Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 32 I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Quan sát hình ảnh sau:
I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM Quan sát các hình sau và cho biết đặc điểm chung cuả các bệnh này? 1. Bệnh truyền nhiễm:
1. Bệnh truyền nhiễm Thế nào là bệnh truyền nhiễm là gì? - Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác. Tác nhân gây bệnh truyền nhiễm? - Tác nhân gây bệnh truyền nhiễm rất đa dạng: khuẩn, vi nấm, động vật nguyên sinh, vi rút….. Vi sinh vật muốn gây bệnh phải đủ những điều kiện nào? Muốn gây bệnh phải có đủ 3 điều kiện: - Độc lực (tức khả năng gây bệnh) - Số lượng nhiễm đủ lớn - Con đường xâm nhập thích hợp I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM Một số vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm:
I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM Một số vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm Một số virut gây bệnh truyền nhiễm:
I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM Một số virut gây bệnh truyền nhiễm Tiến trình gây bệnh:
I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM Tiến trình gây bệnh truyền nhiễm gồm những giai đoạn nào? Giai đoạn 1: Cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, còn gọi là phơi nhiễm. Giai đoạn 2: Tác nhân gây bệnh xâm nhập và phát triển trong cơ thể, đó là thời gian ủ bệnh Giai đoạn 3: Biểu hiện các triệu chứng, khi chức năng bình thường cuả cơ thể bị mất hoặc suy giảm, đó là giai đoạn ốm. Giai đoạn 4: Triệu chứng giảm dần và cơ thể bình phục. 2. Phương thức lây truyền:
2. Phương thức lây truyền a. Truyền ngang Bệnh truyền nhiễm được lây truyền như thế nào? - Qua sol khí (các giọt keo nhỏ nhiễm vi sinh vật bay trong không khí) bắn ra khi ho hoặc hắt hơi. - Qua đường tiêu hoá, vi sinh vật từ phân vào cơ thể qua thức ăn, nước uống bị nhiễm. - Qua tiếp xúc trực tiếp, qua vết thương, qua quan hệ tình dục, hôn nhau hay qua đồ ăn hàng ngày… b. Truyền dọc - Truyền từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai, nhiễm khi sinh nở hoặc qua sữa mẹ. Sau một thời gian ủ bệnh, các triệu chứng sẽ xuất hiện như viêm và đau tại chổ hay tác động tới các cơ quan ở xa. 3. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut:
3. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut Hãy hoàn thành bảng sau? Nội dung Loại bệnh Cách xâm nhập Bệnh thường gặp Bệnh đường hô hấp Bệnh đường tiêu hoá Bệnh hệ thần kinh Bệnh đường sinh dục Bệnh da Hoàn thành bảng:
Bệnh da Bệnh đường sinh dục Bệnh hệ thần kinh Bệnh đường tiêu hoá Bệnh đường hô hấp Bệnh thường gặp Cách xâm nhập Loại bệnh Nội dung Virut từ sol khí đi qua niêm mạc vào mạch máu rồi tới các nơi khác nhau cuả đường hô hấp. Bệnh viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng, SARS, cúm …. Virut xâm nhập qua miệng nhân lên trong mô bạch huyết, rồi vào máu tồi tới các cơ quan khác nhau cuả hệ tiêu hoá. Bệnh viêm gan, quai bị, tiêu chảy, viêm dạ dày - ruột…. Virut vào vào máu rồi tới hệ thần kinh trung ương hoặc theo dây thần kinh ngoại vi. Bệnh viêm não, viêm màng não, bại liệt… Lây trực tiếp qua hệ sinh dục. HIV/AIDS, hecpet, viêm gan B…. Virut vào cơ thể qua đường hô hấp, sau đó vào máu rồi mới đi đến da. Bệnh đậu mùa, mụn cơm, sởi… Phòng bệnh do virut:
Dựa vào các con đường lây nhiễm, muốn phòng tránh bệnh do virut thì phải thực hiện biện pháp gì? Muốn phòng bệnh do virut cần: - Tiêm phòng vacxin. - Kiểm soát vật trung gian truyền bệnh (muỗi, ve, bét…). - Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống. II. MIỄN DỊCH
Miễn dịch:
