BÀI 31: TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP, TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHIỆP TỚI MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 31: TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP, TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHIỆP TỚI MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày được quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Phân biệt được vai trò và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Phân tích được tác động của công nghiệp đối với môi trường, sự cần thiết phải phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Nêu được những định hướng phát triển công nghiệp trong tương lai.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có gì khác nhau? Ngành công nghiệp tác động như thế nào đến môi trường? Định hướng phát triển ngành công nghiệp trong tương lai là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học này.
I. Quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào thông tin SGK và những hiểu biết của bản thân, em hãy trình bày quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Ảnh
I. Quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là hệ thống các mối liên kết không gian của các ngành và sự kết hợp sản xuất trong lãnh thổ trên cơ sở khai thác lợi thế về vị trí địa lí, tài nguyên thiên nhiên, nguồn lao động, thị trường tiêu thụ, thành tựu khoa học - công nghệ,... Mục tiêu: nhằm đạt được hiệu quả cao nhất về kinh tế - xã hội - môi trường và đảm bảo an ninh quốc phòng.
+ Quan niệm:
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Góp phần sử dụng một cách hợp lí các nguồn lực về vị trí địa lí, tự nhiên, kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, thu hút nguồn lực từ bên ngoài. Góp phần thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.
+ Vai trò:
II. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
II. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Dựa vào thông tin SGK và những hiểu biết của bản thân, em hãy phân biệt vai trò và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
a. Điểm công nghiệp
+ Vai trò
Là đơn vị cơ sở cho các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp khác. Góp phần giải quyết việc làm tại địa phương. Đóng góp vào nguồn thu của nghiệp địa phương. Góp phần thực hiện công nghiệp hóa tại địa phương.
+ tiếp (a. Điểm công nghiệp)
Ảnh
Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp đơn giản nhất, gồm một số cơ sở sản xuất công nghiệp nằm trong phạm vi của một điểm dân cư (đồng nhất với điểm dân cư) hoặc xa điểm dân cư. Các cơ sở sản xuất công nghiệp thường phân bố gần nguồn nhiên liệu, nguyên liệu (hoặc vùng nông sản). Giữa các cơ sở sản xuất công nghiệp không có (hoặc có rất ít) mối liên hệ với nhau.
+ Đặc điểm
b. Khu công nghiệp
Ảnh
b. Khu công nghiêp
+ Vai trò
Góp phần thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước. Thúc đẩy chuyển giao công nghệ hiện đại. Giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng nguồn lao động. Tạo nguồn hàng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
+ tiếp (b. Khu công nghiệp)
Ảnh
Có ranh giới rõ ràng, không có dân cư sinh sống. Có vị trí phân bố thuận lợi để vận chuyển hàng hóa và liên hệ với bên ngoài như gần cảng biển, đường giao thông lớn, gần sân bay, ngoại vi các thành phố lớn,... Tập trung tương đối nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp. Các cơ sở này thường sử dụng chung cơ sở hạ tầng sản xuất; được hưởng một quy chế riêng, ưu đãi về sử dụng đất, thuế quan; ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học - công nghệ vào sản xuất; có khả năng hợp tác sản xuất cao. Có các cơ sở sản xuất công nghiệp nòng cốt và các cơ sở sản xuất công nghiệp hỗ trợ. Các hình thức khác của khu công nghiệp là đặc khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ cao, công viên khoa học,...
+ Đặc điểm
c. Trung tâm công nghiệp
Ảnh
c. Trung tâm công nghiệp
+ Vai trò:Góp phần định hình hướng chuyên môn hóa cho vùng lãnh thổ và tạo động lực phát triển cho khu vực phụ cận.
Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở trình độ cao, thường gắn với các đô thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi. Bao gồm các khu công nghiệp, điểm công nghiệp và cơ sở sản xuất công nghiệp. Giữa chúng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau về sản xuất, kĩ thuật, công nghệ. Trong trung tâm công nghiệp gồm nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp thuộc nhiều ngành khác nhau, trong đó có các cơ sở sản xuất công nghiệp nòng cốt và các cơ sở sản xuất công nghiệp bổ trợ.
+ Đặc điểm:
d. Vùng công nghiệp
Ảnh
d. Vùng công nghiệp
+ Vai trò: Thúc đẩy hướng chuyên môn hóa cho vùng lãnh thổ, góp phần khai thác có hiệu quả các nguồn lực theo lãnh thổ.
Là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Có không gian rộng lớn, gồm rất nhiều điểm công nghiệp, khu công nghiệp và trung tâm công nghiệp, có mối liên hệ mật thiết với nhau trong sản xuất. Có một số nhân tố tạo vùng tương đồng (như cùng sử dụng một hay một số loại tài nguyên; sử dụng nhiều lao động; sử dụng chung hệ thống năng lượng, giao thông vận tải,...). Có một vài ngành công nghiệp chủ yếu, tạo nên hướng chuyên môn hóa của vùng.
+ Đặc điểm:
III. Tác động của công nghệ tới môi trường và định hướng phát triển ngành công nghiệp trong tương lai
1. Tác động của công nghiệp tới môi trường (III. Tác động của công nghệ tới môi trường và định hướng phát triển ngành công nghiệp trong tương lai)
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào thông tin SGK và hiểu biết của bản thân, em hãy: a. Phân tích và cho ví dụ về tác động của ngành công nghiệp đến môi trường. b. Vì sao cần phát triển các nguồn năng lượng tái tạo.
1. Tác động của công nghiệp tới môi trường
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Ô nhiễm môi trường nước và môi trường không khí. Ô nhiễm môi trường do chất thải rắn. Ô nhiễm môi trường do sản phẩm công nghiệp sau khi sử dụng. Tình trạng cạn kiệt một số nguồn tài nguyên thiên nhiên.
+ Tích cực: Tạo ra các máy móc, thiết bị sử dụng công nghệ hiện đại để dự báo và khai thác hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường. + Tiêu cực:
2. Định hướng phát triển ngành công nghiệp tương lai
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào thông tin SGK và hiểu biết của bản thân, em hãy nêu các định hướng phát triển ngành công nghiệp trong tương lai.
2. Định hướng phát triển ngành công nghiệp tương lai
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Chuyển dần từ ngành công nghiệp truyền thống sang các ngành công nghiệp có hàm lượng kĩ thuật - công nghệ cao. Sự phát triển của các cuộc cách mạng công nghiệp tác động mạnh mẽ đến sự liên kết và phát triển công nghiệp theo ngành, theo vùng. Hoạt động sản xuất công nghiệp ngày càng gắn với sự khai thác hợp lí, có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên. Phát triển ngành công nghiệp theo hướng công nghiệp xanh, nhằm hạn chế phát thải khí CO2 và các chất độc hại ra môi trường.
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
Dựa vào kiến thức đã học, em hãy lập bảng theo mẫu dưới đây và hoàn thiện thông tin.
Ảnh
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Em hãy sưu tầm tư liệu về một khu công nghệ cao trên thế giới hoặc ở nước ta.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 32: Thực hành: Tìm hiểu sự phát triển và phân bố ngành công nghiệp trên thế giới".
Cảm ơn
Ảnh