Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
Tiết 103 ( Tiếp theo) I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
1. Ví dụ.:
I. THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP 1. Ví dụ.

1. Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?

2. Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?

Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn

bà mau miệng trả lời:

- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

2. Nhận xét.:
2. Nhận xét. - Từ ngữ dùng để gọi: - Từ ngữ dùng để đáp: Này Thưa ông thành phần biệt lập - Từ ngữ được dùng để tạo lập cuộc thoại: - Từ ngữ được dùng để duy trì cuộc thoại: Thưa ông Này Bài tập 1:

Bài tập 1: Tìm thành phần gọi - đáp trong đoạn trích và cho biết từ nào được dùng để gọi, từ nào được dùng để đáp. Quan hệ giữa người gọi và người đáp là quan hệ gì (trên- dưới hay ngang hàng, thân hay sơ)?

- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy,chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người cứ ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.

- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

Trò chơi tiếp sức:
*T¹o lËp cuéc tho¹i (Néi dung tuú chän) - HS1: lêi tho¹i cã thµnh phÇn gäi - ®¸p dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i víi HS 2 - HS2: l¬× tho¹i cã thµnh phÇn gäi - ®¸p dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i víi HS 1. II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
1. Ví dụ:
II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ 1. Ví dụ.

a. Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh- và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.

b. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.

c. Cô bé nhà bên (có ai ngờ)

Cũng vào du kích

Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích

Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).

2. Nhận xét.:
II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ 2. Nhận xét. - Bổ sung, giải thích thêm một số chi tiết cho nội dung chính của câu. - Nêu thái độ, tâm trạng,… kèm theo lời nói của người nói, của nhân vật. - Nêu xuất xứ của lời nói, văn bản,… Xác định thành phần phụ chú:

Xác định thành phần phụ chú trong những ví dụ sau:

1. Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

2. Vườn nhà ông có rất nhiều loại cây ăn quả: na, ổi, xoài,

Thành phần phụ chú:
II. THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ - Bổ sung, giải thích thêm một số chi tiết cho nội dung chính của câu.

a.Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh- và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

b. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.

(Nam Cao, Lão Hạc)

c. Cô bé nhà bên (có ai ngờ)

Cũng vào du kích

Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích

Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).

( Giang Nam, Quê hương)

d.Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

đ. Vườn nhà ông có rất nhiều loại cây ăn quả: na, ổi, xoài,…

- TPPC thường được đặt giữa hai dấu gạch ngang, hai dấu phẩy, hai dấu ngoặc đơn hoặc giữa một dấu gạch ngang với một dấu phẩy, sau dấu hai chấm III. LUYỆN TẬP.
Bài tập 2:
III. LUYỆN TẬP. 1. Bài tập 2 (SGK) Tìm thành phần gọi - đáp trong câu ca dao và cho biết lời gọi - đáp đó hướng đến ai . Bầu ơi thương lấy bí cùng, Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn. Bầu, bí: thành phần gọi- đáp có tính chất chung chung, không hướng đến riêng một ai mà hướng đến tất cả con người cùng tồn tại trong một cộng đồng xã hội. (bầu, bí, giàn-> ẩn dụ: chỉ những người trong cùng một nước, tuy là những con người khác dòng họ nhưng cùng dân tộc, cùng truyền thống lịch sử…) Bài tập 3:
Bài tập số 3, 4 (SGK) Tìm thành phần phụ chú trong đoạn trích và cho biết chúng bổ sung cho điều gì và liên quan đến những từ ngữ nào trước đó? b) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy. (Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới) Bài tâp 4:
Bài tập số 4 (SGK).

Tuổi trẻ phải hướng tới tương lai, tuổi trẻ Việt Nam cũng thế! Tương lai – đó là những gì chưa có hôm nay. Thanh niên muốn đạt được một tương lai tươi sáng thì phải nç lực ngay từ bây giờ, bằng việc chuẩn bị cho mình một hành trang tinh thần vững chắc- đó là tri thức, kĩ năng , thói quen…, để thanh niên có thể tự tin trước mạng thông tin toàn cầu, trước sự đòi hỏi của hội nhập kinh tế thế giới với tính kỉ luật và cường độ lao động cao. Muốn vây, thanh niên phải tiên phong trong học tập và học tập có hiệu quả, kịp thời vận dụng tri thức ấy vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Và cũng chỉ có như vậy, thanh niên mới xứng đáng là mùa xuân vĩnh cửu của nhân loại!

Câu hỏi ghép đôi:
Mỗi thành phần biệt lập trong các câu văn sau đều có tác dụng đối với việc diễn đạt nội dung ý nghĩa của câu. Hãy nối mỗi dòng của cột trái với một dòng của cột phải sao cho phù hợp.
a. Bác ơi, cho cháu hỏi chợ Đông Ba ở đâu ?
b. Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ !
c. Chắc chắn tôi sẽ trở lại
Kết thúc: