BÀI 7. TRONG ÁNH ĐÈN THÀNH THỊ. 4. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 42
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 7. TRONG ÁNH ĐÈN THÀNH THỊ
BIỆN PHÁP TU TỪ NÓI MỈA
Thực hành tiếng việt:
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
1. Nói thì đâm năm chém mười Đến bữa tối trời chẳng dám ra sân. 2. Làm trai cho đáng nên trai Một trăm mâm cỗ chẳng sai mâm nào.
Xét về phương diện nội dung, theo anh chị ngữ liệu trên có đặc điểm gì chung? Căn cứ vào đâu anh/ chị nhận ra đặc điểm chung đó?
Hình thành kiến thức
Hình thành kiến thức
Ảnh
Hình thành kiến thức
- Nhiệm vụ
Ảnh
Hình vẽ
- Nhiệm vụ:
Đọc phần tri thức ngữ văn, nêu khái niệm và dấu hiệu nhận biết BPTT nói mỉa. Cho ví dụ minh hoạ.
1. Khái niệm
Ảnh
1. Khái niệm:
Hình vẽ
Trong lời nói xuất hiện những từ hoặc cụm từ vốn thể hiện chiều hướng đánh giá tiêu cực về một đối tượng.
2. Dấu hiệu nhận biết
2. Dấu hiệu nhận biết:
Hình vẽ
Người nói người viết nêu những tình huống, điều kiện phi lí gắn với khả năng, hành động, sự việc đang được nói tới.
Ảnh
VD: “Hắn mà làm được điều đó thì tôi sẽ đi đầu xuống đất”.
Ảnh
Ảnh
Có sự pha trộn đáng ngờ giữa kiểu nói lịch sự và nói quá.
VD: “Cảm ơn ngài, ngài đã dạy quá lời”.
+ tiếp
2. Dấu hiệu nhận biết:
Hình vẽ
Có sự xuất hiện của yếu tố nhại trong phát ngôn.
Ảnh
VD: “Hầu lố, mét xì, thông mọi tiếng Chẳng sang Tàu cũng tếch sang Tây”.
Ảnh
Ảnh
Có sự thay đổi bất ngờ về cách trần thuật hay giọng điệu trần thuật ngay trong một đoạn văn.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
Luyện tập (Hoàn thành các bài tập trong SGK)
- Bài 1 SGK trang 42
Ảnh
- Bài 1 SGK trang 42:
Hình vẽ
a. “ông nhà báo nói một cách quả quyết như những nhà văn sĩ cấp tiến”: Những lời nhà báo vừa nói (Gia đình tôi thì cứ phải theo cổ...) thực sự không hề “cấp tiến” mà ngược lại rất cổ hủ.
Hình vẽ
Ảnh
b. “Đúng như tính tình khôn ngoan của một thiếu nữ trẻ tuổi như cô ta”: Thiếu nữ trẻ tuổi thường bồng bột, ngây thơ, nông nổi, A-mê-li-a cũng vậy. Chính vì không khôn ngoan nên bị Rê-béc-ca lừa gạt, tin vào tình bạn của cô đối với mình.
+ Ý c, d
Ảnh
- Bài 1 SGK trang 42:
Hình vẽ
c. “Giô thật là một con hươu đầu đàn lẫm liệt, vì anh ta ngồi rất bình thản trên xe tự điều khiển lấy đôi ngựa xám của mình:” Với giới thượng lưu Anh thế kỉ XIX thì chuyện tự điều khiển xe ngựa là chuyện bình thường nhưng đối với Giô thì việc điều khiển xe lại “lẫm liệt” vì anh ta quá béo, lười biếng và thụ động.
Hình vẽ
d. Mâu thuẫn giữa sự “bình yên” của hạt Xuân Trường và vị tri phủ chỉ quen làm việc bằng tiền, cho thấy sự nhiễu nhương, thối nát của xã hội giấu dưới vẻ ngoài bình thường, êm ả.
Ảnh
- Bài 2 SGK trang 43
Ảnh
- Bài 2 SGK trang 43:
a. Người ta tưng bừng vui vẻ đi đưa giấy cáo phó, gọi phường kèn, thuê xe đám ma, vân vân...
Hình vẽ
Nghịch ngữ “tưng bừng”, “đưa giấy cáo phó, gọi phương kèn, thuê xe đám ma”: Đám tang là việc buồn đau nhưng thái độ của những người trong gia đình có tang tỏ ra rất vui mừng. Điều đó cho thấy sự suy thoái về nhân cách, đạo đức con người và sự xói mòn tình cảm gia đình trong xã hội đương thời.
+ Ý b
Ảnh
- Bài 2 SGK trang 43:
b. Tôi xin chịu một hình phạt êm đềm: Đôi môi tôi như hai kẻ hành hương rụt rè xin sẵn sàng xóa vết bàn tay thô bạo kia bằng một cái hôn trìu mến.
Hình vẽ
Biện pháp nghịch ngữ thể hiện qua việc kết hợp các từ ngữ “hình phạt” và “êm đềm”: Rô-mê-ô muốn xin lỗi Giu-li-ét bằng cách hôn ta nàng nhưng anh rất hạnh phúc khi được thực hiện “hình phạt” này. Biện pháp này tạo nên cách diễn đạt mới mẻ, độc đáo, gây ấn tượng mạnh với người đọc.
- Bài 3 SGK trang 43
Ảnh
- Bài 3 SGK trang 43:
Trong hai TH sử dụng biện pháp tu từ nghịch ngữ ở bài tập 2, trường hợp nào là nói mỉa? Dựa vào đâu bạn nhận định như vậy?
Hình vẽ
Trong hai ngữ liệu đã cho, ngữ liệu a sử dụng biện pháp tu từ nói mỉa thể hiện trong cách nói nghịch ngữ, biểu thị thái độ mỉa mai, giễu cợt của người viết trước sự nghịch lí của đám ma này. Trường hợp b không thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm; vì vậy không gọi là nói mỉa.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về sự khác biệt giữa tiểu thuyết và truyện ngắn.
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Ôn lại kiến thức đã học. Hoàn chỉnh bài tập phần Vận dụng. Chuẩn bị bài sau: "Bài 7. Trong ánh đèn thành thị. 5. Đọc mở rộng theo thể loại: Ngày 30 tết".
Cảm ơn
Ảnh