BÀI 22. XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 22. XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI
Ảnh
MỞ ĐẦU
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Mô tả được một số biện pháp phổ biến trong xử lí chất thải chăn nuôi. - Nêu được ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo vệ môi trường chăn nuôi.
Hoạt động 1
- Chất thải từ chăn nuôi gồm: + Chất thải chăn nuôi: + Xác vật nuôi - Ảnh hưởng của chúng tới người, vật nuôi và môi trường: + Chất thải chăn nuôi: gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước và môi trường không khí. + Xác vật nuôi: gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, đồng thời là nguồn lây lan, phát tán dịch bệnh. - Để giảm ảnh hưởng xấu của chất thải chăn nuôi đến người, vật nuôi và môi trường cần xử lí chất thải đúng quy định.
Chất thải từ chăn nuôi gồm những loại nào? Chúng có ảnh hưởng như thế nào đến người, vật nuôi và môi trường? Cần phải làm gì để giảm ảnh hưởng xấu của chất thải chăn nuôi đến người, vật nuôi và môi trường?
I. MỘT SỐ BIỆN PHÁP XỬ LÍ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI
Khí sinh học (biogas) và hồ sinh học
I. MỘT SỐ BIỆN PHÁP XỬ LÍ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI
1. Khí sinh học (biogas) và hồ sinh học
- Chất thải chăn nuôi (phân, nước tiểu, nước rửa chuồng, nước tắm vật nuôi, ... ) được đưa về hầm, túi hoặc hồ lên men để thực hiện quá trình lên men kị khí. Quá trình lên men kị khí sẽ phân giải các chất hữu cơ thành khí sinh học, đồng thời tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh cho con người và vật nuôi. Khí sinh học tạo ra sẽ được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như làm chất đốt, chạy máy phát điện, ... Chất thải sau hầm biogas có thể được sử dụng làm phân bón. Nước thải sau biogas có thể sử dụng để tưới cho cây trồng hoặc đưa về hồ sinh học tiếp tục xử lí và tái sử dụng trong trang trại chăn nuôi (Hình 22.1). Phương pháp này phù hợp với hệ thống chăn nuôi có sử dụng nước để dội chuồng, tắm, làm mát cho gia súc.
Hoạt động 2
Trả lời: * Vai trò của công nghệ khí sinh học trong xử lí chất thải chăn nuôi: - Tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh cho con người và vật nuôi. - Tạo chất đốt, chạy máy phát điện - Tạo phân bón. * Liên hệ với thực tiễn ở địa phương em - Địa phương em sử dụng khí sinh học làm chất đốt, chất thải ở hầm biogas làm phân bón cây, làm nước tưới.
Nêu vai trò của công nghệ khí sinh học trong xử lí chất thải chăn nuôi. Liên hệ với thực tiễn ở địa phương em.
Hình 22.1. Xử lí chất thải chăn nuôi bằng công nghệ biogas
Hình 22.1. Xử lí chất thải chăn nuôi bằng công nghệ biogas
Ảnh
Ủ phân compost
2. Ủ phân compost
- Ủ phân compost là quá trình chuyển đổi các chất thải hữu cơ trong chăn nuôi (phân vật nuôi, chất độn chuồng .... ) thành phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng sử dụng trong trồng trọt (Hình 22.2). - Thông qua quá trình ủ, các chất hữu cơ trong chất thải chăn nuôi được phân huỷ nhờ hoạt động lên men của vi sinh vật. Bên cạnh đó, nhiệt độ đống ủ có thể đạt đến 70oC nên hầu hết các mầm bệnh sẽ bị tiêu diệt. - Phương pháp ủ được sử dụng chủ yếu đối với chất độn chuồng và phân của động vật.
Hình 22.2. Chất thải chăn nuôisau khi ủ
Hình 22.2. Chất thải chăn nuôi sau khi ủ
Ảnh
Hoạt động 3
Trả lời: - Phương pháp ủ thường được áp dụng để xử lí những loại chất độn chuồng và phân của động vật. - Lợi ích của việc xử lí chất thải chăn nuôi bằng phương pháp ủ: tạo phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng sử dụng trong trồng trọt. tiêu diệt mầm bệnh.
Phương pháp ủ thường được áp dụng để xử lí những loại chất thải chăn nuôi nào? Nêu lợi ích của việc xử lí chất thải chăn nuôi bằng phương pháp ủ?
Xử lí nhiệt
3. Xử lí nhiệt
- Phương pháp xử lí nhiệt (đốt) sử dụng nhiệt độ cao trong các lò đốt để làm giảm kích thước chất thải cho khâu xử lí tiếp theo. - Đốt chất thải rắn có độ an toàn dịch bệnh cao, đảm bảo diệt được cả bào tử của vi khuẩn. - Phương pháp này khá đơn giản, dễ áp dụng. Năng lượng phát sinh trong quá trình đốt có thể tận dụng cho các lò hơi, lò sưởi hoặc các ngành công nghiệp cần nhiệt.
