Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 39 KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1884) 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
Tình hình Pháp và Việt Nam sau Hiệp ước Giáp Tuất:
1. Thùc d©n Ph¸p ®¸nh chiÕm B¾c K× lÇn thø hai (1882) Sau 8 n¨m kÝ HiÖp ­íc Gi¸p TuÊt (1874) t×nh h×nh Ph¸p vµ ViÖt Nam cã g× thay ®æi? - ChuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa ph¸t triÓn m¹nh. - Kinh tÕ kiÖt quÖ, chÝnh trÞ bÊt æn. - Kh­íc tõ Duy T©n. - TriÒu ®×nh bÊt lùc. - Nhu cÇu vÒ thuéc ®Þa ph¸t triÓn. - Rèi lo¹n vµ suy yÕu. Quân Pháp đánh thành Hà Nội:
1. Thùc d©n Ph¸p ®¸nh chiÕm B¾c K× lÇn thø hai (1882) Quân Pháp đánh thành Hà Nội S«ng Hång Thảo luận nhóm:
Th¶o luËn nhãm Theo em v× sao thµnh Hµ Néi thÊt thñ? A. Thùc d©n Ph¸p ®¸nh bÊt ngê, Hoµng DiÖu bÞ ®éng trong viÖc ®èi phã B. Lùc l­îng thùc d©n Ph¸p m¹nh C. Nhµ NguyÔn kh«ng quyÕt t©m ®¸nh giÆc Hoàng Diệu:
“ThÇn lµ mét kÎ th­ sinh, biÕt ®©u viÖc binh bÞ mµ BÖ h¹ l¹i giao cho c¸i chøc vô qu¸ quan träng. Lµm sao tin ®­îc lßng giÆc, nªn thÇn lo söa so¹n ®Ò phßng. ViÖc ch­a xong th× binh Ph¸p kÐo ®Õn. ThÇn trém nghÜ, Hµ Néi lµ cuèng häng cña B¾c K×, nªn thÇn th­êng t©u vÒ triÒu xin thªm binh, nh­ng l¹i bÞ BÖ h¹ quë tr¸ch... Mét m×nh thÒ víi Long thµnh, nguyÖn theo NguyÔn Tri Ph­¬ng n¬i suèi vµng vËy”. hoµng diÖu (1829 - 1882) Hành động của triều đình Huế:
1. Thùc d©n Ph¸p ®¸nh chiÕm B¾c K× lÇn thø hai (1882) Sau khi thµnh Hµ Néi thÊt thñ, triÒu ®×nh HuÕ ®· cã hµnh ®éng g×? - CÇu cøu qu©n Thanh - Cö ng­êi ra Hµ Néi th­¬ng thuyÕt víi Ph¸p - Ra lÖnh cho qu©n ta ph¶i rót lªn m¹n ng­îc 2. Nhân dân Bắc Ki tiếp tục kháng Pháp
Tại Hà Nội:
2. Nh©n d©n B¾c K× tiÕp tôc kh¸ng Ph¸p Th¸i ®é cña nh©n d©n Hµ Néi vµ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nh­ thÕ nµo ngay khi qu©n Ph¸p tiÕn ®¸nh B¾c K× lÇn thø hai? * T¹i Hµ Néi: - Nh©n d©n tù ®èt nhµ, t¹o thµnh bøc t­êng löa chÆn giÆc - Hµng ngh×n ng­êi d©n tô tËp thµnh ®éi ngò, g­¬m gi¸o chØnh tÒ t¹i ®×nh Quang V¨n (Cöa Nam) chuÈn bÞ kÐo vµo thµnh ®¸nh giÆc - Kh«ng b¸n l­¬ng thùc cho Ph¸p, phèi hîp víi ®ång bµo c¸c vïng xung quanh ®µo hÇm, ®¾p luü... * T¹i c¸c ®Þa ph­¬ng: nh©n d©n tÝch cùc ®¾p ®Ëp, c¾m kÌ trªn s«ng, lµm hÇm ch«ng, c¹m bÉy... chèng Ph¸p Lược đồ:
2. Nh©n d©n B¾c K× tiÕp tôc kh¸ng Ph¸p Thái độ của ta và địch sau chiến thắng Cầu Giấy:
2. Nh©n d©n B¾c K× tiÕp tôc kh¸ng Ph¸p Sau chiÕn th¾ng CÇu GiÊy thø hai (1883), th¸i ®é cña ta vµ ®Þch nh­ thÕ nµo? Qu©n ta phÊn khëi >< Ph¸p hoang mang lo sî Gi÷a lóc ®ã triÒu NguyÔn l¹i chñ tr­¬ng th­¬ng l­îng víi Ph¸p. Nh­ng t¹i sao thùc d©n Ph¸p kh«ng nh­îng bé triÒu ®×nh HuÕ? Chiến trường Huế:
CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 1883,1885 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ
Hoàn thành bẳng thống kê:
3. HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt. Nhµ n­íc phong kiÕn ViÖt Nam sôp ®æ Hoµn thµnh b¶ng thèng kª - 18/8/1883, Ph¸p chiÕm ThuËn An -> triÒu ®×nh HuÕ xin ®×nh chiÕn - TriÒu ®×nh chÝnh thøc thõa nhËn nÒn b¶o hé cña Ph¸p ë B¾c K× vµ Trung K×, c¾t tØnh B×nh ThuËn ra khái vïng Trung K× ®Ó nhËp vµo ®Êt Nam K× thuéc Ph¸p. Ba tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ®­îc s¸p nhËp vµo B¾c K×. - TriÒu ®×nh chØ ®­îc cai qu¶n vïng ®Êt Trung K×, nh­ng mäi viÖc ®Òu ph¶i th«ng qua viªn Kh©m sø Ph¸p ë HuÕ… Nội dung Hiệp ước Hác-măng :
Néi dung HiÖp ­íc H¸c-m¨ng - TriÒu ®×nh chÝnh thøc thõa nhËn nÒn b¶o hé cña Ph¸p ë B¾c K× vµ Trung K×, c¾t tØnh B×nh ThuËn ra khái vïng Trung K× ®Ó nhËp vµo ®Êt Nam K× thuéc Ph¸p. Ba tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ®­îc s¸p nhËp vµo B¾c K×. - TriÒu ®×nh chØ ®­îc cai qu¶n vïng ®Êt Trung K×, nh­ng mäi viÖc ®Òu ph¶i th«ng qua viªn Kh©m sø Ph¸p ë HuÕ. - C«ng sø Ph¸p ë c¸c tØnh B¾c K× th­êng xuyªn kiÓm so¸t nh÷ng c«ng viÖc cña quan l¹i triÒu ®×nh, n¾m c¸c quyÒn trÞ an vµ néi vô. - Mäi viÖc giao thiÖp víi n­íc ngoµi (kÓ c¶ víi Trung Quèc) ®Òu do ng­êi Ph¸p n¾m. TriÒu ®×nh HuÕ ph¶i rót qu©n ®éi ë B¾c K× vÒ Trung K×. Lược đồ:
§Êt b¶o hé §Êt nöa b¶o hé §©t thuéc Ph¸p Bảng thống kê:
3. HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt. Nhµ n­íc phong kiÕn ViÖt Nam sôp ®æ Hoµn thµnh b¶ng thèng kª - 18/8/1883, Ph¸p chiÕm ThuËn An -> triÒu ®×nh HuÕ xin ®×nh chiÕn - TriÒu ®×nh chÝnh thøc thõa nhËn nÒn b¶o hé cña Ph¸p ë B¾c K× vµ Trung K×, c¾t tØnh B×nh ThuËn ra khái vïng Trung K× ®Ó nhËp vµo ®Êt Nam K× thuéc Ph¸p. Ba tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ®­îc s¸p nhËp vµo B¾c K×. - TriÒu ®×nh chØ ®­îc cai qu¶n vïng ®Êt Trung K×, nh­ng mäi viÖc ®Òu ph¶i th«ng qua viªn Kh©m sø Ph¸p ë HuÕ… ViÖt Nam lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p Bảng thống kê:
- Ph¸p lµm chñ ®­îc t×nh thÕ - Nhµ Thanh rót qu©n khái B¾c K× theo Quy ­íc Thiªn T©n (11/5/1884) - Ranh giíi khu vùc Trung K× ®­îc ®iÒu chØnh: s¸p nhËp thªm 3 tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ë phÝa B¾c vµ tØnh B×nh ThuËn ë phÝa Nam. Hiệp ước Hác măng và Pa-tơ-nốt:
HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt §©t b¶o hé §Êt thuéc Ph¸p HiÖp ­íc H¸c-m¨ng Vïng ®Êt cai qu¶n cña triÒu ®×nh HuÕ §Êt b¶o hé §Êt thuéc Ph¸p ViÖt Nam lµ n­íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn ViÖt Nam lµ n­íc thuéc ®Þa Hoàn thành bảng thống kê:
