BÀI 4: THĂNG LONG - ĐÔNG ĐÔ - HÀ NỘI - MỘT HẰNG SỐ VĂN HÓA VIỆT NAM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 4: THĂNG LONG - ĐÔNG ĐÔ - HÀ NỘI - MỘT HẰNG SỐ VĂN HÓA VIỆT NAM
I. TÌM HIỂU CHUNG
Tiìm hiểu chung
I. TÌM HIỂU CHUNG
Hãy tìm hiểu và trình bày thông tin về: Nhà sử học Trần Quốc Vượng và xuất xứ văn bản. Lịch sử, ý nghĩa của các tên gọi “Thăng Long”, “Đông Đô”, “Hà Nội”.
Tác giả
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ảnh
1. Tác giả - Trần Quốc Vượng (1934 – 2005), là giáo sư, nhà sử học, nhà khảo cổ học Việt Nam. - Sinh tại Hải Dương nhưng quê quán ở thôn Lê Xá, xã Châu Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. - Được xem là một trong tứ trụ của sử học Việt Nam đương đại.
Tác giả
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ảnh
1. Tác giả
- Năm 1956, ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy tại Khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp. - Từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong ban văn hóa nghệ thuật. - Ông đã viết trên 400 bài bài nghiên cứu khoa học đăng trên các tạp chí chuyên môn trong và ngoài nước.
2. Tác phẩm
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
Văn bản in trong tập Văn hóa Hà Nội, tìm tòi và suy ngẫm, NXB Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2010.
Ảnh
Ý nghĩa tên gọi Thăng Long
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ý nghĩa tên gọi
Ảnh
- Thăng Long nghĩa là “Rồng bay lên”, cũng có có nghĩa “Rồng (bay) trong ánh Mặt trời lên cao”. - Thăng Long - Hà Nội là Kinh đô lâu đời nhất trong lịch sử Việt Nam.
Ý nghĩa tên gọi Thăng Long
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ý nghĩa tên gọi
Ảnh
Trước khi trở thành Kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lý (1010), nơi đây đã đặt cơ sở trấn trị của quan lại nhà Tùy (581-618), Đường (618-907) thời kì phong kiến phương Bắc. Thăng Long - Hà Nội có tổng cộng 16 tên: Long Đỗ, Tống Bình, Đại La, Đông Đô, Đông Quan, Đông Kinh, Bắc Thành, Hà Nội, Tràng An,…
Ý nghĩa tên gọi Đông Đô
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ý nghĩa tên gọi
Đông Đô Sách Đại Việt sử ký toàn thư cho biết: “Mùa Hạ tháng 4 năm Đinh Sửu (1397) lấy Phó tướng Lê Hán Thương (tức Hồ Hán Thương) coi phủ đô hộ là Đông Đô” (Toàn thư Sđd - tr.192). Trong bộ Khâm định Việt sử thông giám cương mục, sứ thần nhà Nguyễn chú thích: “Đông Đô tức Thăng Long, lúc ấy gọi Thanh Hóa là Tây Đô, Thăng Long là Đông Đô”.
Ý nghĩa tên gọi Hà Nội
I. TÌM HIỂU CHUNG
Ý nghĩa tên gọi
Hà Nội Hà Nội – tên gọi mang tính cách địa lý, nghĩa là “bên trong sông”. Xét trên bản đồ: Chỉ Sông Nhị là địa giới tỉnh Hà Nội cũ về phía Đông. Sông Hát và Sông Thanh Quyết không là địa giới. Bộ phận tỉnh Hà Nội không nằm bên trong những con sông này. Khi Hà Nội trở thành nhượng địa của Pháp, tên gọi lại càng không tương xứng với thực địa.
Câu hỏi
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
- Nhan đề của văn bản giúp viết nêu bật được thông tin chính nào? Em hiểu thế noà là "hằng số văn hoá" - Đề tài của văn bản trên là gì? Em dựa vào đau để xác định điều đó? - Xác định bố cục văn bản
Tác phẩm
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
Thông tin chính được nêu bật từ nhan đề văn bản: Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội là một "hằng số văn hoá" của đất nứơc Việt Nam. Hằng số văn hoá: yếu tố, đặc điểm văn hoá có tính ổn định tiêu biẻu. Đề tài: Văn hoá Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội: Một hằng số văn hoá được làm rõ qua các phương diện đija lí - lịch sử và con người.
Bố cục
I. TÌM HIỂU CHUNG
Bố cục:
Ảnh
Ảnh
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI
- Để giúp người đọc hiểu đặc điểm của văn hoá Thăng Long - Hà Nội, tác giả đã huy động, kết nối thông tin từ những lĩnh vực nào? - Hãy chỉ ra biểu hiện cụ thể của các loại thông tin ấy.
Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Lịch sử hình thành văn hoá Hà Nội
Hình vẽ
Hình vẽ
=> Hà nội trải qua quá trình phát triển lâu dài, có nền văn hoá đa dạng, đặc sắc.
Hoạt động nhóm
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
Hoạt động nhóm
- Điều gì đã tạo nên nếp sống thanh lịch của người Hà Nội? - Tác giả đã cung cấp những thông tin nào để người đọc hiểu hơn về đặc điểm của văn hoá Thăng Long - Hà Nội?
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
* Tác giả đã sử dụng các thông tin về văn hoá, văn học như: - Văn hoá (làng nghề, ẩm thực, chợ): "mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm thủ công ven đô cùng với phố phường thù công nội đô, giao lưư với nhau ở bốn chợ chính trước bốn cổng thành Dông, Tây, Nam, Bắc". - Văn học (cao dao): "Gắng công kén được cốm Vòng Kén hồng Bchj Hạc cho lòng ai vui"
Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
* Tác giả đã sử dụng các thông tin về văn hoá, văn học như: - Văn hoá (làng nghề, ẩm thực, chợ): "mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm thủ công ven đô cùng với phố phường thù công nội đô, giao lưư với nhau ở bốn chợ chính trước bốn cổng thành Dông, Tây, Nam, Bắc". - Văn học (cao dao): "Chẳng thơm cũng thể hoa nhài Dẫu không thanh lịch cũng người Thượng Kinh"
Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
* Tác giả đã sử dụng các thông tin về văn hoá, văn học như: - Văn hoá (làng nghề, ẩm thực, chợ): "mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm thủ công ven đô cùng với phố phường thù công nội đô, giao lưư với nhau ở bốn chợ chính trước bốn cổng thành Dông, Tây, Nam, Bắc". - Văn học (cao dao): "Chẳng thơm cũng thể hoa nhài Dẫu không thanh lịch cũng người Thượng Kinh"
Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
Hà Nội là nơi taạp trung của những người Việt Nam lao động giỏi, làm thợ giỏi, làm thầy cũng giỏi, nơi tích tụ tinh hoa bốn phương. => Thông minh, tài hoa. Nhu cầu lựa chọn, đòi hỏi và có điều kiện thoả mãn việc tiêu dùng "của ngon vật lạ" từ các nơi đổ về. => Có mạng lưới làng quê tập trung sản xuất đặc sản chuyên biệt => Biết hưởng thức, tận hưởng, sành ăn, sành mặc.
Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội
Có điều kiện thuận lợi để giao lưư và tiếp thu văn hoá cộng thêm truyền thống hiếu học. => Nhanh nhạy, hiểu biết và mẫn cảm về chín trị - tình cảm. Nhận xét: Qua thời gian đã mài giũa ra những người con Hà Nội thanh lịch, tinh tế, tài hoa, phong lưu về vật chất, phong phú về tinh thần, sang trọng mà không xa hoa, cởi mở mà không lố bịch..
III. Tổng kết
Tổng kết
III. TỔNG KẾT
Theo em văn bản đã sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với những phương thức nào (biểu cảm, tự sự, nghị luận...) Hãy chỉ ra và phân tích mục đích của việc lồng ghép các yếu tố Dó trong bài viết.
Văn bản được viết theo hình thức của một văn bản thông tin với bố cục rõ ràng, hợp lý. Văn bản sử dụng nhiều ngữ liệu văn học dân gian, trích dẫn trong ngoặc kép các câu ca dao. - Sử dụng cá chú thích trong ngoặc đơn để giải thích và cung cấp thêm thông tin... - Nhiều địa danh, tên riêng gắn với lịch sử, văn hoá Hà Nội
Tổng kết
Ảnh
Ngôn ngữ mạch lạc, phù hợp với văn bản thông tin. Thông tin trong bài viết kết hợp kiến thức của nhiều lĩnh vực như lịch sử, địa lí,... Bài viết kết hợp nhuần nhuyễn giữa thuyết minh và tự sự, nghị luận.
Luyện tập
Luyện tập
LUYỆN TẬP
Phân tích những phương diện văn hoá được thể hiện trong Thăng Long Đông Đô - Hà Nội: Một hằng số văn hoá Việt Nam.
Luyện tập
LUYỆN TẬP
Những phương diện văn hoá phần 1: Sự hình thành văn hoá Hà Nội.
Ảnh
Luyện tập
LUYỆN TẬP
Những phương diện văn hoá phần 2: Nếp sống thanh lịch của người Hà Nội.
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
- Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
- Chuẩn bị nội dung bài sau
- Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
DẶN DÒ
Kết thúc bài học
Chào tạm biệt
Ảnh