II. MIỄN DỊCH Miễn dịch là khả năng cuả cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Xung quanh ta có rất nhiều các vi sinh vật gây bệnh nhưng vì sao đa số chúng ta vẫn sống khoẻ mạnh? Miễn dịch được chia làm hai loại: - Miễn dịch đặc hiệu - Miễn không đặc hiệu 1. Miễn dịch không đặc hiệu:
II. MIỄN DỊCH 1. Miễn dịch không đặc hiệu Miễn dịch không đặc hiệu là miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh. Ví dụ: - Da và niêm mạc là bức thành không cho vi sinh vật xâm nhập. - Đường hô hấp có hệ thống nhung mao chuyển động liên tục từ trong ra ngoài để hất các vi sinh vật ra khỏi cơ thể. - Dịch axít cuả dạ dày phá hủy vi sinh vật mẫn cảm axít, dịch mật phâ hủy vỏ ngoài chứa axít. - Nước mắt, nước tiểu rửa trôi vi sinh vật ra khỏi cơ thể. - Đại thực bào và bạch cầu trung tính giết vi sinh vật theo cơ chế thực bào. 2. Miễn đặc hiệu:
2. Miễn đặc hiệu Miễn dịch đặc hiệu xảy ra khi có kháng nguyên xâm nhập. Miễn dịch đặc hiệu được chia làm hai loại: - Miễn dịch thể dịch - Miễn dịch tế bào a. Miễn dịch thể dịch:
a. Miễn dịch thể dịch Miễn dịch thể dịch là miễn dịch sản xuất ra kháng thể Kháng nguyên là chất lạ (thường là prôtêin) có khả năng kích thích cơ thể tạo đáp ứng miễn dịch (miễn dịch dịch thể và niễn dịch tế bào) Ví dụ: Kháng nguyên virut, vi khuẩn…. Kháng thể là prôtêin được sản xuất ra để đáp lại sự xâm nhập cuả kháng nguyên lạ. Kháng nguyên phản ứng đặc hiệu với kháng thể (kháng nguyên nào kháng thể nấy) b. Miễn dịch tế bào:
b. Miễn dịch tế bào Miễn dịch tế bào là miễn dịch có sự tham gia cuả các tế bào T độc (có nguồn gốc từ tuyến ức). Tế bào này khi phát hiện ra tế bào nhiễm thì sẽ tiết ra prôtêin độc để làm tan tế bào nhiễm, khiến virut không nhân lên được. Trong bệnh do virut, miễn dịch tế bào đóng vai trò chủ lực, vì virut nằm trong tế bào nên thoát khỏi sự tấn công cuả kháng thể. 3. Phòng chống bệnh truyền nhiễm:
3. Phòng chống bệnh truyền nhiễm - Tiêm vacxin - Kiểm soát vật trung gian truyền bệnh - Giữ gìn vệ sinh cá nhân và cộng đồng CỦNG CỐ
Câu 1:
Câu 1: Bệnh truyền nhiễm là:
A. Lây từ thế hệ trước sang thế hệ sau do môi trường sống bất lợi
B. Bệnh do gen quy định được truyền từ cá thể này sang cá thể khác
C. Bệnh truyền từ cá thể này sang cá thể khác do tác nhân vi sinh vật gây ra
D. Bệnh bẩm sinh, sinh ra đã có đôi khi liên quan tới vi sinh vật
Câu 2:
Câu 2: Để gây bệnh truyền nhiễm cần 3 điều kiện gì ?
A. Độc lực đủ mạnh Không có kháng thể Hệ hô hấp suy yếu
B. Đường xâm nhiễm phù hợp Độc lực đủ mạnh Số lượng đủ lớn
C. Số lượng nhiễm đủ lớn Hệ miễn dịch yếu Hệ tiêu hoá yếu
D. Có virut gây bệnh Môi trường sống Con đường xâm nhiễm phù hợp
Câu 3:
Câu 3: Đâu là phương thức lây truyền theo hình thức truyền dọc:
A. Truyền từ mẹ sang con khi sinh nở, hoặc qua sữa mẹ
B. Sol khí bắn ra hoặc do côn trùng đốt
C. Tiêu hoá, VSV vào cơ thể qua ăn, uống
D. Tiếp xúc trực tiếp, qua vết thương, quan hệ tình dục, dùng chung đồ dùng….
Câu 4:
Câu 4: Miễn dịch tự nhiên còn được gọi là gì? Có tính chất?
A. Miễn dịch không đặc hiệu và đáp ứng đặc hiệu với kháng nguyên
B. Miễn dịch không đặc hiệu, không đáp ứng đặc hiệu kháng nguyên
C. Miễn dịch đặc hiệu, tiết kháng thể vào dịch thể
D. Miễn dịch đặc hiệu, không đáp ứng kháng nguyên
Câu 5:
Câu 5: Câu nào sau đây có nội dung sai khi nói về bệnh truyền nhiễm:
A. Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây truyền từ cá thể này sang cá thể khác
B. Chỉ cần có tác nhân gây bệnh vào cơ thể là có thể gây bệnh bất cứ trong điều kiện nào.
C. Không phải cứ có tác nhân gây bệnh vào cơ thể là có thể gây bệnh
D. Muốn gây bệnh phải hội tụ 3 điều kiện: Mầm bệnh và độc tố, số lượng đủ lớn, con đường xâm nhiễm thích hợp.
Câu 6:
Kết thúc: