TUẦN 5: BÀI 1: TRẠNG NGUYÊN NHỎ TUỔI
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Hình vẽ
TUẦN 5: BÀI 1: TRẠNG NGUYÊN NHỎ TUỔI
Khởi động
Câu hỏi
Ảnh
Ảnh
Nói 1 – 2 câu giới thiệu một vị trạng nguyên của nước ta mà em biết.
KHỞI ĐỘNG
Trả lời
Ảnh
Ảnh
Mạc Đĩnh Chi – người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày nay. Nhà nghèo, cha mất sớm, ông sống bằng nghề kiếm củi nuôi thân. Vốn là người có tư chất thông minh, linh lợi, ông sớm nhận ra rằng chỉ có con đường học tập thành tài mới thoát khỏi cảnh nghèo khó đó. Chính vì thế mà ông ra sức học tập. Đến năm Giáp Thìn 1304, ông đỗ Trạng Nguyên.
Đọc
Đọc tiếng
Ảnh
Các em hãy quan sát tranh minh hoạ (SGK - tr.46,47), đọc nội dung bài đọc và lắng nghe GV giới thiệu về bài đọc.
Từ khó
TỪ KHÓ
Luyện đọc một số từ ngữ khó: xoắn, loay hoay,...
Ngắt câu
NGẮT CÂU
• Nghĩ rằng nước Đại Việt không có người tài,/ sứ thần bèn thách đố vua quan nhà Trần/ xâu sợi chỉ qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu.//; • Chợt nghĩ đến vị trạng nguyên nhỏ tuổi, Vua sai một viên quan về làng Dương A gặp Nguyễn Hiền/ để hỏi ý kiến.//....
Giải nghĩa từ
+ mệnh danh (gọi là – thường để nêu lên một tính chất đặc trưng nào đó), + vời (cho mời một người dưới nào đó đến),... + Làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trưởng: nay là thôn Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. + Tinh thông: hiểu biết tường tận, thấu đáo và có khả năng vận dụng thành thạo. + Bội phục: cảm phục sâu sắc.
GIẢI NGHĨA TỪ
Chia đoạn
CHIA ĐOẠN
+ Đoạn 1: Từ đầu đến “học lễ". + Đoạn 2: Tiếp theo đến “Đại Việt". + Đoạn 3: Còn lại.
Tìm hiểu bài
Câu 1 (TÌM HIỂU BÀI)
Câu 1: Hai đoạn đầu giới thiệu những thông tin gì về Nguyễn Hiền?
Hai đoạn đầu giới thiệu những thông tin về Nguyễn Hiền: Được mệnh danh là thần đồng vì có tư chất vượt trội, học đâu hiểu đó, đậu trạng nguyên khi mới mười hai tuổi.
Câu 2 (TÌM HIỂU BÀI)
Câu 2: Sứ giả thách đố vua quan nhà Trần làm gì? Vì sao?
Sứ giả thách đố vua quan nhà Trần xâu sợi chỉ mảnh qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu, vì cho rằng nước Đại Việt không có người tài.)
Câu 3
Câu 3: Nhờ đâu viên quan nhận ra trạng Hiền?
Viên quan nhận ra trạng Hiền nhờ vẻ ngoài khôi ngô, phong thái uy nghi, vượt trội so với các bạn cùng trang lứa và hơn hết là nhờ vế đối cứng cỏi, xuất sắc.
Câu 4
Câu 4: Cách xâu chỉ qua vỏ ốc mà Nguyễn Hiền chỉ cho viên quan nói lên điều gì về vị trạng nguyên nhỏ tuổi?
Cách xâu chỉ qua vỏ ốc mà Nguyễn Hiền chỉ cho viên quan nói lên Nguyễn Hiền là một cậu bé thông minh (nghĩ ra lời giải câu đố nhanh) và tinh nghịch (đưa ra câu trả lời bằng lời hát).
