Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Coverpage:
Ngữ văn 12 - Tuần 10- VB: ĐẤT NƯỚC _(Nguyễn Đình Thi_ I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
1. Tác giả - Sinh 1920, ở Luông Pabăng (Lào), quê làng Vũ Thạch , nay thuộc phố Bà Triệu, Hà Nội, mất 2003. - Sau CMT8 , Nguyễn Đình Thi làm tổng thư ký Hội văn hoá cứu quốc. Từ 1958-1989 làm Tổng thư ký Hội nhà văn Việt Nam. Từ 1995-2003, NĐT là Chủ tịch UB toàn quốc liên hiệp hội văn học nghệ thuật. I. TÌM HIỂU CHUNG 2. Sự nghiệp :
2. Sự nghiệp - Nguyễn Đình Thi vừa là nhà văn , nhà thơ , nhà soạn kịch. - Tác phẩm: Truyện: “Xung kích” “Vỡ bờ” (Tập 1: 1962, tập 2: 1970). “Vào lửa” (1966). Mặt trận trên cao” Tiểu luận: “Mấy vấn đề văn học” (1956), “Sức sống của dân Việt Nam qua ca dao, cổ tích”; “Nhận đường”. Thơ : “Người chiến sĩ ”, “Bài thơ Hắc Hải”, “Tia nắng” Kịch: “Người đàn bà hoá đá” (1980). Nhạc: “Người Hà Nội ” "Diệt phát xít" - Tác phẩm tiểu biểu:
- Tác phẩm tiểu biểu:
Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) Sáng mát trong như sáng năm xưa Gió thổi mùa thu hương cốm mới Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em Gió thổi mùa thu vào Hà Nội Phố dài xao xác heo may Nắng soi ngõ vắng Thềm cũ lối ra đi Lá rụng đầy Ôi nắng dội chan hoà Nao nao trời biếc Gió đượm hương đồng ruộng Hương rừng chiến khu Tháp rùa lim dim nhìn nắng Những cách chim non Trong vời nghìn nẻo Mây trắng nối tơi bời Mấy đứa giết người Hung hăng một buổi Tháng Tám về rồi đây Hôm nay nghìn năm gió thổi Trời muôn xưa Đàn con hè phố Môi hớn hở Ngày hẹn đến rồi Các anh ngậm cười bãi núi ven song Hà Nội, ôi núi rừng. - Tác phẩm tiểu biểu:
Đêm mít tinh (1949) Yên lặng nép ngồi Tia vàng vút bay Tung lên hoa lửa Lên lên mãi Một vầng sao ngời muôn vầng sao Bụi ngọc ngập trời Rơi rơi trên đầu trên cổ Trên ngón tay Triệu triệu sao Rừng Việt Bắc Trời sao đây là của chúng ta Núi rừng đây là của chúng ta Những xóm đồng thơm ngát Những ngả đường bát ngát Những dòng sông đỏ nặng phù sa Nước chúng ta Nước những người chưa bao giờ khuất Đêm rì rầm trong tiếng đất Những buổi ngày xưa vọng nói về. Ngàn sao phơi phới đang bay Dạt dào mắt không thấy nữa Dưới kia Hà Nội nhìn lên Phố phường nín thở Những lề đường mòn cũ Lành lạnh mưa phùn …………………… Sao ơi, núi rừng ơi nức nở. ( Tạp chí văn nghệ . 1949). 3. Hoàn cảnh sáng tác:
3. Hoàn cảnh sáng tác - Sáng tác trong thời gian dài từ năm 1948-1955. In trong tập “Người chiến sĩ” 1960. - Phần đầu trong bài “ Sáng mát trong như sáng năm xưa”1948 và “Đêm mít tinh” 1949. - Phần sau sáng tác năm 1955. Theo em thời gian sáng tác bài thơ có gì đặc biệt? Bài thơ có thể chia làm mấy phần, nội dung của từng phần? II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1. Mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng a. Mùa thu Hà Nội Sáng mát trong như sáng năm xưa    Gió thổi mùa thu hương cốm mới  Tôi nhớ những ngày thu đã xa - Ba câu thơ đầu khơi nguồn cảm xúc và suy ngẫm về đất nước, được nảy sinh trong một buổi sáng mùa thu ở chiến khu Việt Bắc. - Mùa thu Hà Nội có những vẻ đẹp đặc sắc riêng: Không gian trong mát, làn gió se lạnh. Hương cốm mới. Những con phố dài nằm dưới nắng thu. => Chỉ bằng vài nét gợi tả mà thấy được cả không gian, màu sắc hương vị, rất riêng của mùa thu H.N. a. Mùa thu Hà Nội:
1. Mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng a. Mùa thu Hà Nội - Câu thơ: “ Người ra đi đầu không ngoảnh lại Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy” Theo em tư thế của những con người tạm xa H.N đến với chiến khu ntn? Tư thế dứt khoát của sự tự chủ, sự quyết tâm. Ẩn chứa trong tâm hồn họ là nỗi nhớ quê hương: nhớ mẹ, nhớ chị, nhớ em, nhớ dáng kiều thơm, nhớ tiếng lá rơi, nhớ giọt nắng bên thềm và nhớ mùa thu Hà Nội. Vậy H.N có ý nghĩa ntn trong tâm hồn của nhà thơ? Phải là người yêu Hà Nội như máu thịt của mình, thì tình cảm mới có sự vấn vương đến như vậy. b. Mùa thu cách mạng:
1. Mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng b. Mùa thu cách mạng Tác giả đã sử dụng những tính từ gì và ý nghĩa của nó về vẻ đẹp của non sông đất nước? *Tính từ: xanh, thơm mát, bát ngát, đỏ nặng… Để nói lên vẻ đẹp bình yên, trù phú vĩnh hằng của ngàn đời s«ng nói. Từ hoài niệm về mùa thu H.N, tác giả dẫn vào cảm xúc mùa thu đất nước, trong khung cảnh hiện tại của chiến khu Việt Bắc. Trong bức tranh ấy hiện lên hình ảnh thiên nhiên và con người ntn? *Cảnh mùa thu: - Hình ảnh: núi rừng, trời xanh, cánh đồng, ngả đường, dòng sông. Kh«ng gian rộng, bát ngát, trong sáng. - Con người: Tư thế kiêu hãnh, làm chủ quê hương đất nước. Mùa thu cách mạng:
1. Mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng b. Mùa thu cách mạng Cảm xúc của tác giả trong 4 câu thơ đó là gì? * 4 câu thơ cuối: “ Nước Chúng ta Nước những người chưa bao giờ khuất Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất Những buổi ngày xưa vọng nói về” - Là tiếng thì thầm của hồn thiêng sông núi. - Là niềm tự hào về quá khứ hào hùng của dân tộc. - So sánh:
? Em hãy so sánh sự khác nhau giữa 2 mùa thu Hà Nội và mùa thu Cách mạng? Mùa thu Hà Nội Mùa thu Cách mạng - Gió: chớm lạnh. - Đường phố, thềm nhà - Sắc vàng của mùa thu. - Gió thổi phấp phới. - Núi rừng, dòng sông, bầu trời. - Sắc xanh, sắc đỏ đầy sức sống. 2. Đất nước đau thương và anh dũng:
2. Đất nước đau thương và anh dũng a. Đất nước đau thương trong chiến tranh. Hình ảnh đất nước V.N đau thương trong chiến tranh được thể hiện cô đọng nhất ở những câu thơ nào? “ Ôi những cánh đồng quê chảy máu Dây thép gai đâm nát trời chiều” *Trong ánh chiều tà, dưới hàng dây thép gai đồn giặc tua tủa . Cánh đồng, bầu trời quê hương tất cả như ứa máu. “ Thằng giặc tây thằng chúa đất Đứa đè cổ đứa lột da” * Đất nước trong đau thương được tác giả tái hiện lại bằng những hình ảnh đầy cảm xúc. Ẩn sau bức tranh là tình yêu quê hương đất nước và lòng căm thù giặc của nhà thơ. - Đất nước ngời sáng trong chiến tranh.:
b. Đất nước ngời sáng trong chiến tranh. Em có suy nghĩ gì về vẻ đẹp của những người chiến sĩ? * Hình ảnh những người chiến sĩ: Trên nền của đất nước đau thương trong chiến tranh, bỗng vụt sáng long lanh hình ảnh đôi mắt người yêu, như ngôi sao xanh của hi vọng và khát vọng. - Những hình ảnh riêng và chung hòa nhập vào tâm hồn người chiến sĩ. Những anh hùng quần chúng trong thời đại mới họ là ai và họ đã dứng lên chiến đấu n.t.n? * Hình ảnh những người anh hùng quần chúng của thời đại mới: Từ những công nhân trong nhà máy đến những người nông dân ở những cánh đồng họ đều là những con người hồn hậu, cháy bỏng lòng căm thù và họ đã đứng lên chiến đấu kiên cường. *Nghệ thuật: Động từ: bồn chồn, ngời lên, bật lên, chan đầy. Tương phản: Xiềng xích / bầu trời Súng đạn / lòng dân - Bốn câu thơ cuối:
Bốn câu thơ cuối: ? Em có suy nghĩ gì về bốn câu thơ cuối? Súng nổ rung trời giận dữ Người lên như nước vỡ bờ Nước Việt Nam từ máu lửa Rũ bùn đứng dậy sáng loà. - Hình ảnh này hình thành từ một cảnh thực mà tác giả được chứng kiến tại chiến trường Điện Biên Phủ. - Trong tiếng đại bác dồn dập vang rền , các chiến sĩ ta từ các chiến hào đầy bùn đỏ, ào ạt xông lên như những thác người, tràn lên đánh chiếm những cố thủ cuối cùng của quân Pháp trong tập đoàn cứ điểm Điện Biên phủ. - Trong giờ phút lịch sử ấy, trước mắt nhà thơ như sừng sững vụt lên chân dung nước Việt Nam chói ngời trên nền của lửa, máu, bùn lầy, khói đạn. - H/A minh họa:
- H/A minh họa:
III. KẾT LUẬN
1. Giá trị nội dung:
III. KẾT LUẬN 1. Giá trị nội dung ? Em hãy nêu giá trị nội dung của bài thơ? Tác giả đã xây dựng thành công một tượng đài hùng vĩ bằng thơ về Tổ quốc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ, gian khổ, anh hùng và tất thắng. 2. Giá trị nghệ thuật:
III. KẾT LUẬN 2. Giá trị nghệ thuật ? Em có nhận xét gì về thủ pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong bài thơ? -Âm điệu của bài thơ lúc trầm lắng , xót xa, lúc tha thiết dồn dập, lúc hùng hồn đanh thép. Thể hiện cảm xúc chân thành của nhà thơ. - Tác giả đã sử dụng những hình ảnh có chiều sâu liên tưởng và sức khái quát lớn, thủ pháp tương phản để làm nổi bật lên chủ nghĩa anh hùng dân tộc. Kết bài
Củng cố bài:
Củng cố bài 1. Em có nhận xét gì về hoạt động nghệ thuật của tác giả Nguyễn Đình Thi ? Và hãy cho biết tên một bài hát của ông? 2. Em thích nhất khổ thơ nào trong bài? Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về khổ thơ đó ? 3. Chuẩn bị cho bài học sau Tạm biệt:
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh.