Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
I. ĐƯỜNG TRUYỀN ÁNH SÁNG II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG Trang bìa
Trang bìa:
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Kiểm tra bài cũ:
KIỂM TRA BÀI CŨ Câu hỏi 1: Ta nhìn thấy một vật khi nào? Khi nào ta nhìn thấy quyển sách ? Đáp án: * Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta. * Ta nhìn thấy quyển sách khi có ánh sáng từ quyển sách truyền đến mắt ta Câu hỏi 2: Thế nào là nguồn sáng, vật sáng? Cho VD. Đáp án: Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. VD: Mặt Trời Vật sáng bao gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu đến nó. VD: Mặt Trăng 2. Đặt vấn đề:
Đố biết ánh sáng truyền từ Mặt Trời xuống Trái Đất theo đường thẳng, đường cong hay đường gấp khúc? Quá dễ, chỉ cần suy nghĩ một tí sẽ trả lời được ngay 3. Tên bài học:
I. ĐƯỜNG TRUYỀN ÁNH SÁNG
1. Thí nghiệm: I. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG
1. Thí nghiệm Bố trí thí nghiệm như hình 2.1. Dùng ống rỗng để quan sát dây tóc bóng đèn pin khi đèn sáng. Hãy cho biết khi dùng ống cong hay thẳng sẽ nhìn thấy dây tóc bóng đèn pin phát sáng? Ống thẳng: Nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng, nên ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qua ống thẳng tới mắt. Ống cong: Không nhìn thấy dây tóc bóng đèn, nên ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong. Câu hỏi 1: I. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG
C1: Ánh sáng từ dây tóc bóng đèn truyền trực tiếp đến mắt theo ống thẳng hay ống cong? Đáp án: Ánh sáng từ dây tóc bóng đèn truyền trực tiếp đến mắt theo ống thẳng Câu hỏi 2: I. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG
C2: Hãy bố trí thí nghiệm để kiểm tra xem khi không dùng ống thì ánh sáng có truyền đi theo đường thẳng hay không? Hình 2.2. Đặt ba tấm bìa đục lổ sao cho mắt nhìn thấy dây tóc bóng đèn pin đang sáng qua các lổ A, B, C Kiểm tra xem ba lỗ A, B, C trên tấm bìa và bóng đèn có nằm trên cùng một đường thẳng hay không? Đáp án: Cùng nằm trên một đường thẳng. 2. Kết luận: I. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG
2. Kết luận Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
3. Định luật truyền thẳng ánh sáng Kết luận trên cũng đúng cho các môi trường trong suốt và đồng tính khác như thuỷ tinh, nước,. . . Vì thế ta có thể phát biểu thành định luật truyền thẳng ánh sáng như sau: Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền theo đường thẳng. II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG
1. Biểu diễn đường truyền của a.s: II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG
1. Biểu diễn đường truyền của ánh sáng Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng. Trên hình 2.3, đoạn thẳng SM biểu diễn một tia sáng đi từ đèn pin đến mắt. Dùng một miếng bìa có khoét lỗ nhỏ để che tấm kính đèn pin đã bật sáng. Trên màn chắn, ta thu được một vệt sáng hẹp gần như một đường thẳng. Vệt sáng đó cho ta hình ảnh về đường truyền của ánh sáng. Hình 2.3 2. Ba loại chùm sáng: II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG
2. Ba loại chùm sáng Trong thực tế, ta không thể nhìn thấy một tia sáng mà chỉ nhìn thấy một chùm sáng gồm rất nhiều tia sáng hợp thành. Một chùm sáng hẹp gồm nhiều tia sáng song song có thể coi là một tia sáng. Trong hình vẽ sau đây ta chỉ vẽ hai tia sáng ngoài cùng của mỗi chùm sáng. Câu hỏi 3: II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG
Kéo thả từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
III. CỦNG CỐ
1. Câu hỏi 4:
C4: Hãy giải đáp thắc mắc của Hải nêu lên ở đầu bài. Đáp án: Ánh sáng từ đèn pin phát ra đã truyền đến mắt ta theo đường thẳng (qua thí nghiệm hình 2.1 và hình 2.2) Câu hỏi 5:
C5: Dùng ba cái kim. Hãy cắm ba cái kim thẳng đứng trên mặt một tờ giấy để trên mặt bàn. Dùng mắt ngắm để điều chỉnh cho chúng đứng thẳng hàng (không được dùng thước thẳng). Nói rõ ngắm như thế nào là được và giải thích vì sao làm như vậy? Đáp án: - Đặt mắt sao cho chỉ thấy kim gần mắt nhất mà không nhìn thấy 2 kim còn lại. - Giải thích: Kim 1 là vật chắn sáng của 2, kim 2 là vật chắn sáng của kim 3. Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2, 3 bị chắn không tới mắt. 2. Ghi nhớ:
Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng. Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có hướng gọi là tia sáng. 3. Bài tập 1:
Câu 1: Trong trường hợp nào dưới đây ánh sáng truyền theo đường thẳng?
Trong môi trường trong suốt.
Trong môi trường đồng tính.
Trong môi trường trong suốt và đồng tính.
Đi từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác.
Bài tập 2:
Câu 2: Chùm tia song song là chùm tia gồm:
Các tia sáng không giao nhau.
Các tia sáng gặp nhau ở vô cực.
Các tia sáng không hội tụ cũng không phân kì.
Các câu A, B, C đều đúng.
IV. DẶN DÒ
1. Hướng dẫn về nhà:
Học thuộc bài và ghi nhớ SGK Làm các bài tập từ 2.1 đến 2.11 SBT Đọc phần có thể em chưa biết (sgk) Chuẩn bị bài 3. Định luật phản xạ ánh sáng (sgk/9). 2. Chào tạm biệt: