Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
I. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA QUẢ XOÀI
1. Quan sát hình và trả lời câu hỏi:
2. Giá trị dinh dưỡng của xoài:
2. Giá trị dinh dưỡng I. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA QUẢ XOÀI - Cung cấp chất đường, vitamin, axit hữu cơ, chất khoáng … - Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến đồ hộp, nước giải khát… * Câu hỏi thảo luận:
Vỏ thân cây có nhiều chất tananh dùng chế biến thuốc, hoa cú nguồn mật chất lượng cao, Thân cõy cao lớn, sum suê có thể làm bóng mát, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc... II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH
1. Đặc điểm thực vật:
II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH 1. Đặc điểm thực vật - Rễ: Phần lớn rễ phân bố ở tầng đất 0 – 50 cm ở những vùng có mực nước ngầm thấp hay đất cát rễ có thể ăn rất sâu (6 – 8m). Phần lớn rễ tập trung trong phạm vi cách gốc khoảng 2m. - Hoa: Hoa ra từng chùm ở ngọn cành, chùm hoa dài khoảng 30 cm, có 200 – 400 hoa. Mỗi chùm thường có 2 loại hoa: hoa lưỡng tính và hoa đực. Tỉ lệ hoa đực và hoa lưỡng tính trên cây phụ thuộc vào giống và điều kiện khí hậu ở địa điểm trồng * Em hãy nêu đặc điểm của thân, tán cây:
II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH 1. Đặc điểm thực vật Thân, tán cây: Xoài là loại cây ăn quả thân gỗ mọc rất khỏe. Ở những nơi trảng, chiều cao cây và tán cây có đường kính tương đương. Tán cây lớn hoặc nhỏ tùy theo giống. * Em hãy nêu đặc điểm của lá và cành:
II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH 1. Đặc điểm thực vật - Lá và cành: Một năm xoài có thể ra 3 – 4 đợt chồi tùy theo giống, tùy vào tuổi cây, thời tiết khí hậu và tình hình dinh dưỡng; cây con ra nhiều đợt chồi hơn so với cây đang cho quả; cây già rất khó ra chồi. - Lá non sau 35 ngày mới chuyển xanh hoàn toàn, mỗi lần ra lá, cành xoài dài thêm 20 – 30 cm. * Em hãy nêu đặc điểm của quả xoài:
II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH 1. Đặc điểm thực vật Quả: Sau khi thụ tinh thì quả phát triển. Thời gian từ thụ tinh đến chín là 2 tháng đối với giống chín sớm, 2 – 3,5 tháng đối với giống chín trung bình, 4 tháng đối với giống chín muộn. 2. Yêu cầu ngoại cảnh:
II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, YÊU CẦU NGOẠI CẢNH 2. Yêu cầu ngoại cảnh - Nhiệt độ: Xoài có thể chịu đựng được nhiệt độ 10 - 46 độ C nhưng thích hợp nhất ở nhiệt độ 24 – 27độ C. - Độ ẩm: 70 latex(rarr) 80% - Lượng mưa: 1000-1200mm/năm - Ánh sáng: vừa đủ - Đất: Xoài không kén đất, xoài có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau miễn là có tầng mặt sâu vì rễ xoài là loại rễ cọc. Xoài phát triển tốt trên đất phù sa ven sông như ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, độ pH thích hợp nhất là 5,5 – 7 III. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC
1. Một số giống xoài :
III. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 1. Một số giống xoài - Giống Xoài hiện nay được trồng phổ biến nhất gồm có 5 giống là xoài cát Hòa Lộc, xoài cát chu, xoài bưởi, xoài Khiêu xa vơi và xoài tứ quý. - Trong 5 giống xoài này thì xoài cát Hòa Lộc và xoài tứ quý là 2 giống nổi tiếng nhất vì cho trái ngon, vị ngọt thanh, trái to. - Xoài cát chu, xoài bưởi và Khiêu xa vơi (xoài Thái Lan) trái nhỏ (nặng trung bình từ 250-550g), ăn ngon nhưng không bằng 2 giống xoài kể trên - Ngoài ra còn xoài hòn, xoài thanh ca, xoài xiêm, xoài châu hạng võ, xoài thơm, xoài tượng… * Xoài cát Hòa Lộc:
