BÀI 4. TỰ SỰ TRONG TRUYỆN THƠ DÂN GIAN VÀ TRONG THƠ TRỮ TÌNH. DƯƠNG PHỤ HÀNH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 4. TỰ SỰ TRONG TRUYỆN THƠ DÂN GIAN VÀ TRONG THƠ TRỮ TÌNH
Ảnh
DƯƠNG PHỤ HÀNH
VĂN BẢN 2:
(Cao Bá Quát)
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Quan sát hình và thực hiện yêu cầu: Nêu 1 điểm khác biệt trong trang phục của phụ nữ phương Tây và phương Đông ở thế kỉ XIX ? Em có thể giải thích lí do cho sự khác biệt đó không?
Hình thành kiến thức
I. Đọc - hiểu khái quát
Ảnh
I. Đọc - hiểu khái quát
HS tìm hiểu tác giả và trả lời câu hỏi:
Tên, năm sinh, quê quán, những thành tựu. Nêu ấn tượng đặc biệt nhất của em về Cao Bá Quát. Xác định hoàn cảnh sáng tác. Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào? Nêu hiểu biết về thể thơ đó.Xác định hoàn cảnh sáng tác.
Ảnh
1. Tác giả:
Ảnh
1. Tác giả:
Nổi tiếng học rộng, tài cao, đỗ cử nhân sớm (1831) những lận đận trên con đường làm quan. Thơ văn phong phú về đề tài Có cái nhìn nhân văn, tinh thần dân chủ. Là 1 nghệ sĩ có tâm hồn rộng mở, phóng khoáng, sẵn sàng đón nhận và trân trọng những nét đẹp mới mẻ, xa lạ với truyền thống.
Cao Bá Quát (1808 - 1855)
2. Văn bản “Dương phụ hành”
Ảnh
2. Văn bản “Dương phụ hành”
Sáng tác trong chuyến “xuất dương hiệu lực” năm 1844 (nhà thơ theo phái bộ của triều đình đi công tác ở Inđônêxia, xa quê hương, xa gia đình và tiếp xúc với nền văn hóa khác).
a. Hoàn cảnh sáng tác:
b. Thể thơ:
b. Thể thơ: Thể hành
Ảnh
Một thể của thơ cổ phong. Không hạn định về số câu, chỉ cần có vần, không cần đối, niệm, luật bằng trắc như thơ Đường. Thường được sử dụng khi tác giả có nhu cầu kể, bày tỏ cảm xúc suy ngẫm về 1 sự việc gây ấn tượng -> thường có yếu tố tự sự. Một số TP viết theo thể hành: Tì bà hành (Bạch Cư Dị), Sở kiến hành (Những điều trông thấy) - Nguyễn Du.
II. Khám phá văn bản
Ảnh
II. Khám phá văn bản
Ảnh
NV1: Dựa vào bản dịch nghĩa, chỉ ra một số điểm khác nhau giữa bản dịch thơ và bản phiên âm.
Ảnh
1. So sánh bản dịch thơ và bản phiên âm
Ảnh
1. So sánh bản dịch thơ và bản phiên âm
Ảnh
* Câu 7
Ảnh
1. So sánh bản dịch thơ và bản phiên âm
Ảnh
- Nhiệm vụ 2
II. Khám phá văn bản
Ảnh
Ảnh
Không gian và thời gian trong bài thơ được tác giả miêu tả miêu tả như thế nào? Không gian đó có khác với không gian trong văn học phương Đông không? Các yếu tố tự sự trong bài thơ? Tác dụng nghệ thuật của các chi tiết miêu tả thời gian và không gian trong VB với việc biểu cảm tâm trạng của NV trữ tình.
Làm việc nhóm và thực hiện yêu cầu sau:
2. Thời gian, không gian, yếu tố tự sự trong bài thơ
2. Thời gian, không gian, yếu tố tự sự trong bài thơ
Thời gian: ban đêm. Không gian: rộng lớn. Mặt biển mênh mông, trăng đêm bát ngát, gió biển đêm, sương lạnh lẽo >< bé nhỏ của con người. Các yếu tố tự sự:
+ Người thiếu phụ tựa vai chồng trong đêm trăng. + Thấy thuyền người Nam có ánh đèn. + Kéo áo chồng, cầm cốc sữa hờ hững. + Đòi chồng đỡ dậy.
