BÀI 11. VAI TRÒ CỦA PHÒNG, TRỊ BỆNH VÀ BIỆN PHÁP AN TOÀN TRONG CHĂN NUÔI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 4. PHÒNG TRỊ BỆNH CHO VẬT NUÔI BÀI 11. VAI TRÒ CỦA PHÒNG, TRỊ BỆNH VÀ BIỆN PHÁP AN TOÀN TRONG CHĂN NUÔI
MỞ ĐẦU
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Trình bày được vai trò của phòng, trị bệnh trong chăn nuôi - Đề xuất được biện pháp an toàn cho người, vật nuôi và môi trường
Hoạt động 1 (1)
Bệnh ở vật nuôi là gì? Chúng có tác hại như thế nào? Việc phòng, trị bệnh có vai trò như thế nào đối với chăn nuôi? Cần có biện pháp gì để đảm bảo an toàn cho người, vật nuôi và môi trường?
- Bệnh ở vật nuôi là trạng thái không bình thường của vật nuôi. - Tác hại của bệnh: ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng, phát triển của vật nuôi, bệnh nặng có thể gây chết. - Vai trò của phòng, trị bệnh trong chăn nuôi: + Bảo vệ vật nuôi + Nâng cao hiệu quả chăn nuôi + Bảo vệ sức khỏe con người và môi trường
Hoạt động 1 (2)
Bệnh ở vật nuôi là gì? Chúng có tác hại như thế nào? Việc phòng, trị bệnh có vai trò như thế nào đối với chăn nuôi? Cần có biện pháp gì để đảm bảo an toàn cho người, vật nuôi và môi trường?
Biện pháp an toàn cho người, vật nuôi và môi trường: - Đối với chăn nuôi nông hộ: + Chuồng trại được vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, diệt mầm bệnh. + Dụng cụ được vệ sinh trước khi đưa vào sử dụng. + Con giống đảm bảo chất lượng, không mang mầm bệnh. + Thức ăn đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh, nước uống sạch + Vật nuôi khỏe mạnh, không mang mầm bệnh truyền nhiễm. - Đối với chăn nuôi trang trại + Cơ sở chăn nuôi theo quy hoạch, cách xa khu dân cư, công trình công cộng, đường giao thông chính, nguồn gây ô nhiễm. + Đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh, cơ sở sản xuất con giống, trang thiết bị, dụng cụ, …
I. VAI TRÒ CỦA PHÒNG, TRỊ BỆNH TRONG CHĂN NUÔI
Khái niệm bệnh
I. VAI TRÒ CỦA PHÒNG, TRỊ BỆNH TRONG CHĂN NUÔI
1. Khái niệm bệnh
- Bệnh là trạng thái không bình thường của vật nuôi. Khi vật nuôi bị bệnh thường có các biểu hiện như buồn bã, chậm chạm, chán ăn hoặc bỏ ăn, sốt, chảy nước mắt và nước mũi, ho, tiêu chảy, bại liệt, xù lông,... - Bệnh ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng, phát triển của vật nuôi, bệnh nặng có thể gây chết. - Bệnh có thể do nguyên nhân bên trong (di truyền, rối loạn trao đổi chất) hoặc nguyên nhân bên ngoài (vi sinh vật gây bệnh, tác động bất lợi của điều kiện sống,... ).
Hoạt động 2
Kể tên một số bệnh ở vật nuôi mà em biết. Nêu nguyên nhân và mô tả biểu hiện của những loại bệnh đó.
- Một số bệnh ở vật nuôi: + Dịch tả lợn + Bệnh lỵ trên gia cầm; + Bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm + Bệnh H5N1 + Bệnh dịch tả lợn châu Phi + Bệnh lở mồm long móng ở gia súc. + ... - Biểu hiện chung: vật nuôi buồn bã, chậm chạp, chán ăn hoặc bỏ ăn, sốt, chảy nước mắt và nước mũi, ho, tiêu chảy, bại liệt, xù lông,...
Vai trò của phòng, trị bệnh trong chăn nuôi
2. Vai trò của phòng, trị bệnh trong chăn nuôi a) Bảo vệ vật nuôi
- Bệnh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi, làm vật nuôi chậm lớn, thậm chí không lớn. Một số bệnh gây sẩy thai ở gia súc, sinh con dị dạng hoặc có thể gây chết hàng loạt ở vật nuôi. - Các biện pháp phòng, trị bệnh cho vật nuôi nhằm tiêu diệt mầm bệnh, ngăn ngừa sự lây lan của mầm bệnh và sự tiếp xúc của mầm bệnh với vật nuôi, tăng sức đề kháng cho vật nuôi. Nhờ đó, bảo vệ vật nuôi trước các tác nhân gây bệnh, hạn chế ảnh hưởng xấu của bệnh đối với vật nuôi, giúp vật nuôi khoẻ mạnh, sinh trưởng, phát triển tốt.
Hoạt động 3
Nêu vai trò của phòng, trị bệnh đối với vật nuôi. Liên hệ với thực tiễn chăn nuôi ở gia đình, địa phương em.
* Vai trò của phòng, trị bệnh đối với vật nuôi - Bảo vệ vật nuôi. - Nâng cao hiệu quả chăn nuôi. - Bảo vệ sức khỏe con người và môi trường. * Liên hệ thực tiễn ở địa phương em: - Phòng trị bệnh giúp tiêu diệt mầm bệnh, ngăn ngừa sự lây lan của mầm bệnh và sự tiếp xúc của mầm bệnh với vật nuôi, tăng sức đề kháng cho vật nuôi. - Tạo môi trường thuận lợi, giúp vật nuôi sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao, giảm chi phí trị bệnh cho vật nuôi. - Hạn chế dịch bùng phát, ngăn chặn lây lan nguồn bệnh từ vật nuôi sang người, góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường sinh thái.
Nâng cao hiệu quả chăn nuôi
b) Nâng cao hiệu quả chăn nuôi
- Bệnh làm cho vật nuôi chậm lớn; giảm sản lượng và chất lượng trứng, thịt, sữa, giảm giá sản phẩm chăn nuôi; tăng chi phí chăn nuôi (chi phí chữa bệnh cho vật nuôi, khử trùng, vệ sinh chuồng nuôi,...), do đó làm giảm hiệu quả chăn nuôi. - Dịch bệnh có thể làm cho người chăn nuôi bị thua lỗ. - Phòng bệnh tốt sẽ tạo ra môi trường thuận lợi, giúp vật nuôi sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao, giảm chi phí trị bệnh cho vật nuôi. Nhờ đó giúp nâng cao hiệu quả chăn nuôi, góp phần phát triển chăn nuôi bền vững.
Hoạt động 4
Nêu vai trò của phòng, trị bệnh đối với hiệu quả chăn nuôi. Liên hệ với thực tiễn chăn nuôi ở gia đình, địa phương em.
* Vai trò của phòng, trị bệnh đối với hiệu quả chăn nuôi: - Tạo môi trường thuận lợi, giúp vật nuôi sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao, giảm chi phí trị bệnh cho vật nuôi. - Nâng cao hiệu quả chăn nuôi, góp phần phát triển chăn nuôi bền vững. * Liên hệ thực tiễn: - Vật nuôi không mắc bệnh sẽ giúp giảm chi phí chăn nuôi vì không tốn chi phí chữa bệnh, khử trùng, vệ sinh chuồng nuôi.
Bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường
c) Bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường
- Nếu không được phòng và trị bệnh tốt, bệnh ở vật nuôi có thể bùng phát thành dịch, gây ô nhiễm môi trường, làm mất cân bằng sinh thái. - Bên cạnh đó, một số bệnh có thể lây truyền từ vật nuôi sang người, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, một số bệnh gây tỉ lệ tử vong cao cho người. - Việc phòng, trị bệnh cho vật nuôi sẽ giúp hạn chế dịch bùng phát, ngăn chặn lây lan nguồn bệnh từ vật nuôi sang người, góp phần bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường sinh thái.
Hoạt động 5
Giải thích vì sao phòng, trị bệnh cho vật nuôi có tác dụng bảo vệ môi trường sinh thái và sức khỏe con người.
- Phòng, trị bệnh cho vật nuôi có tác dụng bảo vệ môi trường sinh thái và sức khỏe con người vì nó giúp hạn chế dịch bùng phát, ngăn chặn lây lan nguồn bệnh từ vật nuôi sang người.
II. BIỆN PHÁP AN TOÀN CHO NGƯỜI, VẬT NUÔI VÀ MÔI TRƯỜNG
Đối với chăn nuôi nông hộ
II. BIỆN PHÁP AN TOÀN CHO NGƯỜI, VẬT NUÔI VÀ MÔI TRƯỜNG
1. Đối với chăn nuôi nông hộ
- Chuồng trại, khu vực chăn nuôi khác phải được vệ sinh, khử trùng tiêu độc, diệt mầm bệnh và các loài động vật trung gian truyền bệnh định kì và sau mỗi đợt nuôi (Hình 11.1a). - Dụng cụ dùng trong chăn nuôi phải được vệ sinh trước khi đưa vào sử dụng. - Con giống phải bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng giống vật nuôi theo quy định, không mang mầm bệnh truyền nhiễm, đã được kiểm dịch và áp dụng các biện pháp phòng bệnh bắt buộc.
Đối với chăn nuôi nông hộ
- Thức ăn chăn nuôi phải bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh thú y, không gây hại cho vật nuôi và người sử dụng sản phẩm chăn nuôi. - Nước sử dụng trong chăn nuôi phải sạch, không gây bệnh cho vật nuôi. - Vật nuôi được đưa ra các bãi chăn thả chung phải khoẻ mạnh, không mang mầm bệnh truyền nhiễm.
Đối với chăn nuôi trang trại
2. Đối với chăn nuôi trang trại
- Địa điểm của cơ sở chăn nuôi phải theo quy hoạch, cách xa khu dân cư, công trình công cộng, đường giao thông chính, nguồn gây ô nhiễm (Hình 11.1b). - Đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh thú y đối với cơ sở chăn nuôi; cơ sở kinh doanh vật nuôi và sản phẩm chăn nuôi; cơ sở sản xuất, kinh doanh con giống; trang thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển dùng trong chăn nuôi; thức ăn, nước dùng cho vật nuôi; chất thải động vật và các đối tượng khác thuộc diện phải kiểm tra vệ sinh thú y
Hình 11.1. Một số biện pháp an toàn trong phòng, trị bệnh cho vật nuôi
Hình 11.1. Một số biện pháp an toàn trong phòng, trị bệnh cho vật nuôi
Ảnh
Hoạt động 6
Em hãy đề xuất biện pháp an toàn cho người, vật nuôi và môi trường trong hoạt động chăn nuôi ở gia đình, địa phương em.
Đề xuất biện pháp an toàn cho người, vật nuôi và môi trường trong hoạt động chăn nuôi ở gia đình, địa phương em: + Chuồng trại được vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, diệt mầm bệnh. + Dụng cụ được vệ sinh trước khi đưa vào sử dụng. + Con giống đảm bảo chất lượng, không mang mầm bệnh. + Thức ăn đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh, nước uống sạch + Vật nuôi khỏe mạnh, không mang mầm bệnh truyền nhiễm.
LUYỆN TẬP
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Nguy cơ phát sinh bệnh cũng như hiệu quả trong kiểm soát bệnh không có liên quan đến yếu tố nào sau đây?
Chi phí đầu tư nguyên vật liệu
Con giống
Kĩ thuật nuôi dưỡng, chăm sóc
Yếu tố môi trường
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Cho đến nay, các nhà khoa học đã phát hiện ra khoảng bao nhiêu loại mầm bệnh (virus, vi khuẩn, kí sinh trùng và nấm mốc gây bệnh cho người)?
800
1400
2000
2800
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Ngành chăn nuôi đã đóng góp bao nhiêu % vào GDP nông nghiệp của Việt Nam?
15%
25%
55%
85%