Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 13 PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC I/. VĂN BẢN KHOA HỌC VÀ NGÔN NGỮ KHOA HỌC
1. Văn bản khoa học:
I/. VĂN BẢN KHOA HỌC VÀ NGÔN NGỮ KHOA HỌC 1. Văn bản khoa học Mang tính chuyên ngành khoa học cao và sâu Phù hợp với trình độ học sinh theo từng cấp, lớp Phổ biến rộng rãi kiến thức khoa học, không phân biệt trình độ 2. Ngôn ngữ khoa học:
I/. VĂN BẢN KHOA HỌC VÀ NGÔN NGỮ KHOA HỌC 2. Ngôn ngữ khoa học - Ngôn ngữ khoa học là ngôn ngữ được dùng trong giao tiếp thuộc lĩnh vực khoa học, tiêu biểu là trong các văn bản khoa học. * Yêu cầu - Dạng viết latex(rarr) Sử dụng từ ngữ, kí hiệu, công thức hay sơ đồ, bảng biểu để tổng kết, so sánh, mô hình hóa nội dung khoa học. - Dạng nói latex(rarr) Phát âm rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, người nói thường dựa trên đề cương viết trước. II/. ĐẶC TRƯNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC
1. Tính khái quát, trừu tượng:
I/. VĂN BẢN KHOA HỌC VÀ NGÔN NGỮ KHOA HỌC - Tính khái quát, trừu tượng - Tính lí trí, lo gic - Tính khách quan, phi cá thể 1. Tính khái quát, trừu tượng a. Các thuật ngữ khoa học Thuật ngữ khoa học: những từ ngữ chứa đựng khái niệm của chuyên ngành khoa học, là công cụ để tư duy khoa học. b. Kết cấu văn bản Kết cấu văn bản (phần, chương, mục, đoạn) latex(rarr) phục vụ cho hệ thống các luận điểm khoa học 2. Tính lí trí, lo gic:
II/. ĐẶC TRƯNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC 2. Tính lí trí, lo gic a. Từ ngữ -Từ ngữ thông thường, chỉ được dùng một nghĩa - Không mang sắc thái biểu cảm, sắc thái tu từ b. Câu văn - Chính xác, chặt chẽ, lôgic - Không dùng câu đặc biệt, các phép tu từ cú pháp c. Cấu tạo đoạn văn, văn bản - Cấu tạo đoạn văn: có sự liên kết chặt chẽ và mạch lạc giữa các câu, phục vụ cho lập luận khoa học. - Toàn bộ văn bản thể hiện một lập luận lôgíc từ đặt vấn đề latex(rarr) giải quyết vấn đề latex(rarr) kết luận 3. Tính khách quan, phi cá thể:
- Hạn chế sử dụng những biểu đạt có tính chất cá nhân - Từ ngữ, câu văn mang màu sắc trung hòa, ít biểu lộ sắc thái cảm xúc II/. ĐẶC TRƯNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC 3. Tính khách quan, phi cá thể 4. Sơ đồ:
II/. ĐẶC TRƯNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC III/. LUYỆN TẬP
1. BT 1 tr.76:
III/. LUYỆN TẬP 1. BT 1 tr.76 Tìm hiểu văn bản Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX (SGK Ngữ văn 12) 2. BT 2 tr.76 :
- Giải thích và phân biệt thuật ngữ khoa học với từ ngữ thông thường (Cần đối chiếu, so sánh từng từ với thuật ngữ khoa học, cần dùng từ điển chuyên ngành để tra cứu) 2. BT 2 tr.76 III/. LUYỆN TẬP Trong ngôn ngữ thông thường 3. BT 3 tr.76 :
- Những phát hiện của các nhà khảo cổ nước ta chứng tỏ Việt Nam xưa kia đã từng là nơi sinh sống của người vượn. Năm 1960 tìm thấy ở núi Đọ (Thiệu Hóa, Thanh Hóa) nhiều hạch đá, mảnh tước, rìu tay có tuổi 40 vạn năm. Cùng năm đó phát hiện ở núi Voi, cách núi Đọ 3 km, một di chỉ xưởng (vừa là nơi cư trú, vừa là nơi chế tạo công cụ) của người vượn, diện tích 16 vạn m2. Ở Xuân Lộc (Đồng Nai) cũng đã tìm thấy công cụ đá của người vượn. (Sinh học 12) 3. BT 3 tr.76 III/. LUYỆN TẬP 4. BT 4 tr.76:
