BÀI 6. TRONG THẾ GIỚI CỦA GIẤC MƠ. 5. ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: TỰ DO (PÔN Ê-LUY-A)
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 6. TRONG THẾ GIỚI CỦA GIẤC MƠ
TỰ DO (PÔN Ê-LUY-A)
Đọc mở rộng:
Ảnh
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động:
Suy nghĩ và điền vào chỗ chấm sau: "Cái tôi cần nhất trên đời là đồng bào tôi được..., Tổ quốc tôi được...".
I. Tìm hiểu chung
Tìm hiểu chung
Ảnh
I. Tìm hiểu chung
- Nhiệm vụ
Ảnh
Hình vẽ
- Nhiệm vụ:
Trình bày hiểu biết của em về tác giả Pôn Ê-luy-a và hoàn cảnh sáng tác của bài?
1. Tác giả
1. Tác giả
Hình vẽ
Tên khai sinh là Ơ-gien Ê-min Pôn Granh-đen. Quê quán: Sinh ra ở Xanh Đơ-ni và mất tại Pa-ri. Ông là một trong những người sáng lập trào lưu siêu thực Pháp – một trào lưu nghệ thuật lớn có ảnh hưởng đến cả thi ca và hội họa. Nhiều tác phẩm của ông đã được dịch sang tiếng Việt và in trong các tuyển tập thơ Pháp: Đẹp hơn nước mắt; Cái chết, tình yêu,....
Pôn Ê-luy-a (1895 – 1952)
Ảnh
2. Văn bản
2. Văn bản
Hình vẽ
Trong chiến tranh thế giới thứ hai, thơ Ê-luy-a thể hiện cảm hứng ca ngợi tự do và chống phát xít. Bài thơ Tự do ra đời năm 1941 khi Đức quốc xã chiếm đóng Pháp. Bản dịch của dịch giả Phùng Văn Tửu có lược bớt một số khổ thơ ở giữa.
Ảnh
II. Phân tích văn bản Tự do
Phân tích văn bản Tự do
Ảnh
II. Phân tích văn bản Tự do
- Nhiệm vụ
- Nhiệm vụ:
Ảnh
Hình vẽ
Xác định chủ thể trữ tình của bài thơ. Liệt kê các hình ảnh liên kết với hành động “viết tên em” trong mỗi khổ thơ. Trong các hình ảnh đó, hình ảnh nào mang ý nghĩa tượng trưng, hình ảnh nào mang ý nghĩa siêu thực? Trong khổ thơ cuối, hành động “viết tên em” được thay thế bằng hành động “gọi tên em”. Sự thay đổi này có ý nghĩa gì?
+ Câu 4, 5, 6
- Nhiệm vụ:
Ảnh
Hình vẽ
Chủ thể trữ tình “bắt đầu lại cuộc đời” với phép màu của “một tiếng” - TỰ DO. Theo bạn, tại sao tiếng TỰ DO có thể mang đến phép màu đó? Theo bạn, bài thơ thể hiện thông điệp gì? Biện pháp điệp cấu trúc đã góp phần thể hiện thông điệp đó như thế nào? Hãy xác định mối liên hệ giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo của VB.
1. Chủ thể trữ tình
1. Chủ thể trữ tình
Một người suốt đời khao khát tìm kiếm tự do, từ thời thơ ấu đến khi trải qua hết những thăng trầm của cuộc đời.
Ảnh
2. Những hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em" và ý nghĩa tượng trưng, siêu thực
Ảnh
2. Những hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em" và ý nghĩa tượng trưng, siêu thực
Hình vẽ
a. Hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em"
Hình vẽ
Trang vở học sinh, bàn học, cây xanh, đất cát, tuyết, trang sách đã đọc, trang vở chưa dùng, đá, máu, giấy, tro tàn => Những hình ảnh gắn với việc học tập, vui chơi của tuổi thơ, hành trình học vấn dang dở và những tổn thương, mất mát trong bom đạn chiến tranh.
* Khổ 1, 2:
+ Khổ 3, 4
Ảnh
2. Những hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em" và ý nghĩa tượng trưng, siêu thực
Hình vẽ
a. Hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em"
Hình vẽ
Vàng son, gươm đao, mũ áo vua quan -> những hình ảnh gắn với lịch sử lâu dài của đất nước. Sa mạc, rừng hoang, tổ chim, hoa trái -> những hình ảnh gắn với thế giới tưởng tượng của trẻ thơ.
* Khổ 3, 4:
+ Khổ 5, 6, 7, 8
Ảnh
2. Những hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em" và ý nghĩa tượng trưng, siêu thực
Hình vẽ
a. Hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em"
Hình vẽ
Điều huyền diệu của đêm, khoanh bánh mì trắng, các mùa, trời xanh, mặt ao rêu mốc phản chiếu mặt trời, trăng trên hồ, hửng đông, tàu thuyền, núi non, mây, bão, mưa => Những hình ảnh gắn với đời sống con người trưởng thành, từ mộng mơ đến thực tế từ đẹp đẽ đến tầm thường, từ giông bão đến bình yên....
* Khổ 5, 6, 7, 8:
+ Khổ 9,10,11
Ảnh
2. Những hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em" và ý nghĩa tượng trưng, siêu thực
Hình vẽ
a. Hình ảnh liên kết với hành động "viết tên em"
Hình vẽ
Cây đèn thắp sáng và lụi dần, họ hàng quây quần, nơi trú ẩn tan hoang, ngọn hải đăng đổ nát, bức tường ngao ngán, sức khỏe phục hồi, hiểm nguy tan biến, hi vọng không vấn vương => Những hình ảnh gắn với thăng trầm, những hiểm nguy và sự vượt thoát hiểm nguy trong cuộc đời.
* Khổ 9,10,11:
b. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng và siêu thực
Ảnh
Hình vẽ
b. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng và siêu thực
Hình vẽ
Những hình ảnh cụ thể nhưng đại diện cho những ý niệm triết lí trừu tượng: trang sách tượng trưng cho hình trình học vấn, gươm đao tượng trưng cho những xung đột và chiến tranh trong lịch sử, bánh mì trắng tượng trưng cho cuộc sống giản dị đời thường.
* Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng:
+ Hình ảnh mang ý nghĩa siêu thực
Ảnh
Hình vẽ
b. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng và siêu thực
Hình vẽ
Những hình ảnh kết hợp những yếu tố vốn dĩ không thể kết hợp nhằm tạo những liên tưởng bất ngờ về những ám ảnh trong tâm hồn chủ thể.
* Hình ảnh mang ý nghĩa siêu thực:
3. Ý nghĩa hành động “viết tên em” được thay thế bằng hành động “gọi tên em”
3. Ý nghĩa hành động “viết tên em” được thay thế bằng hành động “gọi tên em”
Hình vẽ
"Viết tên em" cho thấy chủ đề trừ tĩnh tìm kiếm “em” trong tất cả mọi mảnh vụn nhỏ nhất của đời sống mình đã trải qua, dù có đau thương, tang tóc, tuyệt vọng như thế nào thì chủ thể vẫn không ngừng tìm kiếm “em” vì biết rằng “em” vẫn luôn hiện diện đâu đó sau những điêu tàn, đổ nát của đời sống. "Gọi tên em" cho thấy sự tìm kiếm một “em” vắng mặt đã trở thành sự xuất hiện trực tiếp của “em” để chủ thể có thể xác định rõ ràng và “gọi tên”.
4. Hình ảnh " Tự do"
Ảnh
4. Hình ảnh "Tự do"
Hình vẽ
TỰ DO được tách ra ở cuối bài, đứng độc lập với các khổ thơ còn lại như một khổ thơ riêng, được nhấn mạnh và khẳng định như một giá trị vĩnh cửu thiêng liêng, tối cao mà chủ thể trữ tình suốt đời bảo vệ và tôn thờ. Tiếng TỰ DO có thể mang đến phép màu bắt đầu lại cuộc đời cho chủ thể trữ tình, vì ngay từ thời thơ ấu chủ thể đã say mê tìm kiếm tự do như tìm kiếm lẽ sống của đời mình.
5. Thông điệp và biện pháp tu từ
Ảnh
5. Thông điệp và biện pháp tu từ
Hình vẽ
Hình vẽ
Đặt vào hoàn cảnh nước Pháp bị chiếm đóng trong Chiến tranh thế giới thứ hai, bài thơ thể hiện thông điệp của tác giả đối với phng trài kháng chiến và với bạn đọc nói chung: Tự do luôn hiện diện dù thực tại có khó khăn,gian nan thế nào đi nữa, và cuối cùng con người sẽ đạt được tự do.
* Thông điệp:
+ Biện pháp tu từ điệp cấu trúc “trên... tôi viết tên em”
Ảnh
5. Thông điệp và biện pháp tu từ
Hình vẽ
Hình vẽ
Khẳng định thông điệp đó bằng cách nhấn mạnh nhiều lần cuộc truy tìm kiên trì và quyết liệt của chủ thể trữ tình qua tất cả những giai đoạn, những mảnh vỡ của cuộc đời. Dù cho cuộc đời có thăng trầm thế nào, chủ thể cũng luôn hướng về một mục tiêu duy nhất, không bao giờ thay đổi đó là “em” – TỰ DO.
* BPTT điệp cấu trúc “trên... tên em”:
6. Mối liên hệ giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo
Ảnh
6. Mối liên hệ giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo
Hình vẽ
Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà tác giả nêu lên trong tác phẩm, tư tưởng là cách nhận thức, lí giải và thái độ của tác giả đối với vấn đề đó. Cảm hứng chủ đạo là trạng thái tình cảm mạnh mẽ của tác giả gắn với tư tưởng đó (ở đây là nỗi khát khao và say mê tự do trong những khó khăn, bom đạn chiến tranh và hoàn cảnh đất nước bị chiếm đóng).
III. Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
III. Tổng kết
1. Nội dung
Ảnh
1. Nội dung
Hình vẽ
Sức mạnh và giá trị của tự do đồng thời là sự ca ngợi, bảo vệ và ủng hộ tự do trong bất kì hoàn cảnh nào dù có đau thương đến đâu. Thể hiện khát khao và say mê tự do trong những khó khăn, bom đạn chiến tranh.
2. Nghệ thuật
Ảnh
2. Nghệ thuật
Hình vẽ
Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm: điệp cấu trúc, các hình ảnh siêu thực.....
IV. Luyện tập vận dụng
- Luyện tập vận dụng
Ảnh
- Luyện tập vận dụng:
Hãy xác định mối quan hệ giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong văn bản.
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Ôn lại kiến thức đã học. Hoàn chỉnh bài tập phần Luyện tập vận dụng. Chuẩn bị bài sau: "Bài 6. Trong thế giới của giấc mơ. 6. Viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ".
Cảm ơn
Ảnh