CHƯƠNG 6: BÀI 14: TRUNG QUỐC VÀ NHẬT BẢN TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 6: BÀI 14: TRUNG QUỐC VÀ NHẬT BẢN TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX
LỊCH SỬ 8
Khởi động
- Khởi động
Ảnh
Vì sao vào cuối thế kỉ XIX, nước Trung Hoa rộng lớn, đông dân nhất thế giới lại bị các nước đế quốc xâm lược, xâu xé? Vì sao Nhật Bản lại giữ được độc lập, trở thành nước đế quốc hùng mạnh?
- Khởi động:
Hình thành kiến thức
1. Trung Quốc từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Ảnh
1. Trung Quốc từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Câu 1: Thực chất của Chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) là gì? Câu 2: Khai thác lược đồ hình 14.1 và thông tin trong mục, hãy mô tả quá trình các nước đế quốc xâm lược Trung Quốc.
a. Quá trình xâm lược của các nước đế quốc
- Hình 14.1
Ảnh
- Câu 3 (- Câu hỏi)
Ảnh
Các nước đế quốc xâu xé "cái bánh ngọt" Trung Quốc
Câu 3: Bức tranh này nói lên điều gì? Tại sao người ta lại ví Trung Quốc như cái bánh khổng lồ bị chia cắt như vậy?
- Kết luận
- Kết luận:
Vào giữa thế kỉ XIX, Trung Quốc cũng trở thành "miếng mồi" cho các nước đế quốc phân chia, xâu xé. Lấy cớ chính quyền Mãn Thanh tịch thu và thiêu huỷ toàn bộ thuộc phiện của thương nhân Anh, thực dân Anh đã gây chiến với Trung QUốc, thường gọi là Chiến tranh thuốc phiện (1840 - 1842). Kết cục, chính quyền Mãn Thanh phải kí Hiệp ước Nam Kinh đầu hàng và chấp nhận những điều khoản có lợi cho thực dân Anh. Vào nửa sau thế kế XIX, các nước đế quốc từng bước nhảy vào xâu xé Trung Quốc. Năm 1901, sau khi kí Hiệp ước Tân Sửu, Trung Quốc trở thành một nước phong kiến, nửa thuộc địa.
b. Cách mạng Tân Hợi
Ảnh
b. Cách mạng Tân Hợi
Câu 1: Hãy trình bày diễn biến chính, nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Tân Hợi. Câu 2: Khai thác tư liệu 1 và thông tin trong mục, em hãy cho biết ý nghĩa lịch sử và một số hạn chế của Cách mạng Tân Hợi.
- Hình 14.2 và hình 14.3
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Tháng 5/1911, chính quyền Mãn Thanh ra Sắc lệnh "Quốc hữu hoá đường sắt". Sự kiện này đã gây ra làn sóng căm phẫn trong quần chúng nhân dân, châm ngòi cho sự bùng nổ của Cách mạng Tân Hợi (1911). Ngày 10/10/1911, với mục tiêu lật đổ chính quyền Mãn Thanh, cách mạng bùng nổ và giành thắng lợi ở Vũ Xương, sau đó lan rộng ra các tỉnh miền Nam và miền Trung. Cuối tháng 12/1911, Trung Hoa Dân quốc được thành lập; Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổng thông lâm thời. Sau khi vua Thanh thoái vị, Tôn Trung Sơn buộc phải từ chức tháng 2/1912, Viên Thế Khải tuyên thệ nhậm chức Tổng thống. Cách mạng chấm dứt.
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Nguyên nhân thắng lợi: Cách mạng Tân Hợi giành được thắng lợi bước đầu do có sự lãnh đạo của giai cấp tư sản, đứng đầu là Tôn Trung Sơn, tiến tới một nước Trung Hoa dân chủ, phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Chính vì thế cách mạng nhận được sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân. Ý nghĩa: Cách mạng Tân Hợi đã lật đổ sự thống trị của chế độ phong kiến Trung Quốc, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Cuộc cách mạng này có ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước châu Á. Hạn chế: Cuộc cách mạng này đã không xoá bỏ giai cấp địa chủ phong kiến, cũng như không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân, không chống lại các nước đế quốc xâm lược.
2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Ảnh
2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Câu 1: Hãy trình bày nội dung chính và kết quả của cuộc Duy tân Minh Trị. Câu 2: Hãy cho biết ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị.
a. Cuộc Duy tân Minh trị (1868)
- Hình 14.4
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị tiến hành một loạt cải cách mà lịch sử gọi là cuộc Duy tân Minh Trị. Nội dung: Tiến hành cuộc cải cách toàn diện về chính trị, kinh tế, quân sự, giáo dục. Ý nghĩa: Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản, đưa Nhật Bản phát triển vượt bậc về kinh tế, chính trị, giáo dục, khoa học - kĩ thuật. Nhờ đó, Nhật Bản giữ vững được nền độc lập và trở thành một nước tư bản chủ nghĩa.
b. Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa
Ảnh
Câu 1: Khai thác tư liệu 2 giúp em biết thông tin về tình hình Nhật Bản vào cuối thế XIX - đầu thế kỉ XX? Câu 2: Hãy trình bày những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.
b. Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa
- Hình 14.5
Ảnh
Hình 14.5. Lược đồ về sự bành trướng của đế quốc Nhật Bản cuối thể kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Bước sang thế kỉ XX, nhờ tiền bồi thường sau cuộc Chiến tranh Trung - Nhật (1894 - 1895), kinh tế Nhật Bản ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là về công nghiệp. Nhiều công ti độc quyền xuất hiện giữ vai trò to lớn, bao trùm lên đời sống kinh tế, chính trị của nước Nhật. Nhật Bản đã thi hành chính sách xâm lược và giành thắng lợi trong Chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905). Thuộc địa của đế quốc Nhật Bản mở rộng ra bán đảo Liêu Đông, phía nam đảo Xa-kha-lin, Đài Loan, cảnh Lữ Thuận,....
Luyện tập
- Câu 1
Ảnh
Câu hỏi 1: Vì sao nói Cách mạng Tân Hợi (1911) là cuộc cách mạng dân chủ tư sản?
- Luyện tập:
- Câu 2 (- Luyện tập)
Ảnh
Câu hỏi 2: Lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về những lĩnh vực cải cách trong cuộc Duy tân Minh Trị.
Ảnh
Vận dụng
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Câu hỏi: Tìm hiểu và cho biết cuộc Duy Tân Minh Trị và Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình Việt Nam vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Chương 6: Bài 15: Ấn Độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX".
- Cảm ơn
Ảnh