BÀI 7. TÙY BÚT, TẢN VĂN, TRUYỆN KÍ. THƯƠNG NHỚ MÙA XUÂN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
Văn bản 1:
BÀI 7. TÙY BÚT, TẢN VĂN, TRUYỆN KÍ
THƯƠNG NHỚ MÙA XUÂN
(Vũ Bằng)
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Theo dõi video sau và chia sẻ cảm xúc của bản thân sau khi xem xong video.
I. Tìm hiểu chung
- Hoạt động nhóm
Hình vẽ
I. Tìm hiểu chung
Hoạt động nhóm:
Ảnh
Hãy trình hiểu biết của em về tác giả Vũ Bằng và tác phẩm "Thương nhớ mùa xuân".
Ảnh
1. Tác giả
Ảnh
1. Tác giả
Quê quán: Hải Dương. Gia đình: Lớn lên trong một gia đình Nho học. Ông từng tốt nghiệp Tú tài Pháp và bắt đầu sáng tác. Được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật 2007.
a. Cuộc đời
Hình vẽ
b. Con người
Ảnh
b. Con người
Rất yêu Hà Nội và có tình cảm đặc biệt với nơi này -> Nguồn cảm hứng sáng tác bất tận.
Là một người có tính cách cởi mở, thanh lịch mang nét đặc trưng của người Pháp.
c. Sự nghiệp
Ảnh
c. Sự nghiệp
Phong cách sáng tác: Tìm về bản sắc văn hoá dân tộc với những đặc trưng phong tục, ẩm thực từng vùng miền cùng nỗi nhớ gia đình, quê hương da diết. Một số tác phẩm tiêu biểu:
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Xuất xứ: Trích trong "Thương nhớ mười hai" (1971).
Ảnh
Hoàn cảnh sáng tác: Tác giả phải sống xa quê hương vì tình cảnh đất nước bị chia cắt viết về thiên nhiên, về con người Việt Nam trong mười hai tháng của một năm.
- Bố cục
Ảnh
Hình vẽ
- Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến "mê luyến mùa xuân" -> Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân. Phần 2: Tiếp ..."mở hội liên hoan" -> Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội. Phần 3: Còn lại -> Cảnh sắc và không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng Giêng.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhan đề, đề tài
1. Nhan đề, đề tài
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Nêu ý nghĩa nhan đề "Thương nhớ mùa xuân".
Ảnh
Ảnh
Tác phẩm "Thương nhớ mùa xuân" đề tài là gì? Sự khác biệt của Vũ Bằng khi khai thác đề tài này qua tác phẩm.
a. Nhan đề
Ảnh
a. Nhan đề
"Thương nhớ": Cảm xúc, tâm trạng da diết, nỗi nhớ đong đầy, cồn cào không thôi. "Mùa xuân": Mùa khởi đầu của một năm, với sự sống căng tràn, vạn vật sinh sôi; Mùa của niềm vui tuổi trẻ và những khao khát.
=> Là nỗi niềm nhớ thương da diết gia đình, quê hương.
b. Đề tài
b. Đề tài
Ảnh
Hình vẽ
Bộc lộ chân thực và cụ thể nỗi niềm nhớ thương da diết quê hương, gia đình của tác giả. Vũ Bằng dành cho Hà Nội một thứ tình cảm đặc biệt đến nỗi chỉ cần nhớ về Hà Nội, cảm xúc của ông cứ đong đầy, dạt dào không kìm nén được.
2. Mùa xuân Bắc Việt
2. Mùa xuân Bắc Việt
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Ảnh
Mùa xuân Bắc Việt được gợi lên qua những hình ảnh nào? Cái "tôi" trữ tình trong văn bản đã thể hiện điều gì?
Ảnh
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Hình vẽ
Hình vẽ
Đặc trưng của thời tiết và khí xuân miền Bắc với "mưa rêu rêu, gió lành lạnh".
Ảnh
Ảnh
+ Âm thanh
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Hình vẽ
Hình vẽ
Những âm thanh quen thuộc:
Tiếng nhạn kêu trong đêm xanh. Tiếng trống chèo. Những câu hát huê tình.
Ảnh
Ảnh
+ Không khí
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Hình vẽ
Hình vẽ
Nồng ấm trong khung cảnh gia đình. Đầm ấm đoàn tụ với bàn thờ tổ tiên, đèn nến, hương trầm. Tình cảm gia đình đầm ấm yêu thương.
Ảnh
Ảnh
+ tiếp
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Ảnh
Hình vẽ
Những hình ảnh, âm thanh được lựa chọn đặc sắc đã gợi lên một mùa xuân không thể nào phai trong tâm hồn của người xa xứ.
Ảnh
+ Xuân Hà Nội
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Hình vẽ
Ảnh
+ tiếp
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Ảnh
Hình vẽ
Là sự thay đổi khá đột ngột về không khí, cảnh sắc mùa xuân trong một khoảng thời gian ngắn.
Ảnh
+ Nhận xét
Ảnh
a. Thiên nhiên, phong tục, con người
Hình vẽ
Sự quan sát tinh tế. Am hiểu và yêu thiên nhiên. Trân trọng cuộc sống. Bi tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống.
