BÀI 6: XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỬ CÁC NGUYÊN TỐ, THÀNH PHẦN VÀ MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA HỢP CHẤT TRONG MỘT CHU KÌ VÀ NHÓM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
HÓA HỌC 10
BÀI 6: XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỬ CÁC NGUYÊN TỐ, THÀNH PHẦN VÀ MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA HỢP CHẤT TRONG MỘT CHU KÌ VÀ NHÓM
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Giải thích được xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử trong một chu kì, trong một nhóm (nhóm A). Nhận xét và giải thích được xu hớng biến đổi độ âm điện và tính kim loại, phi kim của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì, trong một nhóm (nhóm A). Nhận xét được xu hớng biến đổi thành phầần và tính chất acid/base của các oxide và các hydroxide theo chu kì. Viết được phương trình hoá học minh hoạ.
Khởi động
Câu hỏi
Ảnh
Ảnh
Kim loại kiềm là cá loại thuộc nhóm IA, bao gồm: lithium (Li), sodium (Na), potassium (K), rubidium (Rb), caesium (Cs), francium (Fr). Chúng phản ứng được với nước và giải phóng khí hudrogen. Vậy khả năng phản ứng với nước của các kim loại trên có giống nhau hay không? Dựa vào bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học, chúng ta có thể giải thích được xu hướng biến đổi tính chất hoá học cơ bản của các nguyên tố không?
- Khởi động:
1. Bán kính nguyên tử
- Hoạt động
1. Bán kính nguyên tử
Hoạt động: Giải thích xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử của các nguyên tố nhóm A
Ảnh
Ảnh
- Thảo luận
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Thảo luận:
1. Quan sát Hình 6.1, cho biết bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong mỗi chu kì và trong mỗi nhóm A biến đổi như thế nào? 2. Xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong mỗi chu kì và trong mỗi nhóm A do yếu tố nào gây ra? Giải thích.
Ảnh
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Trong một chu kì, bán kính nguyên tử của các nguyên tố có xu hướng giảm dần. Trong một nhóm, theo chiều từ trên xuống dưới, số lớp electron tăng dần nên bán kính nguyên tử có xu hướng tăng.
Ảnh
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Dựa vào xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, em hãy sắp xếp các nguyên tố sau đây theo chiều tăng dần bán kinh nguyên tử: Li, N, O, Na, K.
2. Độ âm điện
- Hoạt động
2. Độ âm điện
Hoạt động: Giải thích xu hướng biến đổi độ âm điện
Ảnh
Ảnh
- Thảo luận
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Thảo luận:
3. Từ số liệu trong Bảng 6.1, nhận xét sự biến đổi giá trị độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố trong một nhóm và trong một chu kì. Giải thích. 4. Hãy cho biết vì sao trong Bảng 6.1, giá trị độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố nhóm VIIIA còn để trống.
Ảnh
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Trong một chu kì, độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố có xu hướng tăng dần. Trong một nhóm, độ âm của nguyên tử các nguyên tố có xu hướng giảm dần.
Ảnh
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Dựa vào xu hướng biến đổi độ âm điện của các nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, sắp xếp các nguyên tố sau đây theo chiều tăng dần độ âm điện của nguyên tử: Na, K, Mg, Al.
3. Tính kim loại, tính phi kim
- Hoạt động
Ảnh
3. Tính kim loại, tính phi kim
Hoạt động: Giải thích xu hướng biến đổi tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố nhóm A
Ảnh
- Thảo luận
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Thảo luận:
5. Giải thích sự hình thành ion latex(Na^+) và ion latex(F^-). 6. Khả năng nhường hoặc nhận electron hoá trị của nguyên tử các nguyên tử các nguyên tố nhóm A thay đổi như thế nào khi: a) đi từ chu kì đến cuối chu kì? b) đi từ đầu nhóm đến cuối nhóm?
Ảnh
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Ảnh
Trong một chu kì, tính kim loại của các nguyên tố giảm dần, tính phi kim tăng dần. Trong một nhóm, tính kim loại của các nguyên tố tăng dần, tính phi kim giảm dần.
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Dựa vào xu hướng biến đổi tính kim loại - phi kim của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, sắp xếp các nguyên tố sau đây theo chiều giảm dần tính kim loại: sodium, magnesium và potassium.
4. Tính acid-base của oxide và hydroxide
- Hoạt động
Ảnh
4. Tính acid - base của oxide và hydroxide
Hoạt động: Nhận xét xu hướng biến đổi tính acid - base của oxide và hydroxide tương ứng theo chu kì.
Ảnh
- Thảo luận
Hình vẽ
Ảnh
Thảo luận:
7. Từ các phản ứng của các oxide và hydroxide: latex(Na_2O, NaOH, Al_2O_3, Al(OH)_3, SO_3, H_2SO_4) với các dung dịch HCl, KOH, hãy nhận xét tính acid, base của các oxide và hydroxide. 8. Quan sát Bảng 6.2, liên hệ xu hướng biến đổi tính acid, tính base của oxide và hydroxide tương ứng với tính kim loại, phi kim của các nguyên tố trong chu kì.
Ảnh
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Ảnh
Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính base của oxide và hydroxide tương ứng giảm dần, tính acid của chúng tăng dần.
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Dựa vào xu hướng biến ổi tính acid-base của oxide và hydroxide tương ứng của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, sắp xếp các hợp chất sau theo chiều giảm dần tính acid của chúng: latex(H_2SiO_3, HClO_4,H_2SO_4, H_3PO_4)
- Vận dụng
- Vận dụng:
Aspartame là một chất làm ngọt nhân tạo, được sử dụng trong một số loại soda dành cho người ăn kiêng. Xác định vị trí của các nguyên tố tạo nên aspartame trong bảng tuần hoàn. Trong số các nguyên tố đó, nguyên tố nào có tính phi kim mạnh nhất?
Ảnh
Công thức cấu tạo của phân tử aspartame
- Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 7: Định luật tuần hoàn - Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học".
- Cảm ơn
Ảnh