Nội dung bài đọc
NỘI DUNG BÀI ĐỌC
Ca ngợi tài trí của vị trạng nguyên nhỏ tuổi; tự hào khi nước Việt ta có những nhân tài giỏi giang, tài trí hơn người;…
Ảnh
Luyện từ và câu
Từ đồng nghĩa
Ảnh
TỪ ĐỒNG NGHĨA
Câu 1
Câu 1: Đọc các câu thơ, câu văn sau và thực hiện yêu cầu: a. Việt Nam đất nước ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn. Nguyễn Đình Thi b. Nắng đã chiếu sáng loà cửa biển. Anh Đức c. Trên quảng trường Ba Đình, cả biển người, cả rừng cờ hoa hướng về lễ đài hân hoan vẫy chào Bác. Phan Anh – Từ "biển" trong câu nào được dùng với nghĩa gốc? Từ “biển" trong câu nào được dùng với nghĩa chuyển? – Đặt một câu có từ “biển” được dùng với nghĩa chuyển.
Câu 1 (trả lời)
– Từ "biển" trong câu nào được dùng với nghĩa gốc? Từ “biển" trong câu nào được dùng với nghĩa chuyển? - Từ “biển” trong câu b được dùng với nghĩa gốc. Từ “biển” trong câu a và câu c được dùng với nghĩa chuyển. – Đặt một câu có từ “biển” được dùng với nghĩa chuyển. - Cả biển người mênh mông đang cùng nhau đón chờ pháo hoa năm mới.
Câu 1: Đọc các câu thơ, câu văn sau và thực hiện yêu cầu:
Câu 2
2. Đặt câu có từ “nhanh” với mỗi nghĩa sau: a. Có tốc độ, nhịp độ trên mức bình thường, trái ngược với “chậm". b. Tỏ ra có khả năng tiếp thu, phản ứng ngay tức khắc hoặc trong một thời gian rất ngắn.
Bạn An chạy rất nhanh.
Huy nhanh nhảu giơ tay trả lời câu hỏi.
Câu 3
Câu 3: Thực hiện yêu cầu: a. Tra từ điển để tìm nghĩa gốc và 2 – 3 nghĩa chuyển của các từ sau: b. Đặt câu để phân biệt các nghĩa tìm được của mỗi từ.
Ảnh
Câu 3 (trả lời)
Câu 3: Thực hiện yêu cầu: - Đầu: + Nghĩa gốc: Phần trên củng của thân thể người, nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác. Đặt câu: Mai cài một chiếc cài tóc rất xinh trên đầu. + Nghĩa chuyển: Phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật. Đặt câu: Hoa cất một chiếc gối ở trên đầu giường. + Nghĩa chuyển: phần có điểm xuất phát của một khoảng không gian hoặc thời gian; đối lập với cuối. Đặt câu: Đầu làng có cây hoa gạo rất to.
Câu 3 (trả lời)
Câu 3: Thực hiện yêu cầu: - Cao: + Nghĩa gốc: có khoảng cách bao nhiêu đó, tính từ đầu này đến cuối đầu kia theo chiều thẳng đứng (gọi là chiều cao) của vật ở trạng thái đứng thẳng Đặt câu: Bạn An cao 140 cm. + Nghĩa chuyển: có khoảng cách xa với mặt đất lớn hơn mức bình thường hoặc lớn hơn so với những vật khác. Đặt câu: Tòa nhà cao chọc trời. + Nghĩa chuyển: hơn hẳn mức trung bình về số lượng hay chất lượng, trình độ, giá cả, v.v. Đặt câu: Ông nội tuổi đã cao nhưng vẫn còn rất minh mẫn.
Viết
Viết
Luyện tập lập dàn ý cho bài văn tả phong cảnh
Câu 1:. Dựa vào bài tập 2 trang 45, lập dàn ý cho bài văn tả một danh lam thẳng cảnh mà em đã có dịp đến thăm hoặc được biết qua sách báo, phim ảnh,...
Ảnh
Câu 1
Luyện tập lập dàn ý cho bài văn tả phong cảnh
Ảnh
Hình ảnh
Ảnh
Ảnh
Câu 1(Tham khảo)
1. Mở bài: Việt Nam là một đất nước tuy nhỏ bé nhưng may mắn có được nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào và rất nhiều danh lam thắng cảnh trải dài từ Bắc chí Nam. Trong đó, vịnh Hạ Long là một điểm đến nổi tiếng không chỉ với khách du lịch trong nước mà còn với cả du khách nước ngoài. 2. Thân bài: - Vịnh Hạ Long có nghĩa là vịnh nước nơi rồng đáp xuống. - Vịnh Hạ Long thuộc tỉnh Quảng Ninh, tập trung trên một vùng lòng chảo rộng lớn hàng trăm hàng nghìn đảo lớn nhỏ với đủ các dáng hình. - Các đảo nơi đây tập trung uốn lượn từng khúc, từng khúc, nối với nhau tạo ra những con rồng khổng lồ đang cuộn mình trên mặt biển xanh.
Câu 1(Tham khảo)
- Vẻ đẹp của Hạ Long là một bức tranh thủy mặc được tạo nên từ ba yếu tố: Đá, nước và bầu trời. Hang Đầu Gỗ gợi cảm giác choáng ngợp với những nhũ đá muôn hình dáng vẻ. Động Thiên Cung như một đền đài hoành tráng, mĩ lệ. - Cảnh hoàng hôn ở vịnh Hạ Long một bức tranh lãng mạn và rất thơ mộng. - Vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, thu hút nhiều khách du lịch trong và ngòai nước. - Là nơi thích hợp để nghiên cứu thạch nhũ; nghiên cứu hệ sinh thái. Mang lại nhiều nguồn lợi cho đất nước, giúp đất nước ngày càng phát triển.
Câu 1(Tham khảo)
3. Kết bài: Vịnh Hạ Long là niềm tự hào của người Việt Nam. Em yêu Hạ Long và mong ước được đặt chân đến nơi đây một lần.
Vận dụng
Sưu tầm và kể cho người thân nghe một mẫu chuyện về Nguyễn Hiền.
Ảnh
Ông Trạng thả diều      Vào đời vua Trần Thái Tông, có một gia đình nghèo sinh được cậu con trai đặt tên là Nguyễn Hiền. Chú bé rất ham thả diều. Lúc còn bé, chú đã biết làm lấy diều để chơi. Lên sáu tuổi, chú học ông thầy trong làng. Thầy phải kinh ngạc vì chú học đến đâu hiểu ngay đến đó và có trí nhớ lạ thường. Có hôm, chú thuộc hai mươi trang sách mà vẫn có thì giờ chơi điều.
Vận dụng
Sau vì nhà nghèo quá, chú phải bỏ học. Ban ngày, đi chăn trâu, dù mưa gió thế nào, chú cũng đứng ngoài lớp học nghe giảng nhờ. Tối đến, chú đợi bạn học thuộc bài mới mượn vở về học. Đã học thì cũng phải đèn sách như ai nhưng sách của chú là lưng trâu, nền cát, bút là ngón tay hay mảnh gạch vỡ; còn đèn là vỏ trứng thả đom đóm vào trong. Bận làm, bận học như thế mà cánh diều của chú vẫn bay cao, tiếng sáo vẫn vi vút tầng mây. Mỗi lần có kì thi ở trường, chú làm bài vào lá chuối khô và nhờ bạn xin thầy chấm hộ. Bài của chú chữ tốt văn hay, vượt xa các học trò của thầy.      Thế rồi, vua mở khoa thi. Chú bé thả diều đỗ Trạng nguyên. Ông Trạng khi ấy mới có mười ba tuổi. Đó là Trạng nguyên trẻ nhất của nước Nam ta.
Cảm ơn
Ảnh
CẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE!