tức nước vỡ bờ Lão Hạc Hồi kí (Trích) Tự sự (Xen trữ tình) Nỗi đau của chú bé Hồng sống thiếu mẹ, tình thương yêu của chú bé đối với mẹ. Văn hồi kí chân thực, trữ tình, tha thiết. Tiểu thuyết (Trích) Tự sự Phê phán chế độ tàn ác, bất nhân và ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông thôn. Khắc hoạ nhân vật và miêu tả hiện thực một cách chân thực, sinh động. Truyện ngắn (Trích) Tự sự (Xen trữ tình) Số phận của người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ. Nhận vật đào sâu tâm lí, kể chuyện tự nhiên, linh hoạt, chân thực, đậm chất triết lí, trữ tình. - Sự khác nhau:
II. So sánh để thấy rõ những điểm giống nhau và khác nhau về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của ba văn bản 2.3.4 (Trong Lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và lão Hạc) 1. Sự giống nhau giữa 3 văn bản: 2. Sự khác nhau giữa 3 văn bản:Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc * Về thể loại: - Trong lịng mẹ: Hồi kí. - Tắt đèn: Tiểu thuyết. - Lão Hạc : Truyện ngắn. * Về phương thức biểu đạt: - Trong lòng mẹ:Tự sự đan xen trữ tình. - Tắt đèn: Tự sự. - Lão Hạc:Tự sự đan xen trữ tình. III.Thực hành viết đoạn văn
Giới thiệu:
III.Thực hành viết đoạn văn Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật yêu thích nhất hoặc đoạn văn em thích nhất sau khi học xong ba văn bản “Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ và Lão Hạc” - Đoạn văn tham khảo:
Đoạn văn tham khảo Sức mạnh tiềm tàng ở nhân vật Chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” của tác giả Ngô Tất Tố làm cho em yêu thích nhất. Một người đàn bà lực điền dịu hiền, yêu thương chồng con hết mực, sống nhẫn nhịn, chịu đựng, vị tha…Nhưng khi chồng mình bị bọn lý trưởng và cai lệ hành hạ, đánh đập đến sức cùng lực kiệt, thì ở trong chị như có một sức mạnh tiềm tàng và chị đã dũng cảm vùng dậy đánh nhau với bọn chúng. Khi đọc đến đoạn miêu tả Chị Dậu giằng co và quật ngã bọn chúng, em cảm thấy sung sướng, hả hê. Em càng khâm phục, yêu thương, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của chị Dậu. * Kết luận:
Kết luận: Truyện kí hiện đại Việt Nam ( 1930 - 1945) Nội dung Phản ánh hiện thực xã hội, cuộc sống, số phận và phẩm chất của con người Việt Nam trước cách mạng tháng Tám. Nghệ thuật Đa dạng, phong phú, mới mẻ về thể loại; bút pháp hiện thực sinh động, hấp dẫn, tinh tế. Vai trò Có giá trị tinh thần quan trọng, tạo cơ sở cho sự phát triển của truyện kí hiện đại Việt Nam trong các giai đoạn tiếp theo. IV. Luyện tập
1. Bài tập 1:
1. Bài tập 1: Chọn đáp án đúng nhất Câu 1: Truyện kí là thể loại văn xuôi nghệ thuật, gồm: truyên (truyện ngắn, tiểu thuyết...), và kí (hồi kí, phóng sự, tùy bút...)
A. Đúng
B. Sai.
Câu 2: Các tác phẩm Tôi đi học, Những ngày thơ ấu, Tắt đèn, Lão Hạc được sáng tác trong giai đoạn nào?
A. 1900 - 1930
B. 1930 - 1945
C. 1945 - 1954
D. 1955 - 1975
2. Bài tập 2:
2. Bài tập 2: Nối nội dung ở cột A với nội dung thích hợp ở cột B để được những nhận định chính xác về chủ đề của các văn bản truyện kí đã học? A B 1. Tôi đi học 2. Trong lòng mẹ 3. Tức nước vỡ bờ 4. Lão Hạc a. Nói lên tình cảnh đáng thương của một em bé mồ côi cha và tình cảm sâu sắc của em dành cho người mẹ bất hạnh. b. Nói về một người nông dân cùng khổ bị chà đạp và đè nén thái quá đã uất ức vùng lên. c. Nói về 1 ông lão nông dân đã tự tử bằng bả chỉ để bảo toàn nhân cách của mình. d. Nối về tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ nảy nở trong lòng một em nhỏ ở ngày đầu tiên đến trường. Kết bài
Hướng dẫn về nhà:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1) Viết một đoạn văn hồi tưởng lại buổi đến trường đầu tiên của bản thân. 2) Câu thành ngữ“Tức nước vỡ bờ”được chọn làm nhan đề đoạn trích học có thoả đáng không? 3) Chuẩn bị học bài : “Thông tin về ngày trái đất năm 2000” (Đọc văn bản và soạn câu hỏi trả lời trong SGK) Tạm biệt:
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH