BÀI 9. VĂN BẢN NGHỊ LUẬN. MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Trang bìa
Trang bìa
MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Văn bản 2:
BÀI 9. VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
Ảnh
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Em hãy lựa chọn và so sánh một bài thơ thuộc phong trào Thơ mới với một bài thơ thuộc thời kì trung đại để tìm ra nhữnng điểm khác biệt.
I. Tìm hiểu chung
- Hoạt động nhóm (I. Tìm hiểu chung)
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Hoài Thanh và đoạn trích "Một thời đại trong thi ca"? Bố cục tác phẩm và ý nghĩa từng phần?
1. Tác giả
Hình vẽ
1. Tác giả
Ảnh
Tên khai sinh: Nguyễn Đức Nguyên. Quê quán: Nghệ Án. Là nhà phê bình văn học xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại. Năm 2000 ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật. Tác phẩm tiêu biểu: Văn chương và hành động, Thi nhân Việt Nam 1932 - 1941, Phê bình và tiểu luận,...
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Xuất xứ: Văn bản là tiểu luận mở đầu cuốn "Thi nhân Việt Nam 1932 - 1941". Công trình này mang tính chất của một bản tổng kết về phong trào Thơ mới ngay trong thời kì phát triển đỉnh cao của nó.
Ảnh
Ảnh
- Bố cục
Ảnh
Hình vẽ
- Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến "Nhìn vào cái đại thể" -> Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới.
Phần 2: Tiếp đến "hồn ta cùng Huy Cận" -> Tinh thần Thơ mới với cái "tôi".
Phần 3: Còn lại -> Sự vận động của thơ mới xung quanh cái tôi và bi kịch của nó.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới
Ảnh
1. Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Hoài Thanh đã chỉ ra những khó khăn trong việc xác định tinh thần Thơ mới là gì? Nguyên tắc để xác định tinh thần Thơ mới là gì? Em có nhận xét gì về nguyên tắc đó?
a. Khó khăn xác định tinh thần Thơ mới
Ảnh
a. Khó khăn xác định tinh thần Thơ mới
Ranh giới giữa Thơ mới và Thơ cũ không phải lúc nào cũng rõ ràng dễ nhận ra: "Trời đất không không phải dựng lên cùng một lần ... hôm nay phôi thai từ hôm qua và trong cái mới vẫn còn rớt lại ít nhiều cái cũ." Cả Thơ mới và Thơ cũ đều có những cái hay, cái rở: "Khốn nỗi cái tầm thường cái lố lăng chẳng phải của riêng thời nào." Câu văn giả định, cảm thán. Giọng điệu thân mật, gần gũi, thiết tha, chân thành.
=> Tác giả nêu lên những khó khăn mà cũng là cái khao khát của kẻ yêu văn quyết tìm cho được tinh thần Thơ mới.
b. Nguyên tắc xác định tinh thần Thơ mới
Ảnh
b. Nguyên tắc xác định tinh thần Thơ mới
Phương pháp so sánh: So sánh bài hay với bài hay, không căn cứ vào bài dở. Cái nhìn biện chứng, nhiều chiều, không phiến diện: Nhìn vào cái đại thể, không nhìn cục bộ.
=> Nguyên tắc có sức thuyết phục, khách quan đúng đắn bởi: Cái dở thời nào cũng có, luôn có sự tiếp nối giữa cái cũ và cái mới đồng thời nhìn nhận đánh giá phải nhìn nhận toàn diện.
2. Tinh thần Thơ mới
2. Tinh thần Thơ mới
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Tinh thần Thơ mới bao gồm tất cả trong chữ "tôi", vậy chữ "tôi" ở đây là gì, có ý nghĩa như thế nào? Nêu nhận xét của em về chữ "tôi" đó.
- Tinh thần thơ mới trong chữ "tôi"
Ảnh
Hình vẽ
2. Tinh thần Thơ mới
Bản chất của chữ "tôi": Quan niệm con người cá nhân trong sự giải phóng, trỗi dậy, bùng nổ của ý thức cá nhân. Hành trình: Chập chững, lạ lẫm - được quen biết, được cho là đáng thương.
- Tinh thần thơ mới trong chữ "tôi":
- Tìm hiểu thơ mới và thơ cũ
Ảnh
Hình vẽ
2. Tinh thần Thơ mới
Thơ cũ là tiếng nói của cái ta gắn liền với đoàn thể, cộng đồng, dân tộc. Thơ mới là tiếng nói của cái tối với nghĩa tuyệt đối, gắn liền với cái riêng, cái cá nhân cụ thể.
- Thủ pháp nghệ thuật so sánh, đối chiếu kết hợp chặt chẽ với cái nhìn biện chứng lịch sử, nhiều chiều:
2. Tinh thần Thơ mới
Ảnh
- Thủ pháp nghệ thuật so sánh, đối chiếu kết hợp chặt chẽ với cái nhìn biện chứng lịch sử, nhiều chiều:
Đặt cái "tôi" trong mối quan hệ đối chiếu với cái "ta".
Đặt cái "tôi" trong mối quan hệ với thời đại, với tâm lí người thanh niên đương thời để phân tích đánh giá. Đặt cái "tôi" trong cái nhìn lịch sử để nhận định: Lịch sử xuất hiện, lịch sử phát triển, lịch sử tiếp nhận.
3. Sự vận động của Thơ mới và bi kịch của nó
3. Sự vận động của Thơ mới xung quanh cái "tôi" và bi kịch của nó
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Cái "tôi" mà tác giả thể hiện là một cái "tôi" đáng thương tội nghiệp điều đó đã được thể hiện ra sao?
Bi kịch và cách giải quyết bi kịch của thanh niên thời ấy là thế nào?
a. Cái "tôi" đáng thương và đáng tội nghiệp
Ảnh
a. Cái "tôi" đáng thương và đáng tội nghiệp
Mất cốt cách hiên ngang như các tác giả thời đại trước. Ren rỉ, khổ sở, thảm hại. Thiếu một lòng tin đầy đủ vào thực tại tìm cách thoát li thực tại nhưng lại rơi vào bi kịch.
=> Cách trình bày có tính khái quát cao, lập luận logic, chặt chẽ nhưng cách diễn đạt lại giàu cảm xúc và có tính hình tượng.
b. Các hướng mà nhà thơ mới đào sâu
b. Các hướng mà nhà thơ mới đào sâu
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
Ảnh
Thoát lên tiên
Điên cuồng
Ảnh
Ảnh
+ tiếp
b. Các hướng mà nhà thơ mới đào sâu
Hình vẽ
Hình vẽ
Say đắm
Ngẩn ngơ buồn
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
c. Bi kịch và hướng giải quyết bi kịch
Ảnh
c. Bi kịch và hướng giải quyết bi kịch
- Bi kịch của người thanh niên thời ấy:
Có ý nghĩa to lớn đối với nước Mỹ thời điểm đó. Có ý nghĩa thức tỉnh đối với nhiều người, nhiều dân tộc hiện nay trên toàn TG trong cuộc đấu tranh vì hoà bình và công lí cho các dân tộc.
+ Cách giải quyết bi kịch: Gửi cả vào tiếng Việt
Ảnh
c. Bi kịch và hướng giải quyết bi kịch
- Cách giải quyết bi kịch: Gửi cả vào tiếng Việt
Họ yêu vô cùng thứ tiếng đã chia sẻ buồn vui với cha ông. Họ dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng Việt. Tiếng Việt là tấm lụa đã hứng vong hồn những thế hệ đã qua. Họ muốn mượn tấm hồn bạch chung để gửi nỗi băn khoăn. Họ tin rằng tiếng ta còn là nước ta còn. Họ cần tìm về dĩ vãng để vịn vào những gì bất diệt đủ bảo đảm cho ngày mai.
III. Kết luận
- Hoạt động nhóm
Ảnh
III. Kết luận
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Trình bày nhận xét của em về kết cấu, bố cục, ngôn ngữ của văn bản " Một thời đại trong thi ca".
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Hình vẽ
Kết cấu bố cục: Kết cấu và triển khai hệ thống luận điểm cùng nghệ thuật lập luận vô cùng chặt chẽ và logic; Luận điểm khoa học, chính xác mới mẻ. Ngôn ngữ: Kết hợp hài hoà giữa tính khoa học và tính văn chương nghệ thuật; Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng một cách khéo léo tài tình có khả năng khơi gợi và tạo sức cuốn hút lớn.
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
Hoài Thanh cho rằng: Các nhà thơ của phong trào thơ mới đã "dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng Việt". Viết đoạn văn khoảng 150 chữ trình bày suy nghĩ của em về ý kiến này.
Vận dụng
- Vận dụng:
Phân tích "Một thời đại trong thi ca" của Hoài Thanh.
Ảnh
Ảnh
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng Kết:
Ôn lại kiến thức đã học. Hoàn thành bài tập phần Luyện tập - Vận dụng. Chuẩn bị bài:"Bài 9. Văn bản nghị luận. Lại đọc Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân".
Cảm ơn
Ảnh