Lọc khí thải
4. Lọc khí thải
- Không khi trong chuồng nuôi thường chứa bụi, ammonia và các hợp chất gây mùi. Khi vật nuôi được nuôi trong hệ thống chuồng kín, không khí trong chuồng được lọc bụi, mùi và ammonia trước khi xả thải ra ngoài (Hình 22.3). - Việc giảm thiểu các khí gây mùi trong không khí có thể thực hiện bằng các kĩ thuật tách khí như hấp thụ khí gây mùi bằng các chất hấp thụ thể lỏng, thể rắn và hoa lỏng khí. - Tuy vậy, các giải pháp này thường có chi phí cao.
Hình 22.3. Hệ thống lọc mùi trong khí thải chăn nuôi
Hình 22.3. Hệ thống lọc mùi trong khí thải chăn nuôi
Ảnh
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG CHĂN NUÔI
Bảo vệ môi trường chăn nuôi
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG CHĂN NUÔI
- Bảo vệ môi trường chăn nuôi là giải pháp nhằm phát triển chăn nuôi bền vững, bảo vệ sức khoẻ con người và vật nuôi. Các giải pháp bảo vệ môi trường chăn nuôi sẽ tập trung vào (i) giảm phát sinh chất thải từ chăn nuôi, (ii) xử lí tốt chất thải.
Công nghệ sinh học trong giảm thiểu phát sinh chất thải chăn nuôi
1. Công nghệ sinh học trong giảm thiểu phát sinh chất thải chăn nuôi
- Việc giảm lượng chất thải ra từ vật nuôi nhờ công nghệ sinh học đang rất được quan tâm. - Một số công nghệ sinh học đang được ứng dụng là: + Sản xuất chế phẩm vi sinh (probiotics) cho vật nuôi nhằm cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, nâng cao tỉ lệ tiêu hoá thức ăn và giảm lượng phát sinh chất thải. Protein thức ăn dư thừa được vi sinh vật lên men và sử dụng để tổng hợp sinh khối, nhờ vậy giảm được lượng nitrogen thải ra môi trường.
Công nghệ sinh học trong giảm thiểu phát sinh chất thải chăn nuôi
+ Công nghệ sinh học sản xuất các enzyme, amino acid bổ sung vào khầu phần ăn vật nuôi sẽ làm tăng hiệu quả tiêu hóá thức ăn và giảm được lượng chất thải từ vật nuôi. + Đối với gia súc nhai lại, cân đối khẩu phần sử dụng thức ăn ủ chua; bổ sung lipid, acid hữu cơ, tannin vào khẩu phần để giảm sinh khi methane từ lên men dạ cỏ.
Công nghệ sinh học trong xử lí chất thải chăn nuôi
2. Công nghệ sinh học trong xử lí chất thải chăn nuôi
- Áp dụng chăn nuôi có đệm lót vi sinh: Nền chuồng nuôi được lót một lớp đệm có ủ với men vi sinh có lợi. Các loại vi sinh vật có lợi sinh trưởng, sinh sản trong lớp đệm lót sẽ phân giải toàn bộ nước tiều và phân, do đó làm giảm đáng kề mùi hôi thối, giảm ruồi muỗi. - Sử dụng các chế phẩm vi sinh trong xử lí chất thải chăn nuôi: Một số chế phẩm vi sinh được sử dụng trong ủ chất thải chăn nuôi, trong công nghệ khí sinh học, hồ sinh học để nâng cao hiệu quả và đầy nhanh quá trình phân huy chất hữu cơ trong chất thải, giảm được chất thải ra môi trường, đồng thời tiêu diệt được các mầm bệnh.
Hoạt động 4
Trả lời: Vai trò của công nghệ sinh học trong xử lí chất thải và bảo vệ môi trường chăn nuôi: - Giảm lượng chất thải ra từ vật nuôi nhờ công nghệ sinh học. - Giảm mùi hôi thối, giảm ruồi muỗi - Nâng cao hiệu quả và đẩy nhanh quá trình phân hủy chất hữu cơ trong chất thải, giảm chất thải ra môi trường, tiêu diệt mầm bệnh.
Nêu vai trò của công nghệ sinh học trong xử lí chất thải và bảo vệ môi trường chăn nuôi.
LUYỆN TẬP
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Đâu không phải biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi
Khí sinh học (biogas) và hồ sinh học.
Ủ phân vô cơ
Xử lí nhiệt
Lọc khí thải
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Khi sử dụng bể biogas, các vi khuẩn kị khí sẽ phân huỷ chất hữu cơ trong chất thải thành hỗn hợp khí sinh học, phần lắng cặn và nước thải. Phần lắng cặn ở đây là:
Mùn
Các chất dinh dưỡng dễ hoà tan
Một số nguyên tố khoáng như Cu, Zn, Fe, Mn,...
Tất cả các đáp án trên
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Công nghệ biogas có hạn chế gì?
Cần phải được chính quyền cấp phép, cần có kiến thức chuyên môn cao
Cần diện tích lớn, đầu tư ban đầu cao
Chỉ áp dụng được với chất thải của gia súc
Tất cả các đáp án trên.