BÀI 3. TRUYỆN. CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. TRUYỆN
CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Văn bản 2:
_ Nguyễn Tuân_
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Ảnh
Dựa vào hiểu biết của bản thân, hãy kể tên một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Tuân.
I. Tìm hiểu chung
- Làm việc cá nhân
Ảnh
1. Tìm hiểu chung
HS thảo luận: Trình bày những nét chung và hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Tuân và truyện ngắn “Chữ người tử tù”.
1. Tác giả
Ảnh
Hình vẽ
Nguyễn Tuân (1910 1987) là người Hà Nội. Sinh ra trong một gia đình nhà nho. Ông là một nghệ sĩ tài hoa, uyên bác, phong cách nghệ thuật độc đáo: Luôn tiếp cận cuộc sống từ góc độ tài hoa uyên bác ở phương diện văn hoá, nghệ thuật.
1. Tác giả
Ảnh
2. Truyện ngắn: Chữ người tử tù.
Ảnh
2. Truyện ngắn: Chữ người tử tù
Hình vẽ
Lúc đầu có tên là: Dòng chữ cuối cùng, in 1938 trên tạp chí Tao đàn, sau đó đổi tên thành: Chữ người tử tù và được in trong tập truyện: Vang bóng một thời.
Hình vẽ
Là ‘‘một văn phẩm đạt tới sự toàn thiện, toàn mĩ’’(Vũ Ngọc Phan)
Hình vẽ
Hình vẽ
II. Tìm hiểu tác phẩm
- Làm việc nhóm
Ảnh
II. Tìm hiểu tác phẩm
Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi:
Tình huống truyện của “Chữ người tử tù” là tình huống đặc biệt. Xác định tình huống và nêu ý nghĩa của tình huống truyện. Vẻ đẹp của nhân vật Huấn Cao Vẻ đẹp của nhân vật viên quản ngục.
1. Tình huống truyện
1. Tình huống truyện
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Viên quản ngục - kẻ đại diện cho quyền lực tăm tối nhưng lại khao khát ánh sáng và chữ nghĩa.
Huấn Cao – người tử tù có tài viết chữ đẹp, chống lại triều đình phong kiến.
Hình vẽ
Hình vẽ
- Ý nghĩa của tình huống
Ảnh
1. Tình huống truyện
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Cuộc hội ngộ diễn ra giữa chốn ngục tù căng thẳng, kịch tính, có ý nghĩa đối đầu giữ cái đẹp cái thiên lương>< quyền lực tội ác → Cái đẹp, cái thiên lương đã thắng thế.
2. Nhân vật
2. Nhân vật
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Người khắp vùng tỉnh Sơn khen Huấn Cao là người có tài viết chữ “rất nhanh và rất đẹp” Tài viết chữ Hán - NT thư pháp.
=> Ca ngợi tài của Huấn Cao, nhà văn thể hiện quan niệm và tư tưởng nghệ thuật của mình.
+ Một con người có khí phách hiên ngang bất khuất: (2. Nhân vật)
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Là thủ lĩnh của phong trào khởi nghĩa chống lại triều đình.
Hình vẽ
Ngay khi đặt chân vào nhà ngục: + Trước câu nói của tên lính áp giải: không thèm để ý, không thèm chấp. + Thản nhiên rũ rệp trên thang gông: “Huấn Cao lạnh lùng … nâu đen”
=> Đó là khí phách, tiết tháo của nhà Nho uy vũ bất nắng khuất.
* tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Hình vẽ
Khi được viên quản ngục biệt đãi: “Thản nhiên nhận rượu thịt” như “việc vẫn làm trong cái hứng bình sinh” => Phong thái tự do, ung dung, xem nhẹ cái chết.
Hình vẽ
Trả lời quản ngục bằng thái độ khinh miệt đến điều “Ngươi hỏi ta muốn gì ... vào đây” => Không quy luỵ trước cường quyền.
=> Khí phách của một người anh hùng.
+ Một nhân cách, một thiên lương cao cả: (2. Nhân vật)
Ảnh
Ảnh
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Hình vẽ
Tâm hồn trong sáng, cao đẹp: “Không vì vàng ngọc hay quyền thê mà ép mình viết câu đối bao giờ”, và chỉ mới cho chữ “ba người bạn thân”.
=> Trọng nghĩa, khinh lợi, chỉ cho chữ những người tri kỉ.
* tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Hình vẽ
Khi chưa biết tấm lòng của quản ngục: + Xem y là kẻ tiểu nhân. + Đối xử coi thường, cao ngạo.
Hình vẽ
Khi biết tấm lòng của quản ngục: + Cảm nhận được “Tấm lòng biệt nhỡn liên tài” và hiểu ra “Sở thích cao quý” của quản ngục. + Huấn Cao nhận lời cho chữ.
=> Chỉ cho chữ những người biết trân trọng cái tài và quý cái đẹp.
* tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
a. Nhân vật Huấn Cao
Hình vẽ
Hình vẽ
Câu nói của Huấn Cao: “Thiếu chút nữa ta phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”
=> Sự trân trọng đối với những người có sở thích thanh cao, có nhân cách cao đẹp. => Huấn Cao là một anh hùng - nghệ sĩ, một thiên lương trong sáng. => Quan điểm của Nguyễn Tuân: Cái tài phải đi đôi với cái tâm, cái đẹp và cái thiện không thể tách rời nhau.
b. Nhân vật Quản ngục (2. Nhân vật)
Ảnh
Ảnh
b. Nhân vật Quản ngục
Hình vẽ
Kẻ say mê chơi chữ đến kỳ lạ. Kiên trì nhẫn nhại, công phu, quyết xin chữ cho bằng được. Suốt đời chỉ có một ao ước: Có được chữ Huấn Cao mà treo trong nhà ...
+ tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
b. Nhân vật Quản ngục
Ảnh
Hình vẽ
Muốn chơi chữ Huấn Cao. Dám nhờ Thơ lại xin chữ. Đối đãi đặc biệt với tử tù.
Hình vẽ
=> Đó là cuộc chạy đua nguy hiểm, nếu lộ chuyện quản ngục chắc chắn không giữ được mạng sống.
+ tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
b. Nhân vật Quản ngục
Ảnh
Hình vẽ
Lần đầu: Bí mật sai thầy Thơ dâng rượu thịt đều đều.
Hình vẽ
Hình vẽ
Lần hai: Nhẹ nhàng, khiêm tốn nhưng bị Huấn Cao miệt thị, xua đuổi, mà vẫn ôn tồn, nhã nhặn.
=> Muốn xin chữ của Huấn Cao.
+ tiếp (2. Nhân vật)
Ảnh
b. Nhân vật Quản ngục
Hình vẽ
Chọn nhầm nghề: giữa bọn người tàn nhẫn, lừa lọc, hắn lại có tính cách dịu dàng...biết trọng người ngay. Một tâm hồn nghệ sỹ tài hoa đã lạc vào chốn nhơ bẩn. Tuy làm nghề thất đức nhưng có một tâm hồn.
=> Trong XHPK suy tàn, chốn quan trường đầy rẫy bất lương vô đạo, Quản ngục đúng là một con người vang bóng. => Biết phục khí tiết, biết quý trọng người tài và yêu quí cái đẹp - một tấm lòng Biệt nhỡn liên tài.
3. Cảnh tượng độc đáo: Cảnh Huấn Cao cho chữ viên Quản ngục
Ảnh
3. Cảnh tượng độc đáo: Cảnh Huấn Cao cho chữ viên Quản ngục
Ảnh
Hình vẽ
Trong không gian chật hẹp, ẩm ướt, tối tăm, bẩn thỉu, khói bốc nghi ngút, dưới ánh sáng của ngọn đuốc tẩm dầu là hình ảnh 3 cái đầu chụm lại. Một người tù cổ mang gông chân vướng xiềng đang tô đậm những nét chữ trên vuông lụa trắng tinh, cạnh viên quản ngục khúm núm, thầy thơ lại run run.
+ tiếp
3. Cảnh tượng độc đáo: Cảnh Huấn Cao cho chữ viên Quản ngục
Ảnh
Hình vẽ
Việc cho chữ diễn ra trong nhà ngục bẩn thỉu, tối tăm, chật hẹp.
Hình vẽ
Hình vẽ
Người nghệ sỹ sáng tạo trong lúc cổ mang gông, chân vướng xiềng ...
Hình vẽ
Người tử tù lại ở trong tư thế bề trên, uy nghi, lồng lộng. Còn kẻ quyền uy lại khúm núm, kính cẩn, vái lạy.
+ tiếp
Ảnh
3. Cảnh tượng độc đáo: Cảnh Huấn Cao cho chữ viên Quản ngục
Ảnh
Hình vẽ
TG dựng lên thật đẹp nhóm tượng đài thiên lương với bút pháp tài năng bậc thầy về ngôn ngữ.
III. Tổng kết
1. Nội dung
Ảnh
1. Nội dung
“Chữ người tử tù” khẳng định và tôn vinh sự chiến thắng của ánh sáng đối với cái đẹp, cái thiện và nhân cách cao cả của con người đồng thời bộc lộ lòng yêu nước thầm kín của nhà văn.
2. Nghệ thuật
Ảnh
2. Nghệ thuật
Tạo tình huống truyện độc đáo, đặc sắc. Sử dụng thành công thủ pháp đối lập tương phản. Xây dựng thành công nhân vật Huấn Cao – người hội tụ nhiều vẻ đẹp. Ngôn ngữ góc cạnh, giàu hình ảnh, có tính tạo hình, vừa cổ kính vừa hiện đại.
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu hỏi 1: Đáp án nào dưới đây không đúng về vẻ đẹp của nhân vật Huấn Cao? - A. Tài hoa nghệ sĩ - true - B. Khí phách hiên ngang - false - C. Thiên lương trong sáng - false - D. Biệt nhỡn liên tài - false - false - false
Câu hỏi 2: Hình tượng nhân vật Huấn Cao được tác giả Nguyễn Tuân lấy nguyên mẫu từ nhân vật lịch sử nào sau đây: - A. Cao Bá Quát - true - B. Trương Hán Siêu - false - C. Phạm Ngũ Lão - false - D. Lý Thường Kiệt - false - false - false
Câu hỏi 3: Vẻ đẹp khí phách hiên ngang của Huấn Cao KHÔNG được thể hiện qua những chi tiết nào sau đây? - A. “Huấn Cao lạnh lùng thúc mạnh mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh cái đầu thang gông xuống nền đá tảng đánh thuỳnh một cái” - false - B. “Ông Huấn Cao thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là một việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình lúc chưa bị giam cầm” - false - C. “Một người tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh” - false - D. Đẹp trai nhất vùng tỉnh sơn. - true - false - false
Câu hỏi 4: Chi tiết nào thể hiện rõ thái độ khinh miệt của Huấn Cao đối với quản ngục khi chưa hiểu được tấm lòng của quản ngục? - A. “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi từ nay đừng đặt chân vào đây nữa” - false - B. “Đối với những người như ngài, phép nước ngặt lắm. Nhưng biết ngài là một người có nghĩa khí, tôi muốn châm chước ít nhiều. Miễn là ngài giữ kín cho” - false - C. “Ông Huấn cố làm ra ý khinh bạc đến điều, ông Huấn đã đợi một trận lôi đình báo thù và những thủ đoạn tàn bạo của quản ngục bị sỉ nhục. Đến cái cảnh chết chém, ông còn chẳng sợ chả là những trò tiểu nhân thị oại này” - true - D. “Ta cảm cái tầm lòng biệt nhỡ liên tài của các ngươi. Thiếu chút nữa ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ” - false - false - false
Câu hỏi 5: Tác giả Nguyễn Tuân không dùng hình ảnh nào để miêu tả về viên quản ngục trong tác phẩm chữ người tử tù: - A. “Người có tâm điền tốt và thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt” - false - B. “Một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ” - false - C. “Một đóa sen thơm tinh khiết bị ném vào giữa hôi hám bùn nhơ” - false - D. “Cái thuần khiết bị đày vào giữa đống cặn bã” - true - false - false
Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Viết đoạn văn khoảng 150 chữ thuyết minh về văn bản "Chữ người tử tù"
Cảm ơn
Tổng kết
Ảnh
Tổng Kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 3. Truyện. Tấm lòng người mẹ".
Cảm ơn
Ảnh