Ảnh
Gợi những liên tưởng, những cảm xúc thầm kín của một con người cô đơn xa nhà trong đêm trường lạnh lẽo giữa biển cả mênh mông.
* Nhận xét
Ảnh
* Nhận xét:
Đây là không gian vốn không quen thuộc trong thơ ca phương Đông, không gian tách khỏi khuê phòng, cung cấm, lũy tre làng…. Không gian rộng lớn ấy tương phản với sự nhỏ bé đơn chiếc của con người. Hình tượng không gian và thời gian dường như không liên quan gì với cảnh đôi lứa ngoại quốc ngồi bên nhau…., nhưng đối với tác giả nó dẫn đến những liên tưởng, những cảm xúc thầm kín, đó là con người cô đơn xa nhà giữa biển cả mênh mông.
- Nhiệm vụ 3
Ảnh
NV3: Hình ảnh người thiếu phụ phương Tây được tác giả miêu tả như thế nào?
3. Hình ảnh người thiếu phụ Phương Tây qua đôi mắt nhà thơ
Ảnh
3. H/ả người thiếu phụ Phương Tây qua đôi mắt nhà thơ
* Vẻ ngoài sang trọng, trẻ trung, duyên dáng.
Trang phục: y như tuyết (trắng phau) → Tác giả tán thưởng kín đáo một vẻ đẹp xa lạ: vẻ đẹp trong sáng, rực rỡ. Ngôn ngữ, cử chỉ, tư thế: tự nhiên, chủ động và yêu kiều (Tựa vai chồng; Kéo áo chồng; đòi chồng nâng đỡ dậy).
* Cuộc sống sung túc, đầm ấm, hạnh phúc: Cầm cốc sữa hờ hững trên tay; thể hiện tình yêu và hạnh phúc bằng những cử chỉ, điệu bộ thân mật, nũng nịu.
Hình vẽ
=> Tác giả miêu tả vẻ đẹp của người thiếu phụ phương Tây một cách khách quan, không biểu hiện thái độ phê phán mà tỏ vẻ tán thưởng, đồng cảm, kín đáo.
- Nhiệm vụ 4
Ảnh
NV4: Từ cảnh hạnh phúc, trìu mến của đôi lứa phương Tây, nhân vật trữ tình có cảm xúc, tâm trạng, thái độ như thế nào?
4. Cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình
Ảnh
4. Cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình
Ngạc nhiên, ngỡ ngàng khi chứng kiến những điều mới mẻ, xa lạ. Đồng cảm, trân trọng với HP của vợ chồng người thiếu phụ phương Tây và những vẻ đẹp khác biệt, thậm chí xa lạ với nền văn hóa của dân tộc mình. Ẩn sâu sau nỗi sầu ly biệt là nỗi nhớ thương, niềm khát khao hạnh phúc gia đình và khát vọng đoàn tụ của nhân vật trữ tình.
Hình vẽ
→ Cái nhìn khách quan, cởi mở, táo bạo, thể hiện một quan niệm mới mẻ, hiện đại. → Chất nhân văn sâu sắc trong tâm hồn TG.
- Nhiệm vụ 5
Ảnh
NV5:Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi sau: Theo em, điều gì tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ này?
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
Bài thơ thể hiện cảm hứng của người nghệ sĩ trước cái đẹp, đồng thời cho thấy một tâm hồn giàu cảm xúc nhân văn, nhạy cảm tiếp nhận cái mới và một cái nhìn phóng khoáng, tiến bộ.
Luyện tập - Vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
Luyện tập:
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều bạn tâm đắc nhất ở bài Dương phụ hành.
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Tìm đọc một số bài thơ có sử dụng yếu tố tự sự và thể hiện những quan niệm mới mẻ, tiến bộ, sâu sắc về cuộc sống và văn chương của Cao Bá Quát.
Tổng kết
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 4. Tự sự trong truyện thơ dân gian và trong thơ trữ tình. Thuyền và biển".
- Cảm ơn
Ảnh