BÀI 25. TRUYỀN NĂNG LƯỢNG NHIỆT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
KHOA HỌC TỰ NHIÊN 8
BÀI 25. TRUYỀN NĂNG LƯỢNG NHIỆT
Ảnh
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Ảnh
Bằng cách nào mà năng lượng nhiệt có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật hoặc từ vật này sang vật khác có nhiệt độ thấp hơn?
I. Các hình thức truyền năng lượng nhiệt
1. Hiện tượng dẫn nhiệt
I. Các hình thức truyền năng lượng nhiệt
1. Hiện tượng dẫn nhiệt
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Câu hỏi 1: Khi chạm vào một vật có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ của tay, em cảm thấy nóng hay lạnh? Vì sao?
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Năng lượng nhiệt được truyền từ nơi có nhiệt độ cao đến nơi có nhiệt độ thấp hơn. Dẫn nhiệt là hình thức truyền nhiệt chủ yếu ở các vật rắn.
- Ví dụ
- Ví dụ:
Ảnh
Nhiệt lượng nồi nhận được từ ngọn lửa được truyền qua thành nồi vào nước làm nóng lên và có thể sôi.
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
Nêu ví dụ về hiện tượng dẫn nhiệt và mô tả sơ lược sự truyền năng lượng ở hiện tượng đó.
Câu 1:
2. Hiện tượng đối lưu
2. Hiện tượng đối lưu
Ảnh
Ví dụ 1: Thả một ít hạt thuốc tím qua một ống nhựa xuống đáy cốc thuỷ tinh đựng nước. Dùng đèn côn đun cốc nước sao cho ngọn lửa ở ngay phía dứa nơi có thuốc tím.
- Ví dụ 2
- Ví dụ 2:
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Dòng đối lưu là dòng chuyển động của chất lỏng mang năng lượng từ nơi nóng hơn đến nơi lạnh hơn. Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hay chất khí. Đối lưu là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng và chất khí.
- Thảo luận
Ảnh
- Thảo luận:
Hình vẽ
Ảnh
Câu 2: Nêu ví dụ về hiện tượng đối lưu và mô tả sơ lược sự truyền năng lượng ở hiện tượng đó.
Câu 3: Máy điều hòa thường có dàn nóng được đặt ở phía ngoài và dàn lạnh được đặt ở trong nhà. Dàn lạnh là nơi có luồng không khí lạnh bay ra. Vì sao dàn lạnh của máy điều hòa thường treo ở sát trần nhà?
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
Vì sao khi đun nấu thức ăn, phải đun từ phía dưới?
Câu 2:
+ Câu 3 (- Luyện tập 2)
Ảnh
Một bạn học sinh phát biểu: Năng lượng nhiệt được truyền nhờ chuyển động thành dòng của chất lỏng. Phát biểu này nói về sự dẫn nhiệt hay sự đối lưu?
Câu 3:
+ Câu 4 (- Luyện tập )
Ảnh
Câu 4: Ở hình 25.4, mũi tên màu đỏ chỉ hướng chuyển động của dòng khí có nhiệt độ cao hơn dòng khí chuyển động theo mũi tên màu xanh. Dàn lạnh của tủ lạnh này nằm ở phía trên hay phía dưới? Vì sao?
3. Hiện tượng bức xạ nhiệt
3. Hiện tượng bức xạ nhiệt
Ví dụ: Sự truyền nhiệt từ Mặt Trời đến Trái Đất.
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt và có thể truyền qua chân không.
- Thảo luận
- Thảo luận:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Câu hỏi 4: Nêu ví dụ về hiện tượng bức xạ nhiệt và mô tả sơ lược sự truyền năng lượng ở hiện tượng đó.
II. Truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính
- Thảo luận
II. Truyền năng lượng trong hiệu ứng nhà kính
- Thảo luận:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Câu hỏi 5: Trong cuộc sống hằng ngày, từ “Hiệu ứng nhà kính” thường được nói đến. Hiệu ứng nhà kính là gì?
- Tìm hiểu
- Tìm hiểu:
Ảnh
Nhà kính là nhà được che bởi mái kính để trồng cây bên trong.
Tác dụng: Do nhiệt độ trong nhà kính cao hơn nhiệt độ bên ngoài, giúp cây tránh được tác hại của giá rét, sinh trưởng và phát triển tốt hơn so với cây được trồng bên ngoài.
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Năng lượng do các tia nhiệt xuyên từ ngoài vào bên trong nhà kính lớn hơn năng lượng do các tia nhiệt từ bên trong nhà kính truyền ra bên ngoài.
III. Công dụng của vật cách nhiệt và vật dẫn nhiệt
1. Tính dẫn nhiệt của các chất
III. Công dụng của vật cách nhiệt và vật dẫn nhiệt
- Thí nghiệm 1:
+ Chuẩn bị: Một thanh thủy tinh, một thanh nhôm, một thanh đồng, giá, đèn cồn, các đinh sắt, sáp.
1. Tính dẫn nhiệt của các chất
Ảnh
+ Tiến hành (- Thực hành thí nghiệm)
Lắp các dụng cụ như hình 25.8b, ở mỗi thanh khoảng cách từ đầu thanh cắm đến các đinh sắt đều bằng nhau. Dùng đèn cồn đun nóng để giữ ba đầu thanh.
+ Tiến hành:
Ảnh
Ảnh
Quan sát thứ tự rơi của các đinh sắt gần trên mỗi thanh. Từ đó rút ra kết luận về tính dẫn nhiệt của chất làm các thanh.
+ Nhận xét
- Nhận xét:
Ảnh
Ảnh
Chiếc đinh gắn ở thanh đồng rơi xuống trước, tiếp theo là đinh gắn ở thanh nhôm và cuối cùng là đinh gắn ở thanh thủy tinh.
Đồng dẫn nhiệt tốt hơn nhôm, nhôm dẫn nhiệt tốt hơn thủy tinh.
- Thí nghiệm 2 (1. Tính dẫn nhiệt của các chất)
Ảnh
- Thí nghiệm 2:
+ Chuẩn bị: Đèn cồn, ống nghiệm có chứa nước, miếng sáp. + Tiến hành:
Lắp các dụng cụ thành bộ như hình 25.9, miếng sáp được để ở đáy ống nghiệm. Dùng đèn cồn đun nóng miệng của ống nghiệm.
Quan sát nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì miếng sáp ở đáy cốc có bị nóng chảy không? Từ đó rút ra tính dẫn nhiệt của nước.
- Bảng so sánh tính dẫn nhiệt, từ chất dẫn nhiệt tốt nhất đến chất dẫn kém nhất
- Bảng so sánh tính dẫn nhiệt của các chất:
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém.
2. Vật dẫn nhiệt
Những vật dẫn nhiệt tốt được dùng khi cần truyền nhiệt lượng nhanh như các bộ tản nhiệt cho động cơ được làm bằng đồng, nồi đun nấu thức ăn được làm bằng nhôm,...
2. Vật dẫn nhiệt
Ảnh
Ảnh
Hình 25.9
+ tiếp (2. Vật dẫn nhiệt)
Tính chất dẫn nhiệt kém của không khí hay tính chất không dẫn nhiệt của chân không được ứng dụng chế tạo các phích nước giữ nước nóng hoặc giữ nước đá lâu hơn. Các vật liệu dẫn nhiệt kém như len, dạ,... được dùng để may quần áo ấm mùa đông. Một số vật liệu polystyrene, sợi thuỷ tinh,... dùng để cách nhiệt đường ống nước, ống dẫn ga,...
- Ví dụ minh hoạ:
Ảnh
- Thảo luận
- Thảo luận:
Ảnh
Câu hỏi 6: Ở hình 25.10b, bộ phận nào cần dẫn nhiệt tốt, bộ phận nào cần cách nhiệt tốt?
Ảnh
+ Câu 7 (- Thảo luận)
Ảnh
Câu hỏi 7: Nêu công dụng của các bộ phận trong cấu tạo phích nước ở hình 25.11.
Ảnh
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Để nóng thêm một độ, một kilôgam nước biển cần thu vào một nhiệt lượng gấp khoảng 5 lần một kilôgam đất. Ở ven biển, vào những trưa hè nóng, gió thổi từ biển vào đất liền. Vì sao?
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn Dò
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài mới: "Bài 26. Sự nở vì nhiệt".
- Cảm ơn
Ảnh