Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
BÀI 12: Cảnh khuya - Hồ Chí Minh- I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Đọc:
I. Đọc và tìm hiểu chung 1. Đọc: Cảnh khuya Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. 1947 (Hồ Chí Minh) 2. Tìm hiểu chung:
I. Đọc và tìm hiểu chung 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả Hồ Chí Minh (1890-1969): - Người chiến sĩ cách mạng, anh hùng dân tộc, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. - Là nhà văn, nhà thơ lớn của Việt Nam. - Là danh nhân văn hóa thế giới. a. Tác giả Hồ Chí Minh (1890-1969):
* Một số tác phẩm của Hồ Chí Minh: - Văn chính luận : Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn Độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến … - Truyện ký : Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu, Vi hành … - Thơ : Nhật kí trong tù, Thơ Hồ Chí Minh … a. Tác giả Hồ Chí Minh (1890-1969): b. Bài thơ :
- Hoàn cảnh sáng tác: Thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống TD Pháp. - Thể thơ: - Bố cục: 2 phần b. Bài thơ Thất ngôn tứ tuyệt (Kết cấu: Đề - Thực – Luận – Kết) 2 câu đầu: Cảnh núi rừng Việt Bắc. 2 câu sau: Tâm trạng của Bác. - H/A minh họa:
Việt Bắc Trông lên Việt Bắc cụ Hồ sáng soi Hang Pác Bó II. Phân tích.
1. Hai câu thơ đầu.:
II. Phân tích 1. Hai câu thơ đầu a. Câu khai (1) “Tiếng suối trong như tiếng hát xa,” NT: So sánh => Động tả tĩnh. - Tả cảnh khuya núi rừng chiến khu Việt Bắc. - Tiếng suối trong trẻo rì rầm vọng đến như tiếng hát xa. - Ví tiếng suối với tiếng hát gợi tả núi rừng đêm chiến khu mang sức sống hơi ấm con người. - Câu thừa :
II. Phân tích 1. Hai câu thơ đầu b. Câu thừa (2) “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.” NT: Tiểu đối, Điệp từ, nhân hoá. => Hiện lên cảnh trăng chiến khu với cảnh vật hoà quyện, ấm áp, quấn quýt. - Bác yêu thiên nhiên => tâm hồn thi sĩ. => Câu 1 và 2: Bức tranh thiên nhiên đẹp, lung linh, gần gũi, sống động, huyền ảo. - Sơ đồ:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa,

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

NT: So sánh NT: điệp từ, nhân hóa, tiểu đối 2. Hai câu thơ cuối (chuyển – hợp)::
II. Phân tích 2. Hai câu thơ cuối (chuyển – hợp): a. Câu khai (1)

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.”

- NT: so sánh latex(rarr) cảnh đẹp, có hồn Điệp từ latex(rarr) tha thiết với thiên nhiên, với vận mệnh dân tộc latex(rarr) Chuyển đổi mạch thơ, ý thơ, tạo sự bất ngờ latex(rarr) vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm với đất nước, lo cho vận mệnh của đất nước latex(rarr) lòng yêu nước sâu sắc. - Sơ đồ:

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

- CH thảo luận:
Trong phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hiện nay, qua bài thơ này, em học tập được điều gì ở Bác? III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
III. Tổng kết 1. Nghệ thuật Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Sử dụng hiệu quả biện pháp tu từ so sánh, điệp từ. Ngôn từ bình dị, gợi cảm. Vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại. 2. Nội dung:
III. Tổng kết 2. Nội dung Cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc huyền ảo, tràn đầy sức sống. Thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu nước và phong thái ung dung, lạc quan. - Sơ đồ:

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Tiếng suối trong như tiếng hát xa,

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

IV. Luyện tập
Câu 1:
Câu 1: Nghệ thuật so sánh trong câu thơ `Tiếng suối trong như tiếng hát xa` có tác dụng gì?
a. Làm cho tiếng suối gần gũi với con người.
b. Gợi sự tĩnh lặng, huyền diệu trong đêm rừng Việt Bắc.
c. Thể hiện cách cảm nhận riêng của Bác so với các nhà thơ khác khi cùng viết về một đối tượng.
d. Cả a, b, c
Chọn phương án trả lời đúng nhất: Câu 2:
Câu 2: Giá trị nội dung, nghệ thuật chủ yếu của bài thơ Cảnh khuya là:
a. Thể hiện tình yêu thiên nhiên
b. Thể hiện tình yêu nước sâu sắc, tâm hồn nhạy cảm, ung dung.
c. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, bút pháp cổ điển và hiện đại, biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, điệp từ.
d. Cả a,b,c đúng
Chọn phương án trả lời đúng nhất: Kết bài
HDVN:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: Học thuộc lòng bài thơ Cảnh khuya và trình bày cảm nhận về bài thơ. Tìm đọc các bài thơ về trăng của Bác. Đọc các TLTK liên quan, liên hệ thực tế bản thân. Soạn bài: Rằm tháng Giêng. Tạm biệt: