Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
BÀI 4: NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. Tìm hiểu chung
1. Đọc:
I. Tìm hiểu chung 1. Đọc Hướng dẫn đọc: Đọc to, rõ, ngừng nghỉ đúng nơi, đúng chỗ, đúng nhịp. Chú ý nhấn mạnh các từ ngữ thể hiện cảm xúc. Thực hành đọc:
1. Nước non lận đận một mình Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con ? 2. Thương thay thân phận con tằm, Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ. Thương thay lũ kiến li ti, Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi. Thương thay hạc lánh đường mây, Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời, Dầu kêu ra máu có người nào nghe. 3. Thân em như trái bần trôi Gío dập sóng dồi biết tấp vào đâu 2. Nhan đề:
I. Tìm hiểu chung 1. Đọc " Những câu hát than thân" 2. Nhan đề: Những câu hát than thân thể hiện nỗi niềm tâm sự của tầng lớp bình dân, nêu lên hiện thực đời sống của người lao động dưới chế độ cũ. II. Tìm hiểu nội dung
1. Bài ca dao 2:
2. Thương thay thân phận con tằm, Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ. Thương thay lũ kiến li ti, Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi. Thương thay hạc lánh đường mây, Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời, Dầu kêu ra máu có người nào nghe. Thảo luận:
Thảo luận: Tìm những hình ảnh ẩn dụ trong bài ca dao và nêu ý nghĩa của nó? Hình ảnh minh họa:
Hình ảnh minh họa:
Hình ảnh minh họa:
Hình ảnh minh họa:
Chim Đỗ Quyên (Cuốc, Quốc) Hình ảnh ẩn dụ:
Thương cho thân phận suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực Thương cho nỗi khổ của những thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khó Thương cho cuộc đời phiêu bạt, lận đận và những cố gắng vô vọng của người lao động Thương cho thân phận thấp cổ bé họng, có nỗi khổ đau oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏ Nhận xét:
II. Tìm hiểu nội dung 1. Bài ca dao 2 Bằng những hình ảnh ẩn dụ đã cho ta thấy nỗi khổ nhiều bề của người lao động bị áp bức, bóc lột, chịu nhiều oan trái. 2. Bài ca dao 3:
II. Tìm hiểu nội dung 2. Bài ca dao 3 3. Thân em như trái bần trôi Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu. Hình ảnh minh họa:
Hình ảnh so sánh:
3. Thân em như trái bần trôi Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu. Trái bần: thân phận nghèo khó Gió dập sóng dồi: Tác động nhiều bề của khách quan Dập, dồi, tấp: Không tự quyết định được số phận, lệ thuộc hoàn cảnh. => Hình ảnh so sánh thân em như trái bần trôi gợi ta liên tưởng đến thân phận nghèo khó, chìm nổi, lênh đênh, vô định của người phụ nữ, họ hoàn toàn lệ thuộc vào hoàn cảnh. Nhận xét:
II. Tìm hiểu nội dung 2. Bài ca dao 3 3. Thân em như trái bần trôi Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu. -Mở đầu bằng cụm từ thân em, so sánh thân phận lệ thuộc, không được quyền quyết định cuộc đời của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. 3. Bài ca dao 1:
II. Tìm hiểu nội dung 3. Bài ca dao 1 1. Nước non lận đận một mình Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con ? Hình ảnh so sánh:
* Hình ảnh so sánh Thân cò : Gợi sự cô đơn, lẻ loi, khổ sở lên thác xuống ghềnh : Càng tô đậm thêm sự vất vả của cò Bể đầy, ao cạn : Là khi cò không còn chỗ kiếm ăn Ai : Ám chỉ các tầng lớp thống trị Từ `cho` được lặp đi lặp lại như 1 tiếng nấc, lời than tố cáo tội ác của các tầng lớp thống trị trong xã hội *Nghệ thuật - Sự đối lập: Nước non > < Một mình Thân cò > < Thác ghềnh - Từ đối lập: Lên (thác) >< xuống (ghềnh) Bể (đầy) >< ao (cạn) - Sử dụng câu hỏi tu từ ở cuối bài Nhận xét:
II. Tìm hiểu nội dung 3. Bài ca dao 1 1. Nước non lận đận một mình Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con ? Sử dụng từ láy, hình ảnh đối lập, điệp ngữ và câu hỏi tu từ… => Cuộc đời lận đận cay đắng của cò là biểu tượng cho cuộc đời vất vả, gian khổ của người lao động. Hình ảnh minh họa:
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
III. Tổng kết 1. Nghệ thuật - Sử dụng ẩn dụ, so sánh, nhân hóa, tượng trưng, phóng đại, điệp từ ngữ … - Sử dụng các cách nói: thân em, thân cò, con cò,… - Sử dụng thành ngữ. 2. Ý nghĩa:
III. Tổng kết 2. Ý nghĩa Những bài ca dao than thân không chỉ nêu lên nỗi khổ và tâm trạng của người lao động mà còn thể hiện tinh thần nhân đạo, cảm thông, chia sẻ với những con người gặp cảnh ngộ đắng cay, khổ cực. IV. Luyện tập
Yêu cầu:
IV. Luyện tập Tìm những câu ca dao cùng chủ đề với các câu vừa học. Gợi ý:
“Thân em như hạt mưa sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày” “Thân em như giếng giữa đàng Người thanh rửa mặt người phàm rửa chân” “Thương thay hạt gạo tám xoan Nấu nồi đồng điếu lại chan nước cà” “Cái cò lặn lội bờ sông Gánh gạo nuôi chồng, tiếng khóc nỉ non” Kết bài
Dặn dò:
Dặn dò-Hướng dẫn học ở nhà - Học thuộc lòng các bài ca dao, - Nắm ý nghĩa và nghệ thuật của từng bài, - Làm bài tập, sưu tầm theo yêu cầu. - Soạn văn bản : Những câu hát châm biếm (SGK/51) Đọc văn bản, Tìm hiểu chú thích, Trả lời câu hỏi SGK. Tìm hiểu các bài ca dao có chủ đề và cách diễn đạt tương tự. Tạm biệt:
11:20:40 Lê Văn Bình Cảm ơn quý thầy cô và các em ! Kính chào tạm biệt !