Ảnh
Ảnh
Tác giả phải có:
b. Cái "tôi" trữ tình
Ảnh
b. Cái "tôi" chữa tình
Thể hiện tình yêu nồng nàn của tác giả đối với mùa xuân. Những cảm xúc: "Tôi yêu sông xanh núi tím", "Tôi yêu đôi mày (...)", "Mùa xuân của tôi - Mùa xuân Bắc Việt...",...
Nghệ thuật so sánh, hình ảnh gợi cảm đã làm nổi bật sức sống của mùa xuân trong thiên nhiên và lòng người.
=> Giọng văn kể, tả kết hợp nhịp nhàng với biểu cảm trực tiếp -> Khắc sâu tình cảm nồng nàn của tác giả đối với mùa xuân Bắc Việt.
3. Nghệ thuật viết tuỳ bút
3. Nghệ thuật viết tuỳ bút
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Ảnh
Phân tích sự kết hợp giữa yếu tố tự sự, trữ tình của thể loại tuỳ bút qua ngôn ngữ, chi tiết trong đoạn trích.
Ảnh
a. Ngôn ngữ
Ảnh
a. Ngôn ngữ
Giàu hình ảnh, cảm xúc giàu chất trữ tình. Nhân vật "tôi" kể, tả, biểu cảm... với giọng điệu nhịp nhàng, hài hoà, trôi chảy, tự nhiên. Sử dungj nhiều câu cảm thán, bộc lộ trực tiếp tâm tư, tình cảm, suy tư của mình: " Ới ơi người em gái xoã tóc bên cửa sổ"," Tôi yêu sông xanh, núi tím ... là vì thế", " Mùa xuân của tôi...".
b. Chi tiết đặc sắc
Ảnh
b. Chi tiết đặc sắc
Cảnh vật dưới ngòi bút nhà văn hiện lên thật sinh động, như được thổi hồn bên trong. Thể hiện được sự tài hoà, khả năng quan sát, cảm nhận tinh tế của tác giả: "Người yêu cảnh, vào những lúc... có lẽ là sự sống!", "Anh có thể đạp cỏ trên Hồ Gươm ... anh vậy", "Thường thường, vào khoảng ... cuộc sống êm đềm, thường nhật".
III. Tổng kết
- Làm việc nhóm
III. Tổng kết
Hình vẽ
Hoạt động nhóm:
Ảnh
Trình bày những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản "Thương nhớ mùa xuân".
Ảnh
1. Nội dung
Ảnh
1. Nội dung
Văn bản "Thương nhớ mùa xuân" khắc hoạ khung cảnh mùa xuân và miêu tả nó một cách chân thực và tuyệt đẹp. Tác giả đã bộc lộ nỗi nhớ về Hà Nội qua các miêu tả cảnh sắc thiên nhiên cùng đời sống sinh hoạt của con người nơi đây.
2. Nghệ thuật
Ảnh
2. Nghệ thuật
Trình bày nội dung văn bản theo dòng cảm xúc lôi cuốn, say mê. Lựa chọn từ ngữ, câu văn linh hoạt, biểu cảm, giàu hình ảnh. Có nhiều so sánh, liên tưởng độc đáo, giàu chất thơ.
Luyện tập - Vận dụng:
Luyện tập
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1. Văn bản Thương nhớ mùa xuân viết theo thể loại nào? - A. Tùy bút - true - B. Hồi kí - false - C. Kí sự - false - D. Phóng sự - false - false - false
Câu 2. Văn bản Thương nhớ mùa xuân trích từ tác phẩm nào sau đây: - A. Mùa xuân của tôi - false - B. Tháng Giêng mơ về trăng non rét ngọt - false - C. Thương nhớ mười hai - true - D. Lắng nghe mùa xuân về - false - false - false
Câu 3. Nội dung nào không có trong văn bản Thương nhớ mùa xuân - A. Tình cảm con người với mùa xuân - false - B. Vẻ đẹp của mùa xuân Bắc Việt - false - C. Vẻ đẹp của nếp sống, phong tục, văn hóa người dân miền Bắc - false - D. Vẻ đẹp của dòng sông quê hương - true - false - false
Câu 4. Những câu văn sau thể hiện điều gì? Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân. - A. Thể hiện vẻ đẹp của mùa xuân - false - B. Thể hiện tình cảm con người đối với mùa xuân là quy luật. - true - C. Thể hiện quy luật trong tự nhiên - false - D. Thể hiện nỗi nhớ về mùa xuân quê hương - false - false - false
Câu 5. Câu văn sau sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật? Mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng... - A. So sánh, nhân hóa - false - B. So sánh. điệp ngữ - true - C. Liệt kê, điệp ngữ - false - D. Cường điệu, phóng đại - false - false - false
Vận dụng
Ảnh
Luyện tập - Vận dụng:
Câu 3. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nhận về cảnh sắc và không khí mùa xuân ở quê hương em. Câu 4. Sưu tầm những câu thơ, bài văn viết về mùa xuân (khuyến khích làm thành video hoặc bộ sưu tập hình ảnh về mùa xuân).
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng Kết:
Ôn lại kiến thức đã học. Hoàn chỉnh bài tập phần Luyện tập - Vận dụng. Chuẩn bị bài:"Bài 7. Tùy bút, tản văn, truyện kí. Vào chùa gặp lại".
Cảm ơn
Ảnh