Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 43 MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT
1. Môi trường là gì?:
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT 1. Môi trường là gì? Có những yếu tố nào tác động lên đời sống của cây xanh? Môi trường:
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh có tác động trực hoặc gián tiếp lên sự sống, phát triển, sinh sản của sinh vật. 1. Môi trường là gì? I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT 2. Các loại môi trường. :
Bảng 41.1 2. Các loại môi trường. Hãy quan sát hình ảnh trong tự nhiên và điền tiếp nội dung phù hợp vào các ơ trống trong bảng sau: Các môi trường sống của sinh vật:
4 4 4 4 2 3 Các môi trường sống của sinh vật Môi trường trên mặt đất – không khí Môi trường trong đất 4 Môi trường nước 1 Môi trường sinh vật Các loại môi trường:
có 4 loại môi trường chủ yếu. - Môi trường nước. - Môi trường trong đất. - Môi trường trên mặt đất- không khí . - Môi trường sinh vật. 2. Các loại môi trường: II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
Nhân tố sinh thái:
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật. II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI Thế nào là nhân tố sinh thái? Nhân tố sinh thái:
Có thể chia các nhân tố sinh thái thành mấy nhóm? Nhân tố vô sinh Nhân tố hữu sinh Con người Sinh vật khác II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI Thảo luận nhóm:
THẢO LUẬN NHÓM HOÀN THÀNH BÀI TẬP SAU : Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái sau :mức độ ngập nước, ánh sáng, độ ẩm không khí, kiến, gió thổi, rắn hổ mang, phá rừng, cây gỗ, săn bắt, sâu ăn lá cây, gỗ mục, độ dốc của đất. Hãy sắp xếp các nhân tố đó vào từng nhóm nhân tố sinh thái. Thảo luận nhóm:
BÀI TẬP: Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái sau :mức độ ngập nước, ánh sáng, độ ẩm không khí, kiến, gió thổi, rắn hổ mang, phá rừng, cây gỗ, săn bắt, sâu ăn lá cây, gỗ mục, độ dốc của đất. ĐÁP ÁN Mức độ ngập nước Ánh sáng Độ ẩm không khí Gió thổi Gỗ mục Độ dốc của đất Phá rừng Săn bắt Kiến Rắn hổ mang Cây gỗ Sâu ăn lá cây Các nhân tố sinh thái:
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật. Gồm: Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như: nhiệt độ, ánh sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc… Nhân tố hữu sinh: (nhân tố sinh thái sống) II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI Ảnh minh họa:
Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường? Rác thải sinh hoạt Khí thải:
Khí thải, tiếng ồn Chặt đốt rừng:
Chặt, đốt rừng Ảnh minh họa:
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch Trồng cây gây rừng:
Trồng cây gây rừng Nhân tố:
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật. Gồm : Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như : nhiệt độ, ánh sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc… Nhân tố hữu sinh: (nhân tố sinh thái sống) Nhân tố con người :tác động tích cực (cải tạo, nuôi dưỡng, lai ghép…), tác động tiêu cực(săn bắt, đốt phá…). Nhân tố sinh vật:các vi sinh vật, thực vật, động vật… II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI Các nhân tố:
1. Trong mét ngµy (tõ s¸ng tíi tèi ), ¸nh s¸ngmÆt trêi thay ®æi nh­ thÕ nµo ? C­êng ®é ¸nh s¸ng t¨ng dÇn tõ s¸ng tíi tr­a vµ sau ®ã gi¶m dÇn vµo buæi chiÒu cho ®Õn tèi. 2. ë n­íc ta ,®é dµi ngµy vµo mïa hÌ vµ mïa ®«ng cã g× kh¸c nhau? §é dµi ngµy thay ®æi theo mïa: mïa hÌ cã ngµy dµi h¬n mïa ®«ng. 3. Sù thay ®æi nhiÖt ®é trong mét n¨m diÔn ra nh­ thÕ nµo? Em h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sau: Trong n¨m nhiÖt ®é thay ®æi theo mïa: mïa hÌ nhiÖt ®é kh«ng khÝ cao, mïa thu m¸t mÎ, mïa ®«ng nhiÖt ®é thÊp, mïa xu©n Êm ¸p. Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i trªn? II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI Các nhân tố:
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật. Gồm: Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như: nhiệt độ, ánh sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc… Nhân tố hữu sinh: (nhân tố sinh thái sống) Nhân tố con người :tác động tích cực (cải tạo, nuôi dưỡng, lai ghép…), tác động tiêu cực(săn bắt, đốt phá…). Nhân tố sinh vật:các vi sinh vật, thực vật, động vật… - Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo môi trường và thời gian. II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI III. GIỚI HẠN SINH THÁI
Quan sát hình vẽ:
Quan s¸t h×nh vÏ vµ cho biÕt: - C¸ r« phi ë ViÖt Nam sèng vµ ph¸t triÓn ë nhiÖt ®é nµo? - NhiÖt ®é nµo c¸ r« phi sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn thuËn lîi nhÊt? - T¹i sao d­íi 5oC vµ trªn 42oC th× c¸ r« phi sÏ chÕt? 50 C Điểm gây chết 420 C Điểm cực thuận Giới hạn chịu đựng Hình 41.1: Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam Kho¶ng thuËn lîi t0 C Giới hạn dưới Giới hạn trên 300C Điểm gây chết III. GIỚI HẠN SINH THÁI Giới hạn sinh thái:
Từ 5oC 42oC Phát triển thuận lợi nhất ở 30oC Nhiệt độ 5oC gọi là giới hạn dưới Nhiệt độ 42oC gọi là giới hạn trên 30oC là điểm cực thuận của cá rô phi Việt Nam Từ 5oC đến 42oC là giới hạn chịu đựng (giới hạn sinh thái) về nhiệt độ của cá rô phi ở VN. III. GIỚI HẠN SINH THÁI Giới hạn sinh thái:
III. GIỚI HẠN SINH THÁI Thế nào là giới hạn sinh thái? Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định. CỦNG CỐ
Câu 1:
Câu 1: Môi trường sống của sinh vật là:
A. Là nơi sinh sống của sinh vật.
B. Là tất cả những gì bao quanh cú tỏc động trực tiếp hoặc giỏn tiếp đến sinh vật
C. Là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh cú tỏc động trực tiếp hoặc giỏn tiếp lờn sự sống, phỏt triển, sinh sản của sinh vật.
Câu 2:
Câu 2: Dãy các nhân tố nào sau đây là các nhân tố hữu sinh?
A. Rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ mục.
B. Cây cỏ, ỏp suất khụng khớ , hổ, cây rêu, vi khuẩn
C. Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi rút
Câu 3:
Câu 3: Giới hạn sinh thái là:
A. Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với mụi trường nhất định.
B. Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.
C.Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với mụi trường.