Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 21 ĐẠI TỪ XƯNG HÔ I. NHẬN XÉT
Bài 1:
I. Nhận xét Bài 1: Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói? Những từ nào chỉ người nghe? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới?

Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi:

- Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?

Hơ Bia giận dữ:

- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.

Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.

Từ chỉ người:
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi: - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Hơ Bia giận dữ: - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng. Trong các từ in đậm: - Những từ chỉ người nói: - Những từ chỉ người nghe: - Từ chỉ người hay vật được nhắc tới: chúng tôi; ta chị; các ngươi chúng Đại từ xưng hô:
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi: - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Hơ Bia giận dữ: - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp. Nhận xét:
I. NHẬN XÉT Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi: - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Hơ Bia giận dữ: - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng. Bài 2:
CƠM HƠ BIA Thái độ tôn trọng, lịch sự. Thái độ kiêu căng, coi thường người khác. Bài 2: Theo em cách xưng hô của mỗi người trong đoạn văn trên thể hiện thái độ của người nói như thế nào? Bài 3:
Bài 3: Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô trong những trường hợp sau đây: II. GHI NHỚ
Ghi nhớ:
§¹i tõ x­ng h« lµ tõ ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay chØ ng­êi kh¸c khi giao tiÕp: 2. Bªn c¹nh c¸c tõ nãi trªn, ng­êi ViÖt Nam cßn dïng nhiÒu danh tõ chØ ng­êi lµm ®¹i tõ x­ng h« ®Ó thÓ hiÖn râ thø bËc, tuæi t¸c, giíi tÝnh: 3. Khi x­ng h«, cÇn chó ý chän tõ cho lÞch sù, thÓ hiÖn ®óng mèi quan hÖ gi÷a m×nh víi ng­êi nghe vµ ng­êi ®­îc nh¾c tíi. II. GHI NHỚ t«i, chóng t«i; mµy, chóng mµy; nã, chóng nã, … «ng, bµ, anh, chÞ, em, ch¸u, thÇy, b¹n,… * Lưu ý: Đại từ xưng hô gồm: - Đại từ chỉ ngôi thứ nhất (chỉ người nói): tôi, chúng tôi , ta, tớ, … - Đại từ chỉ ngôi thứ hai (chỉ người nghe): cậu, bạn, mày, chúng mày, … - Đại từ chỉ ngôi thứ ba (chỉ người, vật được nhắc tới): nó, chúng, hắn, … III. LUYỆN TẬP
Bài 1: Đọc đoạn văn:
III. LUYỆN TẬP Bài 1: (VBT-74) Đọc đoạn văn sau: a) Gạch dưới các đại từ xưng hô có trong đoạn văn: Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai: - Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à! Rùa đáp: - Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn! Thỏ ngạc nhiên: - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó. b) Nêu nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dựng mỗi từ xưng hô nói trên: Thỏ xưng là … , gọi rùa là ….….. . ..., thái độ ………….……....................... Rùa xưng là … , gọi thỏ là …….. , thái độ ………………… ta chú, em kiêu ngạo, coi thường rùa tôi anh tôn trọng, lịch sự Bài 2:
Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn: ….. và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “Kìa cái cột chống trời. ”…… ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. …... tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao. Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói: - ….. cũng từng bay qua cái trụ đó. ….. cao hơn tất cả những ống khói, những cột buồm, cột điện mà ………… thường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng. Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt. Bài 2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi chỗ trống trong đoạn văn sau : Bài 2:

Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn:

….. và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “Kìa cái cột chống trời. ”…… ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. …... tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao.

Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:

- ….. cũng từng bay qua cái trụ đó. ….. cao hơn tất cả những ống khói, những cột buồm, cột điện mà ………… thường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng.

Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.

Tôi Tôi Nó Tôi Nó chúng ta Ghi nhớ:
§¹i tõ x­ng h« lµ tõ ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay chØ ng­êi kh¸c khi giao tiÕp: 2. Bªn c¹nh c¸c tõ nãi trªn, ng­êi ViÖt Nam cßn dïng nhiÒu danh tõ chØ ng­êi lµm ®¹i tõ x­ng h« ®Ó thÓ hiÖn râ thø bËc, tuæi t¸c, giíi tÝnh: 3. Khi x­ng h«, cÇn chó ý chän tõ cho lÞch sù, thÓ hiÖn ®óng mèi quan hÖ gi÷a m×nh víi ng­êi nghe vµ ng­êi ®­îc nh¾c tíi. t«i, chóng t«i; mµy, chóng mµy; nã, chóng nã, … «ng, bµ, anh, chÞ, em, ch¸u, thÇy, b¹n,… Kết thúc: