BÀI 15: VĂN MINH VĂN LANG - ÂU LẠC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 10
BÀI 15: VĂN MINH VĂN LANG - ÂU LẠC
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài học này, em sẽ
Ảnh
Học xong bài học này, em sẽ:
Nêu được cơ sở hình thành và những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc. Biết cách sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về nền văn minh đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.
Khỏi động
- Khỏi động (Khỏi động)
Ảnh
Ảnh
Nền văn minh đầu tiên trong lịch sử Việt Nam là văn minh Văn Lang - Âu Lạc, được xem là nền văn minh bản địa, có sự giao lưu, tiếp biến với bên ngoài và phát triển ổn định, lâu dài. Văn minh Văn Lang - Âu Lạc được hình thành trên những cơ sở nào và đạt được những thành tựu tiêu biểu gì?
Ảnh
I. Cơ sở hình thành
1. Điều kiện tự nhiên (I. Cơ sở hình thành)
1. Điều kiện tự nhiên
Ảnh
- Đọc thông tin SGK và quan sát hình:
Hình 15.1. Lược đồ khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, thời cổ đại là địa bàn chủ yếu của quốc gia Văn Lang - Âu Lạc
- Trả lời câu hỏi
- Trả lời câu hỏi:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Em hãy nêu những ảnh hưởng của điều kiện kinh tế - xã hội đến sự hình thành văn minh Văn Lang - Âu Lạc.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Được hình thành trên lưu vực các dòng sông lớn, là địa bàn chủ yếu của quốc gia Văn Lang – Âu Lạc thời cổ đại. Khí hậu: nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, nặng lãm, mưa nhiều, lượng nước ngọt dồi dào, cư dân sớm xuất hiện và định cư => góp phần hình thành một trong những nền vănminh lúa nước đầu tiên của nhân loại. Tài nguyên thiên nhiên: sự giàu có về khoáng sản là cơ sở cho sự ra đời sớm của các ngành thủ công nghiệp như luyện kim, chế tác đồ động, đồ sắt,...
2. Cơ sở kinh tế - xã hội
2. Cơ sở kinh tế - xã hội
Ảnh
Các nền văn hoá tiên Đông Sơn đã đóng góp như thế nào cho sự ra đời của nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc?
- Đọc thông tin SGK, quan sát hình và trả lời câu hỏi:
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Cư dân bản địa ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ Việt Nam thuộc các nhóm Nam Á và Thái – Kađai. Hình thành trên cơ sở tiếp nối nền văn hoá tiền Đông Sơn, mang đặc trưng của nền kinh tế nông nghiệp lúa nước với kĩ thuật đúc đồng đạt đến mức hoàn thiện, trên nền tảng kết nối dân cư ở các địa bàn rừng núi, trung du, đồng bằng và biển đảo.
II. Thành tựu văn minh tiêu biểu
1. Tổ chức nhà nước (II. Thành tựu văn minh tiêu biểu)
1. Tổ chức nhà nước
- Đọc thông tin SGK và quan sát:
Ảnh
Hình 15.3. Sơ đồ bộ máy Nhà nước Văn Lang
Ảnh
Trình bày và nhận xét về tổ chức bộ máy Nhà nước Văn Lang và Âu Lạc.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Nhà nước đầu tiên của Việt Nam là Văn Lang, còn sơ khai, chưa có luật pháp,... nhà nước có tính hệ thống. Nhà nước Văn Lang tồn tại từ khoảng thế kỉ VII TCN đến năm 208 TCN, kinh đô đặt ở Phong Châu (Phú Thọ). Nhà nước Âu Lạc (khoảng 208 TCN - 179 TCN) do An Dương Vương đứng đầu, kinh đô đặt ở Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội).
2. Đời sống vật chất
2. Đời sống vật chất
- Đọc thông tin SGK, quan sát hình:
Ảnh
+ tiếp (- Đọc thông tin SGK, quan sát hình:)
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
- Trả lời câu hỏi:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
1. Trình bày đời sống vật chất của người Việt cổ. 2. Em hãy nêu những đặc trưng về ẩm thực của người Việt cổ.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
a. Hoạt động kinh tế
Nghề đúc đồng đạt trình độ cao tiêu biểu như trống đồng, thạp đồng, trang sức bằng đồng,... Bước nhảy vọt quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp trồng lúa nước của cư dân Văn Lang – Âu Lạc là sự xuất hiện của lưỡi cày đồng. Đỉnh cao kĩ thuật luyện kim và mĩ thuật của người Việt cổ là đồ đồng Đông Sơn. Biết trồng dâu nuôi tầm, dệt tơ tằm, bông; đánh bắt cá, tôm, trồng rau củ và chăn nuôi gia súc, gia cầm.
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Sống định cư thành làng, xóm và làm nhà sàn để ở. Trang phục: nữ mặc áo, váy; nam đóng khố; biết làm đẹp và sử dụng đồ trang sức,... Ẩm thực: nấu nhiều món ăn phù hợp với khí hậu, sử dụng nhiều hương liệu, gia vị trong nấu ăn; làm đường, làm các loại bánh,... Phương tiện đi lại và vận chuyển phổ biến là thuyền và xe kéo bởi vật nuôi như trầu, bò, ngựa,….
b. Văn hoá ăn, mặc, ở, phương tiện đi lại
3. Đời sống tinh thần
3. Đời sống tinh thần
- Đọc thông tin SGK, quan sát hình và trả lời câu hỏi:
Ảnh
+ tiếp (- Đọc thông tin SGK, quan sát hình và trả lời câu hỏi)
Ảnh
Ảnh
1. Tục thờ cúng Hùng Vương thể hiện tín ngưỡng gì của cư dân văn minh Văn Lang - Âu Lạc? 2. Hoa văn trên trống đồng, thạp đồng phản ánh điều gì trong đời sống tinh thần của cư dân văn minh Văn Lang - Âu Lạc?
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Có nền văn học truyền miệng phát triển, với nhiều truyện thần thoại, truyền thuyết, cổ tích kể về các vị thần, các nhân vật anh hùng, sự tích. Tín ngưỡng thờ Mặt Trời, thờ vật tổ, sùng bái tự nhiên, tín ngưỡng phồn thực; thịnh hành tục thờ cúng tổ tiên,... Đời sống xã hội của cư dân Văn Lang – Âu Lạc gắn liền với lễ hội. Hoa văn trên trống đồng, thạp đồng thường diễn tả hình ảnh các vũ công và hoạt động hoá trang trong lễ hội.
Luyện tập và vận dụng
1. Luyện tập
Ảnh
1. Luyện tập
Hình vẽ
1. Việc sớm hình thành tổ chức nhà nước và xã hội đóng góp như thế nào vào sự hình thành, phát triển những thành tựu của văn minh Văn Lang - Âu Lạc? 2. Em hãy phân tích những giá trị văn hoá được lưu giữ trên các trống đồng, thạp đồng.
+ tiếp (- Luyện tập)
Ảnh
Hình vẽ
3. Sự tích Bánh chưng, bánh giầy chuyền tải những thông điệp gì về thời gian dựng nước của người Việt?
2. Vận dụng
Ảnh
2. Vận dụng
Hãy sưu tầm một số hình ảnh phản ánh thành tựu văn minh Văn Lang - Âu Lạc tiêu biểu.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Đọc " Âm vang di sản" rút ra ý nghĩa và bài học.
Chuẩn bị bài sau: "Bài 16: Văn minh Chăm-pa".
- Cảm ơn
Ảnh