- Ph¸p lµm chñ ®­îc t×nh thÕ - Nhµ Thanh rót qu©n khái B¾c K× theo Quy ­íc Thiªn T©n (11/5/1884) - Ranh giíi khu vùc Trung K× ®­îc ®iÒu chØnh: s¸p nhËp thªm 3 tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ë phÝa B¾c vµ tØnh B×nh ThuËn ë phÝa Nam. ViÖt Nam lµ n­íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn Lí do Pháp kí tiếp Hiệp ước Pa-tơ-nốt:
T¹i sao Ph¸p kh«ng gi÷ nguyªn b¶n HiÖp ­íc H¸c-m¨ng mµ l¹i kÝ tiÕp b¶n HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt víi triÒu ®×nh? 3. HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt. Nhµ n­íc phong kiÕn ViÖt Nam sôp ®æ => Níi réng mét sè ®iÒu kho¶n ®Ó lÊy lßng vua quan nhµ NguyÔn. => Sù nham hiÓm cña Ph¸p: muèn sö dông nhµ n­íc phong kiÕn NguyÔn lµm tay sai (c«ng cô thèng trÞ) Trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc làm mất nước:
Tr¸ch nhiÖm cña nhµ NguyÔn trong viÖc lµm mÊt n­íc ... “Nay tõ n­íc mÊt nhµ tan, Còng v× nh÷ng lò vua quan ngu hÌn. N¨m Tù §øc thËp nhÊt niªn Nam K× ®· lät d­íi quyÒn giÆc T©y. H¨m l¨m n¨m sau trËn nµy Trung K× còng mÊt, B¾c K× còng tan, Ngµn n¨m gÊm vãc giang san BÞ vua nhµ NguyÔn ®em hµng cho T©y Téi kia cµng ®¾p cµng ®Çy Sù t×nh cµng nghÜ cµng cay ®¾ng lßng” (Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 2) 4. Củng cố, dặn dò
Bài tập 1: Bài tập 1
Nối thời gian với sự kiện sao cho đúng?
Quân Pháp đổ bộ lên Hà Nội
Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu
Trận Cầu Giấy, Ri-vi-e bỏ mạng
Pháp đánh chiếm các pháo đài ở Thuận An
Kí Hiệp ước Hác-măng
Kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt
Bài tập 2: Bài tập 2
C©u 2: LËp b¶ng nªu néi dung chñ yÕu cña c¸c HiÖp ­íc H¸c-m¨ng (1883) vµ HiÖp ­íc Pa-t¬-nèt (1884) theo mÉu: - TriÒu ®×nh chØ ®­îc cai qu¶n vïng ®Êt Trung K×, nh­ng mäi viÖc ®Òu ph¶i th«ng qua viªn Kh©m sø Ph¸p ë HuÕ. - C«ng sø Ph¸p ë c¸c tØnh B¾c K× th­êng xuyªn kiÓm so¸t nh÷ng c«ng viÖc cña quan l¹i triÒu ®×nh, n¾m c¸c quyÒn trÞ an vµ néi vô. - Mäi viÖc giao thiÖp víi n­íc ngoµi (kÓ c¶ víi Trung Quèc) ®Òu do ng­êi Ph¸p n¾m. TriÒu ®×nh HuÕ ph¶i rót qu©n ®éi ë B¾c K× vÒ Trung K×. - TriÒu ®×nh chÝnh thøc thõa nhËn nÒn b¶o hé cña Ph¸p ë B¾c K× vµ Trung K×, c¾t tØnh B×nh ThuËn ra khái vïng Trung K× ®Ó nhËp vµo ®Êt Nam K× thuéc Ph¸p. Ba tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ®­îc s¸p nhËp vµo B¾c K×. - Ranh giíi khu vùc Trung K× ®­îc ®iÒu chØnh: s¸p nhËp thªm 3 tØnh Thanh-NghÖ-TÜnh ë phÝa B¾c vµ tØnh B×nh ThuËn ë phÝa Nam. Hướng dẫn học:
Hướng dẫn học ở nhà - Học bài, trả lời câu hỏi SGK để nắm được: Những điểm chính của các Hiệp ước 1883 và 1884. Trách nhiệm của triều đình Huế đối với việc để mất nước vào tay Pháp. - Học bài cũ, lập niên biểu các sự kiện Pháp hai lần đánh chiếm Bắc Kì và cuộc kháng chiến của nhân dân ta. - Xem trước bài 26 phần I, trả lời các câu hỏi trong SGK