Viết một đoạn văn thuộc loại văn bản khoa học phổ cập về sự cần thiết của việc bảo vệ môi trường sống (nước, không khí và đất) Tham khảo đoạn văn sau: Nước rất cần thiết cho sự sống của con người, các loài động vật và cây cối. Nhưng cần có nguồn nước sạch thì cơ thể người, động vật và cây cối mới có thể tạo thành chất dinh dưỡng. Nếu nguồn nước bị ô nhiễm thì tác hại đối với con người và muôn loài động vật, cây cối sẽ không lường hết. Cần bảo vệ nguồn nước khỏi các chất độc hại như hóa chất, các chất thải từ nhà máy, bệnh viện, … Chẳng hạn, các nhà máy, bệnh viện cần phải có công nghệ làm sạch các chất thải trước khi đưa ra môi trường xung quanh. Có như vậy mới có thể bảo vệ được sự sống. 4. BT 4 tr.76 III/. LUYỆN TẬP 5. Đọc và nhận xét văn bản:
a. Văn bản 1:
Lịch sử Việt Nam xưa nay là lịch sử của một dân tộc và một đất nước thống nhất. Nếu có sự chia rẽ thì chỉ là thoáng qua, rồi sau đó thống nhất lại ngay. Ngay cả cuộc tranh giành giữa Trịnh và Nguyễn dù có kéo dài một trăm năm mươi năm, chỉ là sự tranh giành chính quyền giữa hai tập đoàn Trịnh, Nguyễn. Nhân danh đất nước thống nhất, nhân danh quyền lực duy nhất của vua Lê, cả hai đều chấp nhận niên hiệu, quan chức, thể chế và chỉ có một nước, một vua chung. Do đó đặc điểm khu biệt của lịch sử Việt Nam là: Từ khi Ngô Quyền dựng nước năm 938 trở đi, đã là một nước thống nhất và mãi mãi thống nhất. 5. Đọc và nhận xét văn bản III/. LUYỆN TẬP (Theo Phan Ngọc, Cách giải thích văn học bằng ngôn ngữ học, NXBTrẻ, TPHCM, 2000) a. Văn bản 1 b. Văn bản 2:
b. Văn bản 2 Định nghĩa: Véctơ là một đoạn thẳng có hướng, nghĩa là trong hai điểm mút của đoạn thẳng, đã chỉ rõ điểm nào là điểm đầu, điểm nào là điểm cuối 5. Đọc và nhận xét văn bản III/. LUYỆN TẬP A B B A c. Văn bản 3:
Tại Việt Nam, theo điều tra của Viện Dinh dưỡng, cứ 4 trẻ dưới 5 tuổi thì có một trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ và gần một phần ba số trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp chiều cao theo tuổi (suy dinh dưỡng mãn tính). Trẻ bị suy dinh dưỡng do nhiều nguyên nhân, nhưng đa số do chế độ ăn hàng ngày không cung cấp đủ năng lượng, do khả năng hấp thu kèm hoặc do rối loạn tiêu hóa lâu ngày dẫn đến suy dinh dưỡng. Trẻ ăn nhiều vẫn bị suy dinh dưỡng có thể do lượng thức ăn đưa vào nhiều nhưng không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết hoặc cơ thể không hấp thu được chất dinh dưỡng. Hơn nữa, ăn nhiều và thường xuyên một loại thức ăn nào đó khiến cho cơ thể thiếu cơ hội thu nhận các thực phẩm khác dẫn đến thiếu chất và không có sự tăng trưởng toàn diện […] Để giải quyết tình trạng trên và cải thiện khả năng tiêu hóa của trẻ, chúng ta cần bổ sung cho trẻ một số vi khuẩn sống có ích cho đường ruột, một số vitamin, men amilaza,… giúp cân bằng hệ vi khuẩn gây bệnh, đồng thời tăng khả năng tiêu hóa thức ăn nhờ tác dụng của các men vi sinh. […] (Theo Lê Thị Hải, Trẻ ăn nhiều vẫn… suy dinh dưỡng) c. Văn bản 3 IV/. DẶN DÒ
Dặn dò:
IV/. DẶN DÒ - Học bài: Khái niệm văn bản khoa học Các đặc trưng của văn bản khoa học Làm các bài tập còn lại trong SGK - Chuẩn bị bài sau:" Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS" (tiết 1)