BÀI 13. CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TIN HỌC 11
BÀI 13. CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ
Ảnh
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu:
Hiểu được mô hình CSDL quan hệ. Hiểu được các thuật ngữ và khái niệm liên quan: bản ghi, trường (thuộc tính), khoá, khoá chính, khoá ngoài, liên kết dữ liệu.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi: Mô hình CSDL quan hệ là gì?
Ảnh
Hệ QTCSDL thông dụng
Hình thành kiến thức
1. Khái niệm cơ sở dữ liệu quan hệ
1. Khái niệm cơ sở dữ liệu quan hệ
Thảo luận nhóm: Đọc HĐ1 SGK Tr64 và thực hiện yêu cầu:
Ảnh
Ảnh
1. Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Trường ca sông Lô" là nhạc sĩ nào? Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Xa khơi” là nhạc sĩ nào? 2. Bản thu âm trong Hình 13.1d tương ứng với dòng 0005 TN là bản thu âm của bản nhạc nào, do ca sĩ nào thể hiện?
- Hình 13.1 (1. Khái niệm cơ sở dữ liệu quan hệ)
Ảnh
+ Gợi ý
Ảnh
Ảnh
Tên bản nhạc "Trường ca sông Lô" có trong hình nào?
- Gợi ý:
Ảnh
Có trong hình 13.1c (Bản nhạc), Cột TênBN.
Ảnh
Ở hình 13.1c còn có những thông tin nào khác liên quan đến "Trườnng ca Sông Lô"?
Ảnh
Aid = 2, Mid = 0002.
- Làm việc nhóm
Ảnh
Làm việc nhóm: Quan sát hình và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Ảnh
Nhận xét về mối quan hệ giữa bảng Bản nhạc và bảng Nhạc sĩ, bảng Bản thu âm và bảng Bản nhạc.
+ Gợi ý
Ảnh
- Gợi ý:
Bảng Bản nhạc và bảng Nhạc sĩ có cùng cột nào? Suy ra chúng có quan hệ với nhau qua thuộc tính nào? Bảng Bản thu âm và bảng Bản nhạc có cùng cột nào? Suy ra chúng có quan hệ với nhau qua thuộc tính nào?
- Khái niệm
- Khái niệm
CSDL quan hệ là CSDL lưu trữ dữ liệu dưới dạng các bảng có quan hệ với nhau.
Ảnh
- Nhiệm vụ
Ảnh
Ảnh
Nhiệm vụ: Đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
Câu 1: Hãy chỉ ra các cột của bảng Bản nhạc. Câu 2: Bảng Bản thu âm và bảng Ca sĩ có chung thuộc tính nào?
- Ghi nhớ
Ảnh
CSDL quan hệ là CSDL lưu trữ dữ liệu dưới dạng các bảng có quan hệ với nhau.
Ghi nhớ:
Ảnh
2. Một số thuật ngữ, khái niệm liên quan
2. Một số thuật ngữ, khái niệm liên quan
Ảnh
Ảnh
a. Bản ghi, trường
Làm việc nhóm: Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi:
Nêu khái nhiệm về bản ghi và trường. Xác định bản ghi và trường của bảng Ca sĩ.
- Khái niệm
- Khái niệm:
Bản ghi (record) tương ứng với mỗi hàng của bảng, là tập hợp các thông tin về một đối tượng cụ thể được quản lí trong bảng. Trường (field) tương ứng với mỗi cột trong bảng, thể hiện thuộc tính của đối tượng được quản lí trong bảng.
Ảnh
- Xác định bản ghi Ca sĩ
Ảnh
Ảnh
Ảnh
- Xác định bản ghi Ca sĩ:
Hình vẽ
Hình vẽ
Bảng Ca sĩ có 4 bản ghi: (TK, Trần Khánh), (LD, Lê Dung), (TN, Tân Nhân), (QH, Quốc Hương).
Bảng Ca sĩ có 2 trường: Sid và TenCS.
Ảnh
- Xác định Bản nhạc
Hình vẽ
- Xác định bảng Bản nhạc:
Mỗi hàng là một bản ghi chép dữ liệu cho một đối tượng.
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Column
Hình vẽ
Hình vẽ
Row
Hình vẽ
b. Khoá chính
b. Khoá chính
Làm việc nhóm: Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Nêu khái niệm khoá và khoá chính.
- Khái niệm
Ảnh
- Khái niệm:
Khoá là một hay một nhóm trường mà giá trị của chúng tại các bản ghi không trùng nhau, xác định duy nhất một bản ghi (nói cách khác, bộ giá trị của chúng cho phép xác định phân biệt các bản ghi của bảng). Ví dụ:
Hình vẽ
Giá trị phân biệt
Hình vẽ
Là khoá của bảng Nhạc sĩ
Hình vẽ
=> Một bảng có thể có nhiều khoá.
+ tiếp (- Khái niệm)
Khoá chính thường là khoá có số trường ít nhất. Ví dụ:
Ảnh
Hình vẽ
Trường AID và Tên BN được làm thành một khoá của bảng Bản nhạc. Mid thích hợp được chọn làm khoá chính của bảng Bản nhạc (xác định duy nhất).
Ảnh
c. Khoá ngoài
c. Khoá ngoài
Làm việc nhóm: Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi:
Ảnh
Ảnh
Nêu khái niệm khoá ngoài.
Ảnh
- Khái niệm
- Khái niệm:
Ảnh
Khoá ngoài của một bảng là trường hay nhóm các trường làm khoá chính ở một bảng khác.
Ví dụ:
d. Liên kết dữ liệu
d. Liên kết dữ liệu
Làm việc nhóm: Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi:
Ảnh
Nêu khái niệm liên kết dữ liệu. Nêu lí do vì sao người ta không thiết lập CSDL gồm chỉ một bảng như bảng NBC mà dùng 4 bảng như mô tả ở Hình 13.1 SGK trang 64.
Ảnh
- Khái niệm
- Khái niệm:
Liên kế dữ liệu theo khoá là dùng khoá ngoài liên kết hai bảng, tạo ra bảng mới.
Ví dụ:
Ảnh
- Lí do
- Lí do:
Hạn chế dư thừa dữ liệu, thuận lợi trong việc đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu khi cập nhật dữ liệu.
Ảnh
e. Các trường và dữ liệu
e. Các trường và dữ liệu
Làm việc nhóm: Quan sát bảng, phân tích đặc điểm dữ liệu và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Nêu khái niệm kiểu dữ liệu của trường. Lấy ví dụ minh hoạ dựa vào bảng 13.1 SGK trang 67,68. Nêu mục đích của việc xác định kiểu dữ liệu của các trường.
Ảnh
- Tìm hiểu
- Tìm hiểu:
Kiểu dữ liệu của trường có nghĩa là mỗi trường có các dữ liệu một kiểu. Mục đích: Hạn chế việc lãng phí dung lượng lưu trữ dữ liệu; Kiểm soát tính đúng đắn về logic của dữ liệu được nhập vào bảng.
Ví dụ: Trường sbd có kiểu số nguyên; trường hoten có kiểu xâu kí tự độ dài không quá 64 kí tự,...
Ảnh
- Câu hỏi củng cố (- Câu hỏi củng cố)
Ảnh
Làm việc nhóm: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
Câu 1: Hãy chỉ ra khoá chính của bảng Ca sĩ và bảng Bản nhạc. Câu 2: Hãy chỉ ra các kháo ngoài của bảng Bản nhạc và bảng Bản thu âm.
Ảnh
+ Gợi ý
- Gợi ý:
Ảnh
Câu 1: Hãy chỉ ra khoá chính của bảng Ca sĩ và bảng Bản nhạc.
Ảnh
Khoá chính của các bảng sau là:
+ Câu 2 (- Gợi ý)
Ảnh
Khoá ngoài của bảng Bản nhạc là: Aid. Khoá ngoài của bảng Bản thu âm là: Mid và Sid.
Câu 2: Hãy chỉ ra các kháo ngoài của bảng Bản nhạc và bảng Bản thu âm.
Ảnh
Luyện tập & Vận dụng
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Cho CSDL học tập có các bảng sau: Hocsinh (họ tên, số CCCD, số thẻ học sinh, ngày sinh, địa chỉ), monhoc (tên, mã môn). Diem (số thẻ học sinh, mã môn, năm, học kì, loại điểm, điểm), trong đó loại điểm chỉ các loại ĐĐG thường xuyên, ĐĐG giữa kì, ĐĐG cuối kì. Hãy xác định các khoá chính và các khoá ngoài của từng bảng, có thể lấy số CCCD làm khoá chính được không.
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Trong kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học sinh được đánh số báo danh, có thể thi một số môn, được chia vào các phòng thi được đánh số, sau khi chấm sẽ có điểm thi với các môn đăng kì dự thi. Em hãy đề xuất một số bảng dữ liệu và các trường làm khoá chính và khoá ngoài cho các bảng đó.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 14. SQL – Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc".
Cảm ơn
Ảnh