BÀI 1. HỆ ĐIỀU HÀNH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
TIN HỌC 11
BÀI 1. HỆ ĐIỀU HÀNH
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu
Trình bày được sơ lược lịch sử phát triển của các hệ điều hành thông dụng cho máy tính cá nhân (PC). Chỉ ra được một số đặc điểm của hệ điều hành cho thiết bị di động. Trình bày được khái quát mối quan hệ giữa phần cứng, hệ điều hành và phần mềm ứng dụng cũng như vai trò của mỗi thành phần trong hoạt động chung của hệ thống.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động:
Ảnh
Chỉ ra một số công việc mà hệ điều hành thực hiện.
Gợi ý
Ảnh
Ảnh
Khởi động:
Chỉ ra một số công việc mà hệ điều hành thực hiện.
Gợi ý:
Khởi động và kiểm soát mọi hoạt động của máy tính. Quản lí các tài khoản người dùng máy tính. Quản lí các phần mềm ứng dụng và các tệp dữ liệu. Hỗ trợ sao lưu dữ liệu, phòng chống virus.
Hình thành kiến thức
1. Lịch sử phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân
Ảnh
Ảnh
1. Lịch sử phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân
Đọc Hoạt động 1 SGK trang 5 và nêu 5 nhóm chứng năng chính của hệ điều hành máy tính.
Theo em, nhóm chức năng nào thể hiện rõ nhất đặc thù của hệ điều hành máy tính cá nhân?
- Gợi ý (1. Lịch sử phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân)
Ảnh
Ảnh
5 nhóm chức năng của hệ điều hành máy tính:
Quản lí thiết bị. Quản lí việc lưu trữ dữ liệu. Là môi trường để chạy các ứng dụng. Cung cấp môi trường giao tiếp với người sử dụng. Cung cấp một số tiện ích giúp nâng cao hiệu quả sử dụng máy tính.
Ảnh
Gợi ý:
Thể hiện rõ nhất đặc thù của hệ điều hành máy tính cá nhân.
- Tìm hiểu (1. Lịch sử phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân)
Tìm hiểu:
Ảnh
Ngoài các nhóm chức năng như mọi loại máy tính, khuynh hướng phát triển của máy tính cá nhân là sự thân thiện, dễ dùng và tăng cường các tiện ích cá nhân. Giao diện đồ họa, cơ chế "plug & play" và trong thiết bị di động có rất nhiều tiện ích cá nhân là sự thể hiện của khuynh hướng này.
Ảnh
- Thảo luận nhóm (1. Lịch sử phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân)
Ảnh
Thảo luận nhóm:
Thảo luận, đọc thông tin SGK và thực hiện nhiệm vụ:
Kể tên một số phiên bản quan trọng đánh dấu cột mốc phát triển của Windows. LINUX có nguồn gốc từ hệ điều hành nào? Mức độ phổ biến của hệ điều hành LINUX được thể hiện như thế nào?
Ảnh
a. Hệ điều hành Windows
a. Hệ điều hành Windows
Ảnh
Một số phiên bản quan trọng đánh dấu cột mốc phát triển:
Phiên bản 1: phát hành năm 1985. Phiên bản 3: bắt đầu có khả năng đa nhiệm, có một số tính năng mới về giao diện và khả năng làm việc với mạng. Windows 95: là phiên bản đầu tiên tích hợp trực tiếp các tính năng cơ bản của hệ điều hành. Windows XP: là một trong các hệ điều hành thành công nhất của Microsoft với số người sử dụng rất lớn. Nhóm Windows 7 (2009), Windows 8 (2012), Windows 10 (2015) và Windows 11 (2021).
- Nhận xét
Ảnh
Hình vẽ
Cho đến nay, Windows XP vẫn được nhiều người tin dùng.
+ tiếp (a. Hệ điều hành Windows)
Ảnh
Windows hầu như thống trị thị trường hệ điều hành máy tính cá nhân.
+ tiếp (a. Hệ điều hành Windows)
Ảnh
Hình vẽ
Windows 11 là hệ điều hành mới nhất của Microsoft tính đến 10/2021.
b. Hệ điều hành LINUX
b. Hệ điều hành LINUX
Có nguồn gốc từ hệ điều hành UNIX. LINUX được cộng đồng người dùng đánh giá cao và được sử dụng rộng rãi, không chỉ dùng cho máy tính cá nhân mà còn cho các máy chủ và thiết bị nhúng.
Ảnh
- Câu hỏi
- Câu hỏi:
Câu 1: Nêu các nhóm chức năng chính của hệ điều hành.
Quản lí thiết bị. Quản lí việc lưu trữ dữ liệu. Là môi trường để chạy các ứng dụng. Cung cấp môi trường giao tiếp với người sử dụng. Cung cấp một số tiện ích giúp nâng cao hiệu quả sử dụng máy tính.
Ảnh
+ Câu 2 (- Câu hỏi)
Câu 2: Nêu các đặc điểm cơ bản của hệ điều hành máy tính cá nhân.
Ảnh
Thân thiện, dễ dùng. Thường có nhiều tiện ích cá nhân.
2. Hệ điều hành cho thiết bị di động
Ảnh
Ảnh
2. Hệ điều hành cho thiết bị di động
Đọc đọc thông tin mục 2 SGK trang 8 và thảo luận cặp đôi, thực hiện nhiệm vụ:
Nêu đặc trưng của hệ điều hành thiết bị di động. Em hãy chỉ ra một số khác biệt của hệ điều hành cho thiết bị di động so với hệ điều hành cho máy tính cá nhân. Kể tên một số hệ điều hành phổ biến cho thiết bị di động.
- Đặc trưng quan trọng nhất của hệ điều hành thiết bị di động:
Ảnh
Đặc trưng quan trọng nhất của hệ điều hành thiết bị di động:
Không chỉ dùng để nghe, gọi mà còn được trang bị rất nhiều tiện ích cá nhân. Khả năng kết nối mạng không dây. Giao diện tiện lợi nhờ tích hợp nhiều cảm biến.
Ảnh
- Một số khác biệt của hệ điều hành cho thiết bị di động so với hệ điều hành cho máy cá nhân:
Ảnh
Ảnh
Một số khác biệt của hệ điều hành cho thiết bị di động so với hệ điều hành cho máy cá nhân:
Giao diện đặc biệt thân thiện nhờ nhận dạng hành vi của người dùng thông qua các cảm biến. Dễ dàng kết nối mạng di động. Nhiều tiện ích hỗ trợ cá nhân.
- Một số hệ điều hành phổ biến cho thiết bị di động
Một số hệ điều hành phổ biến cho thiết bị di động
Ảnh
Ảnh
- Câu hỏi
- Câu hỏi:
Ảnh
Câu 1: Vì sao hệ điều hành di động ưu tiên cao cho giao tiếp thân thiện và kết nối mạng di động?
Thiết bị di động phổ biến vì có nhiều tiện ích. Tính thân thiện, dễ dùng là yêu cầu hàng đầu để người dùng có thể sử dụng phổ cập. Việc di chuyển theo người khiến thiết bị di động cần có khả năng kết nối trực tiếp với Internet ở bất cứ nơi nào qua công nghệ 3G, 4 G, 5G... kết nối wifi hay bluetooth trong phạm vi hẹp.
+ Câu 2 (- Câu hỏi)
Ảnh
Câu 2: Kể tên ba tiện tích thường có trên thiết bị di động và chức năng của nó?
Gọi, nhắn tin kết hợp với quản lí danh bạ
Chụp ảnh, quay phim
Thư điện tử
3. Quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm ứng dụng
Ảnh
3. Quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm ứng dụng
Em hãy trả lời câu hỏi trong Hoạt động 3 (SGK - tr.9):
Có hay không trường hợp phần mềm chạy trên một thiết bị không có hệ điều hành? Khi nào cần phải có hệ điều hành?
- Tìm hiểu (3. Quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm ứng dụng)
Ảnh
Có nhiều thiết bị được điều khiển bởi các bộ vi xử lí, cài sẵn chương trình ghi trong bộ nhớ ROM, bật lên là chạy không cần hệ điều hành.
Ảnh
Thiết bị xử lí thông tin đa năng để thực hiện được nhiều ứng dụng khác nhau cần có hệ điều hành.
Ví dụ: Hệ thống điều khiển lò vi sóng
- Thảo luận
Ảnh
Thảo luận nhóm:
Quan sát sơ đồ mối quan hệ giữa phần cứng, phần mềm ứng dụng và hệ điều hành dưới đây, đọc thông tin mục 3 SGK để thực hiện nhiệm vụ:
Ảnh
Chỉ ra mối quan hệ giữa phần mềm ứng dụng, phần cứng và hệ điều hành. Rút ra vai trò của hệ điều hành.
- Mối quan hệ giữa phần mềm ứng dụng, phần cứng và hệ điều hành:
Ảnh
Mối quan hệ giữa phần mềm ứng dụng, phần cứng và hệ điều hành:
Ảnh
Hình vẽ
Phần mềm ứng dụng khai thác phần cứng với sự trung gian của hệ điều hành. Hệ điều hành cùng phần cứng tạo ra một máy ảo, mà người dùng có thể sử dụng với một giao diện thuận lợi.
- Vai trò của hệ điều hành:
Ảnh
Ảnh
Vai trò của hệ điều hành:
Hệ điều hành là môi trường để phần mềm ứng dụng khai thác hiệu quả phần cứng.
- Câu hỏi
- Câu hỏi:
Câu 1: Nêu lí do thiết bị xử lí đa năng cần có hệ điều hành.
Để chạy được nhiều ứng dụng khác nhau, cần có phương tiện quản lí lưu trữ các phần mềm và dữ liệu, đặc biệt khi chạy nhiều ứng dụng; đồng thời cần phải phối hợp thiết bị một cách hiệu quả cũng như cần có giao diện làm việc của người sử dụng. => Cần có một phần mềm đóng vai trò làm môi trường chung để chạy các ứng dụng khác nhau.
Ảnh
+ Câu 2 (- Câu hỏi)
Câu 2: Nêu mối quan hệ giữa phần cứng, phần mềm ứng dụng và hệ điều hành.
Gọi, nhắn tin kết hợp với quản lí danh bạ
Chụp ảnh, quay phim
Thư điện tử
Hệ điều hành cung cấp các dịch vụ sử dụng phần cứng, các chương trình ứng dụng khai thác phần cứng qua các dịch vụ của hệ điều hành.
Ảnh
Luyện tập và vận dụng
- Trắc nghiệm
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1: Quá trình hình thành và phát triển của hệ điều hành máy tính cá nhân có liên quan chặt chẽ đến tiêu chí nào sau đây? - A. Có nhiều tiện ích nâng cao. - false - B. Sự thân thiện, dễ sử dụng. - true - C. Điều khiển một cách tự động. - false - D. Tất cả đáp án trên - false - false - false
Câu 2: Phát biểu nào sau đây đúng? - A. Cơ chế "plug & play" giúp hệ điều hành nhận biết các thiết bị ngoại vi ngay khi khởi động máy. - false - B. Giao diện đồ họa có tính trực quan, giúp người dùng giao tiếp với máy tính dễ dàng. - false - C. Một số hệ điều hành đã hỗ trợ giao tiếp bằng giọng nói. - false - D. Tất cả đáp án trên. - true - false - false
Câu 3: Cơ chế "plug & play" lần đầu tiên được sử dụng ở phiên bản nào của Windows? - A. Windows 95 - true - B. Phiên bản 1 - false - C. Phiên bản 3 - false - D. Windows XP - false - false - false
Câu 4: Hệ điều hành LINUX có nguồn gốc từ hệ điều hành nào dưới đây? - A. Windows XP - false - B. UNIX - true - C. Android - false - D. iOS - false - false - false
Câu 5: Đặc trưng quan trọng của hệ điều hành cho thiết bị di động là: - A. Không chỉ dùng để nghe, gọi mà còn được trang bị rất nhiều tiện ích cá nhân. - false - B. Khả năng kết nối mạng không dây. - false - C. Giao diện tiện lợi nhờ tích hợp nhiều cảm biến. - false - D. Tất cả đáp án trên. - true - false - false
- Tự luận
- Luyện tập:
Bài 1: Em hiểu thế nào về tính thân thiện của hệ điều hành? Bài 2: Hệ điều hành cung cấp môi trường giao tiếp với người sử dụng như thế nào? Môi trường giao tiếp đó thể hiện như thế nào trên hệ điều hành Windows?
Ảnh
Vận dụng
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Bài 1: Em hãy tìm hiểu xem ngoài máy tính còn có thiết bị gia dụng nào sử dụng hệ điều hành không? Bài 2: Thực ra, LINUX là hệ điều hành có nguồn gốc từ hệ điều hành UNIX. Hãy tìm hiểu lịch sử của hệ điều hành LINUX để biết thêm về hệ điều hành UNIX.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 2. Thực hành sử dụng hệ điều hành".
Cảm ơn
Ảnh