* Xoài tứ quý:
* Xoài cát chu:
2. Nhân giống:
III. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 2. Nhân giống - Cây xoài được nhân giống bằng nhiều phương pháp như gieo hạt, chiết cành, ghép…nhưng phổ biến nhất vẫn là phương pháp ghép - Cụ thể là: giống được ghép trên gốc ghép là giống xoài bưởi hoặc là xoài hôi, cây được ươm trong bầu nilon màu đen có chiều cao 20-22cm, đường kính bầu 12cm. Bầu không bị dập, vỡ. Cây ghép sinh trưởng tốt, thân cây mập, chiều cao cành ghép 40-50cm, đường kính 1cm (đo phía trên vết ghép khoảng 2cm), có từ 2-3 đợt lộc. Lá cây xanh đậm, không có vết sâu bệnh. 3. Trồng cây:
III. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 3. Trồng cây - Xoài được trồng quanh năm nhưng tốt nhất là vào đầu mùa mưa. Tuy nhiên, nếu trồng với lượng ít ta có thể trồng vào nhiều thời vụ khác nhau, miễn là phải tránh thời điểm nắng nóng và rét đậm và sau khi trồng phải cung cấp đủ nước tưới cho cây. - Vụ xuân ( Miền Bắc) từ tháng 1 đến tháng 3 - Mùa mưa ( Miền Nam) từ tháng 6 đến tháng 10. * Khoảng cách trồng cây:
Xoài là cây đại thụ, sống rất lâu từ 30-50 năm, do đó có thể trồng thưa (cách khoảng 8m x 8m, hoặc 10m x 10m), có thể trồng dày hơn (5m x 6m) rồi sau đó tỉa thưa dần. Loại đất trồng Khoảng cách Đất đồng bằng Đất đồi núi 10m x 10m 8m x 8m * Đào hố, bón phân lót:
- Trước khi trồng từ 1-3 tháng, đào hố vuông, rộng 70-80cm, sâu 50-70cm. - Bón phân lót cho 1 hố: 20-30kg phân chuồng mục 1-2kg super lân 0,1kg kali 0,3-0,5kg vôi bột. - Trộn đều phân với đất, lấp bằng miệng hố (công việc này làm xong trước khi trồng khoảng 1 tháng). Kích thước (cm) KL phân bón (kg/hố) Sâu Rộng Hữu cơ Lân 50-70cm 70-80cm 20-30kg 1-2kg * Kỹ thuật trồng cây:
- Đào một hốc nhỏ ở chính giữa hố, - Rạch bỏ túi bầu nilon đặt bầu cây vào giữa hố, lấp đất vừa bằng cổ rễ, nén chặt xung quanh - Sau đó cắm 2 cọc chéo chữ X vào cây và buộc dây để tránh lay gốc làm chết cây. - Sau khi trồng ủ xung quanh gốc bằng rơm, rác mục và tưới nước giữ ẩm cho cây liên tục trong một tháng đầu để tạo độ ẩm cần thiết cho rễ phát triển. - Sau trồng 1 tháng cây ổn định, rạch nilon ở vết ghép để cây sinh trưởng, phát triển. a) Đào hố trồng cây:
b) Đặt cây và lấp đất:
c) Ủ rơm rạ xung quanh và tưới nước:
4. Chăm sóc:
III. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 4. Chăm sóc - Tưới nước: Trong thời gian đầu sau khi trồng mới, việc tưới nước cần phải duy trì từ 3-4 ngày/lần. - Làm cỏ: cần phải tiến hành thường xuyên và là công việc tốn khá nhiều công sức - Xử lý ra hoa sớm: là việc làm nhằm mục đích tránh tình trạng vào vụ thu hoạch rộ thì bị rớt giá. Đối với cây xoài già thì có thể tưới thuốc vào thời điểm cây ra được 1-2 cơi đọt, đối với cây tơ thì tưới vào lúc cây ra được 2-3 cơi đọt - Bảo vệ hoa và trái non: Việc bảo vệ hoa và trái non là rất quan trọng. Có thể phun thuốc (Pyrinex, Sago Super, Butyl) bảo vệ hoa lần 1 khi phát hoa dài 2-3cm để ngừa rầy chích hút... a) Tưới nước cho cây:
b) Làm cỏ cho cây:
c) Xử lý ra hoa sớm:
d) Bảo vệ hoa và trái non:
IV. THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN
1. Thu hoạch:
IV. THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN 1. Thu hoạch - Khi quả già, vỏ quả hồng sáng, độ chín đặc trưng của giống thì thu hoạch. Nên thu hái vào lúc trời râm mát, khô ráo. Quả thu hái về cần phân loại. - Nếu vận chuyển đi xa thì đóng vào sọt hoặc thùng không quá 5 lớp (đóng sọt phải có lót rơm hoặc giấy giữa các lớp quả). Sau khi thu hoạch vệ sinh xung quanh tán cây, cắt tỉa cành già, cành sâu bệnh và tiếp tục chăm sóc. 2. Bảo quản:
IV. THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN 2. Bảo quản - Có nhiều phương pháp khác nhau để bảo quan xoài sau khi thu hoạch: Bảo quản ở nhiệt độ thường Bảo quản bằng hóa chất Bảo quản bằng phương pháp bọc màng Bảo quản bằng phương pháp lạnh đông a) Bảo quản ở nhiệt độ thường:
- Độ chín 1, là quả có vỏ quả bắt đầu xuất hiện màu sáng trắng (biến màu), tránh để nhựa dính trên vỏ quả - Làm sạch các tạp chất cơ học bám trên bề mặt quả, cắt cuống còn lại 1 cm. Để tối thiểu 12 giờ, tối đa 24 giờ ở nơi thoáng mát mới đem bao gói bảo quản - Chọn màng plastic film bằng phần mềm MAP: màng PEmpCH, 41µm, 0,14m2/2kg. Tùy khối lượng xoài cần bao gói mà có thể tính toán diện tích màng khác nhau. - Bằng tay; Hàn kín bằng máy dán thủ công hay bán thủ công, xếp từng gói nhỏ vào thùng gỗ hoặc carton 20kg/thùng. b) Bảo quản bằng hóa chất:
- Công nghệ bảo quản quả tươi ở nhiệt độ bình thường Sử dụng chất diệt nấm, vi sinh vật và côn trùng bằng xông khí SO2 và các phương pháp thay đổi thành phần môi trường bảo quản. Công nghệ này có thể bảo quản được 15 – 16 ngày, tỷ lệ hao hụt 10 – 12% - Công nghệ bảo quản quả tươi đối ở nhiệt độ thấp 10 – 12oC ngâm trong dung dịch CaCl2 hoặc Ca(NO3)2, nồng độ sử dụng 4 – 6%, vớt ra để khô ở điều kiện tự nhiên Đựng trong túi nilông kích thước 15 x 25 cm, có 20 lỗ thoát ẩm trên túi Bảo quản ở nhiệt độ 11 – 11,5oC là tốt nhất, thời gian bảo quản trên 30 ngày, xoài vẫn giữ được màu sắc, chất lượng tốt (VNCCAQ MN).  c) Bảo quản bằng phương pháp bọc màng:
- Màng chitosan: Xoài được bao gói với màng chitosan có tỷ lệ trao đổi O2 thấp hơn giúp làm chậm quá trình chín và ngăn chặn sự đọng nước, giúp kéo dài thời gian bảo quản tới trên 20 ngày ở 27oC, 65% RH - Quy trình xử lí: Chần nước nóng để ngăn bệnh thán thư và ruồi đục trái Nhúng vào dung dịch Chitosan, tạo nên một lớp màng bao phủ mỏng Tồn trữ ở nhiệt độ lạnh từ 10-12oC, ẩm độ 80-90% d) Bảo quản bằng phương pháp lạnh đông:
- Quy trình: Xoài được chứa trong bao bì PE và được làm lạnh gián tiếp bằng chất tải lạnh CaCl2 Yêu cầu lạnh đông nhanh,T môi trường lạnh <-35 độC.Nếu dùng khí làm chất tải lạnh thì v=3-5m/s,Nếu dùng CaCl2 làm chất tải lạnh thì v=1m/s Xoài chín được cắt hai má và cho vào túi PE trọng lượng 0,5KG,thời gian làm lạnh đông mất 2-2,5 giờ sau đó được bảo quản ở -18 độ C. Qúa trình đóng băng trong tế bào và gian bào phải xảy ra cùng lúc để tránh tế bào bị mất nước V. DẶN DÒ
1. Hướng dẫn học bài:
Học hiểu phần ghi trọng tâm của bài Về nhà học bài theo SGK tìm liên hệ thực tế với bài học. Trả lời các câu hỏi theo sách giáo khoa. Đọc trước bài: Tiết 19 - Kĩ thuật trồng cây vải (T1) 2. Video: hướng dẫn kĩ thuật trồng cây xoài:
3. Kết bài:
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC