Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Coverpage
Coverpage:
Làm văn 12 - Tuần 6: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT BÀI THƠ, ĐOẠN THƠ I. Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ
Đề bài:
I. Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ. Hãy đọc kỹ và cho biết 2 đề sau đây, thuộc kiểu bài nghị luận nào? Có những điểm nào giống và khác nhau? Đề1: Phân tích bài thơ “ Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh. “Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa, Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.” Đề bài 2: Phân tích đoạn thơ sau đây trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: “Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Kèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa” 1948 * Giống nhau: Nghị luận văn học, cụ thể là phân tích thơ * Khác nhau: Đề 1:Phân tích một bài thơ trọn ven Đề 2:Phân tích một đoạn thơ trích trong bài thơ 1. Tìm hiểu đề, lập dàn ý:
1. Tìm hiểu đề, lập dàn ý a. Tìm hiểu đề: Đề1: Phân tích bài thơ “ Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh. - Hoàn cảnh ra đời bài thơ: Thời gian: Những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Địa điểm : Chiến khu Việt Bắc. Lúc này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đang trực tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp đầy gian khổ nhưng vô cùng oanh liệt của nhân dân ta. - Nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ (Luận đề): Nội dung: Vẻ đẹp núi rừng đêm trăng chiến khu Việt Bắc. Hình ảnh người thi sĩ chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh (yêu thiên nhiên , nặng lòng lo nỗi nước nhà) Nghệ thuật: Vẻ đẹp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại a. Tìm hiểu đề:
1. Tìm hiểu đề, lập dàn ý a. Tìm hiểu đề: Đề 2: Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng: “Doanh trại……đuốc hoa” - Hoàn cảnh ra đời bài thơ: “Tây Tiến” được viết năm 1948 trong cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, một ngày ở Phù Lưu Chanh nhớ về đơn vị cũ, tác giả viết bài thơ Tây Tiến. Đoạn thơ thuộc khổ thứ hai bài thơ Tây Tiến. - Nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ (Luận đề): Nội dung: Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đeâm liên hoan và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng Nghệ thuật: Vẻ đẹp lãng mạn tài hoa b. Lập dàn ý:
1. Tìm hiểu đề, lập dàn ý b. Lập dàn ý Đề1 :Phân tích bài thơ “ Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh. *Mở bài: - Hoàn cảnh sáng tác, luận đề, trích dẫn bài thơ *Thân bài: -Luận điểm 1: Cảnh đẹp đêm trăng ở chiến khu Việt Bắc Luận cứ: Hai câu thơ đầu. Hình ảnh đẹp, thi vị: trăng, hoa, cổ thụ, tiếng suối. -Luận điểm 2: Hình tượng nhân vật trữ tình: thi sĩ - chiến sĩ Luận cứ: Hai câu cuối: Tâm trạng: chưa ngủ Tình cảm: yêu thiên nhiên, lo nước Lập dàn ý - Đề 1:
b. Lập dàn ý Đề1 :Phân tích bài thơ “ Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh. *Mở bài: *Thân bài: -Luận điểm 1: Cảnh đẹp đêm trăng ở chiến khu Việt Bắc -Luận điểm 2: Hình tượng nhân vật trữ tình: thi sĩ - chiến sĩ -Luận điểm 3: Vẻ đẹp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại Luận cứ: Hai câu cuối: Cổ điển: Thể thơ tứ tuyệt, bút pháp miêu tả,hình ảnh thiên nhiên Hiện đại: Nhân vật trữ tình không phải là ẩn sĩ lánh đời mà là chiến sĩ (cảm hứng chủ đạo là tình cảm đất nước) - Luận điểm 4: Đánh giá nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ : Bài thơ là một bức tranh thiên nhiên thật đẹp song đẹp hơn cả chính là chân dung của Bác, vị lãnh tụ vô vàn kính yêu của chúng ta *Kết bài: - Khẳng định bài thơ - Cảm nghĩ của bản thân về Bác Lập dàn ý - Đề 2:
b. Lập dàn ý Đề 2: Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng: “Doanh trại……đuốc hoa” *Mở bài: - Hoàn cảnh sáng tác, luận đề, trích dẫn bài thơ *Thân bài: -Luận điểm 1: 4 câu đầu - Cảnh đêm liên hoan văn nghệ giữa những người lính Tây Tiến Luận cứ: Không khí sôi nổi, tình tứ. Âm thanh ,màu sắc hòa quyện. Đường nét uyển chuyển,man dại. -Luận điểm 2: 4 câu sau - Cảnh sông nước miền Tây thơ mộng Luận cứ: Không gian dòng sông trong một buổi chiều sương huyền ảo, thơ mộng vừa hoang dại . Dáng hình mềm mại, uyển chuyển của cô gái Ty Bắc trên chiếc thuyền độc mộc Lập dàn ý - Đề 2:
b. Lập dàn ý Đề 2: Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng: “Doanh trại……đuốc hoa” *Mở bài: *Thân bài: -Luận điểm 3: Bút pháp lãng mạn, tài hoa (từ ngữ gợi tả,hình ảnh chọn lọc, trữ tình…) -Luận điểm 4: Đánh giá nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ : Hoài niệm tinh tế mà sâu nặng, bâng khuâng, da diết của tác giả với vùng đất gắn bó một thời với binh đoàn Tây Tiến *Kết bài: - Hồn thơ lãng mạn của QD như được chắp cánh bởi vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Tây Bắc. - Đoạn thơ khiến người đọc như lạc vào thế giới của cái đẹp, thế giới của cõi mơ, của âm nhạc. Tám câu thơ đã hội tụ tất cả nét tài hoa của người nghệ sĩ đa tài, đa tình này: thơ – nhạc 2. Các bước làm bài nghị luận một bài thơ, đoạn thơ:
2. Các bước làm bài nghị luận một bài thơ, đoạn thơ Căn cứ vào cách khai thác đề bài trên hãy nêu các bước nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ? - Đọc chậm nhiều lần bài thơ, đoạn thơ để có cảm nhận chung về tác phẩm: bài thơ nói về vấn đề gì, tình cảm của tác giả như thế nào? - Tìm hiểu sâu về bài thơ, đoạn thơ cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Chú ý phân tích những từ ngữ, hình ảnh, chi tiết nghệ thuật tiêu biểu. - Lập dàn ý cho bài phân tích của mình theo các luận điểm đã tìm được. - Viết bài theo dàn ý đã lập bằng phong cách nghị luận văn học với cảm hứng của mình. *Chú ý: Nếu là đoạn thơ cần lưu ý vị trí đoạn thơ;Ý nghĩa đoạn thơ (đặt trong bài thơ). II. Luyện tập
Đề bài:
II. Luyện tập Đề bài: Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bài "Tràng giang" của Huy Cận: "Lớp lớp mây cao đùn núi bạc, Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa Lòng quê dợn dợn vời con nước Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà" Gợi ý: Tìm hiểu đề:
Gợi ý: Tìm hiểu đề *Xuất xứ: Trích khổ cuối của bài thơ “Tràng Giang”- một bài thơ đặc sắc của Huy Cận trước cách mạng. *Nội dung: Cảnh vật buổi chiều và nỗi nhớ quê hương da diết: - Cảnh chiều xuống trên sông: đẹp nhưng buồn. - Tâm trạng của nhà thơ: Nỗi buồn nhớ nhà, nhớ quê hương. *Nghệ thuật: Hình ảnh đối lập, gợi cảm: núi mây hùng vĩ/cánh chim bé nhỏ. Âm điệu phù hợp: dập dềnh, mênh mang như sóng nước trên Tràng giang. Tứ thơ mới mẻ có sự kết hợp giữa bút pháp cổ điển của thơ Đường với bút pháp lãng mạn của thơ mới. Kết bài
Hướng dẫn về nhà:
Hãy lập dàn ý cho đề bài: Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bài "Tràng giang" của Huy Cận Học hiểu phần trọng tâm bài Đọc thêm các phần có thể Chuẩn bị cho tiết học sau Hướng dẫn về nhà Tạm biệt: