Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 25: TỰ CẢM Từ thông riêng của một mạch kín
Từ thông riêng của một mạch kín:
I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN - Từ thông riêng của một mạch kín là từ thông gây ra bởi từ trường do dòng điện trong mạch sinh ra. Ф = L.i (1) - Trong đó L: Độ tự cảm của ống dây dài (cuộn cảm), chỉ phụ thuộc vào cấu tạo và kích thước của mạch kín L = latex(4pi.10^(-7).(N^2)/l).S (2) Đơn vị độ tự cảm L: Henry (H) - Công thức (2) áp dụng cho ống dây điện hình trụ có chiều dài l khá lớn so với diện tích S => Ống dây tự cảm hay cuộn cảm Ký hiệu: Độ tự cảm L của ống lõi sắt:
I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN - Độ tự cảm L của ống dây có lõi sắt: L = latex(4pi.10^(-7)mu.(N^2)/l).S (2) Trong đó: latex(mu): Độ từ thẩm (có giá trị cỡ latex(10^4)) Hiện tượng tự cảm
Định nghĩa:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM Hiện tượng tự cảm luôn xảy ra ở mạch điện một chiều khi đóng, ngắt mạch và mạch điện xoay chiều. 1. Định nghĩa Ví dụ hiện tượng cảm ứng khi đóng mạch:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM a. Hiện tượng tự cảm khi đóng mạch 2. Một số ví dụ về hiện tượng tự cảm Hiện tượng và giải thích ví dụ hiện tượng cảm ứng khi đóng mạch:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM 2. Một số ví dụ về hiện tượng tự cảm a. Hiện tượng tự cảm khi đóng mạch * Hiện tượng: - Khi đóng khoá K đèn 1 sáng lên ngay, đèn 2 sáng lên từ từ * Giải thích: - Đóng K, dòng điện qua L và đèn 2 tăng lên đột ngột -> trong L xảy ra hiện tượng tự cảm. SĐĐ cảm ứng xuất hiện làm cản trở nguyên nhân sinh ra nó -> cản trở sự tăng dòng qua L -> dòng điện qua L và đèn 2 tăng lên chậm. Ví dụ hiện tượng cảm ứng khi ngắt mạch:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM * Hiện tượng: - Khi ngắt khoá K đèn sáng bừng lên trước khi tắt * Giải thích: - Đóng K, dòng điện i qua L và đèn 2 tăng lên đột ngột => trong L xảy ra hiện tượng tự cảm. SĐĐ cảm ứng xuất hiện làm cản trở nguyên nhân sinh ra nó =>cản trở sự tăng dòng qua L => dòng điện qua L và đèn 2 tăng lên chậm. b. Hiện tượng tự cảm khi ngắt mạch 2. Một số ví dụ về hiện tượng tự cảm Suất điện động tự cảm và ứng dụng
Suất điện động tự cảm:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM - Khi có hiện tượng tự cảm xảy ra trong mạch thì suất điện động xuất hiện trong mạch là suất điện động tự cảm. 1. Suất điện động tự cảm - Ta có: latex(e_(tc)) = -latex((DeltaPhi)/(Deltat) - Mà: latex(Phi) = L.i - Đối với một ống dây L không đổi nên: => Suất điện động tự cảm có độ lớn tỉ lệ với tốc độ biến thiên cường độ dòng điện trong mạch. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm:
II. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM 2. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm - Cuộn cảm là một linh kiện có chức năng tích luỹ năng lượng từ trường khi có dòng điện chạy qua. Ứng dụng:
IV. ỨNG DỤNG - Hiện tượng tự cảm có nhiều ứng dụng trong mạchđiện xoay chiều. Cuộn cảm là một phần tử quan trọng trong các mạch điện xoay chiều có mạch dao động và các máy biến áp … Củng cố
Bài tập 1:
Bài 1: Từ thông riêng của một mạch kín phụ thuộc vào:
A. Cường độ dòng điện qua mạch.
B. Điện trở của mạch.
C. Chiều dài dây dẫn.
D. Tiết diện dây dẫn.
Bài tập 2:
Bài 2: Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ do sự biến thiên từ thông qua mạch gây ra bởi:
A. Sự biến thiên của chính cường độ điện trường trong mạch.
B. Sự chuyển động của nam châm với mạch.
C. Sự chuyển động của mạch với nam châm.
D. Sự biến thiên từ trường Trái Đất
Bài tập 3:
Bài 3: Dòng điện trong cuộn tự cảm giảm từ 16A đến 0A trong 0,01s; suất điện động tự cảm trong cuộn đó có giá trị trung bình 64V. Độ tự cảm có giá trị là bao nhiêu?
A. 0,032 H
B. 0,04 H
C. 0,25 H
D. 4,0 H
Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Về nhà đọc kỹ lại bài đã học. - Học phần ghi nhớ. - Làm bài tập 4, 5 và 6 trang 157 SGK - Ôn tập phần Từ trường và Cảm ứng điện từ. Kết thúc: