BÀI 25. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 25. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày được quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Phân biệt được vai trò và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Tổ chức lãnh thổ công nghiệp thể hiện bức tranh phân bố theo không gian lãnh thổ của hoạt động sản xuất công nghiệp với các hình thức khác nhau. Vậy tổ chức lãnh thổ công nghiệp là gì? Vai trò và đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp như thế nào?
I. Quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp
1. Quan niệm
I. Quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp
1. Quan niệm
Ảnh
Hình vẽ
Đọc thông tin, hãy nêu quan niệm về tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là việc bố trí, sắp xếp các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp để tạo nên không gian lãnh thổ công nghiệp các cấp khác nhau trên cơ sở sử dụng hợp lí các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội nhằm đạt hiệu quả cao nhất về kinh tế, xã hội và môi trường.
2. Vai trò
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin, quan sát hình 25.1, hãy nêu vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Lấy ví dụ cụ thể.
2. Vai trò
Ảnh
- Hình 25.1. Sơ đồ vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp (- Hình 25.1. Sơ đồ vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
- Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò quan trọng cả về kinh tế và môi trường. - Vai trò:
Sử dụng hợp lí các nguồn lực của lãnh thổ. Góp phần đạt hiệu quả về kinh tế, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giải quyết việc làm, đào tạo lao động có kĩ năng, nâng cao thu nhập và đời sống cho công nhân. Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường, đảm bảo cho phát triển bền vững.
II. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Câu hỏi
II. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
- Câu hỏi
Hình vẽ
Ảnh
Dựa vào bảng 25 trong SGK trang 93, hãy nêu một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp và nêu ví dụ cụ thể về một trong các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp đó.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp trên thế giới khá đa dạng, trong đó phổ biến nhất là: điểm công nghiệp, khu công nghiệp, trung tập công nghiệp và vùng công nghiệp.
a) Điểm công nghiệp (- Kêt luận)
Ảnh
a) Điểm công nghiệp
Góp phần khai thác, sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu ở địa phương. Giải quyết việc làm và phục vụ những nhu cầu nhất định cho dân cư ở địa phương. Là hạt nhân để thực hiện công nghiệp hóa nông nghiệp, nông thôn.
+) Vai trò:
+) tiếp (a) Điểm công nghiệp)
Ảnh
+) Đặc điểm:
Lãnh thổ không lớn, gồm một vài xí nghiệp, có cơ sở hạ tầng riêng. Các xí nghiệp phân bố gần nguồn nguyên liệu (nhất là nguyên liệu nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản) hay một loại tài nguyên. Các xí nghiệp không có mối liên hệ sản xuất.
b. Khu công nghiệp (- Kết luận)
Ảnh
b) Khu công nghiệp
Hình thức quan trọng và phổ biến ở các nước đang phát triển trong quá trình công nghiệp hóa. Đóng góp lớn và giá trị xuất khẩu và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tạo ra hệ thống cơ sở hạ tầng, đồng bộ, có giá trị lâu dài. Góp phần giải quyết việc làm, đào tạo nguồn nhân lực, năng lực quản lí và nâng cao thu nhập cho người lao động. Gớp phần bảo vệ môi trường.
+) Vai trò:
+) tiếp (b) Khu công nghiệp)
Ảnh
+) Đặc điểm:
Là khu vực có ranh giới địa lí xác định, không có dân cư sinh sống, chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện dịch vụ cho sản xuất công nghiệp. Tập trung tương đối nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp trong và ngoài nước cùng sử dụng chung cơ sở hạ tầng sản xuất và xã hội. Các xí nghiệp, doanh nghiệp trong khu công nghiệp có sự liên kết, hợp tác cao, sản xuất các sản phẩm vừa tiêu thụ trong nước, vừa xuất khẩu. Các xí nghiệp, doanh nghiệp nằm trong khu công nghiệp được hưởng quy chế ưu đãi riêng.
c) Trung tâm công nghiệp
Ảnh
c) Trung tâm công nghiệp
Có vị trí quan trọng trong nền kinh tế, chiếm tỉ trọng đáng kể trong giá trị sản xuất và GDP của vùng và cả nước. Hạt nhân tạo vùng kinh tế, có sức lan tỏa rộng. Nơi đón đầu công nghệ mới và tạo ra những đột phá trong sản xuất.
+) Vai trò:
+) tiếp (c) Trung tâm công nghiệp)
Ảnh
+) Đặc điểm:
Gắn với đô thị, gồm nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp, khu công nghiệp tập trung có mỗi liên hệ chặt chẽ về quy trình công nghệ, hỗ trợ nhau trong sản xuất. Có các xí nghiệp, doanh nghiệp hạt nhân và các xí nghiệp, doanh nghiệp dịch vụ hỗ trợ. Có dân cư sinh sống và có cơ sở vật chất kĩ thuật và cơ sở hạ tầng hoàn thiện. Có nguồn lao động dồi dào với trình độ tay nghề cao. Có quy mô khác nhau phụ thuộc vào vai trò, giá trị sản xuất công nghiệp và tính chất chuyên môn hóa.
d. Vùng công nghiệp (- Kết luận)
Ảnh
d) Vùng công nghiệp
Hình thức tổ chức thổ công nghiệp ở cấp cao nhất. Góp phần khai thác và sử dụng hợp lí các nguồn lực của vùng để đạt hiệu quả kinh tế cao, thúc đẩy sự phát triển công nghiệp của quốc gia. Là cơ sở cho việc hình thành và phát triển vùng kinh tế.
+) Vai trò:
+) tiếp (d) Vùng công nghiệp)
Ảnh
+) Đặc điểm:
Là vùng lãnh thổ rộng lớn, được quy hoạch, bao gồm các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở cấp thấp hơn, có mối liên hệ mật thiết về sản xuất. Có một vài ngành công nghiệp chủ đạo tạo nên chuyên môn hóa của vùng; trong đó hạt nhân tạo vùng là trung tâm công nghiệp lớn, bên cạnh đó còn có các ngành công nghiệp bổ trợ và phục vụ. Sản xuất mang tính chất hàng hóa.
- Hình 25.2. Khu công nghiệp - khu chế xuất Tân Thuận ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam (- Hình 25.2. Khu công nghiệp - khu chế xuất Tân Thuận ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam)
Hình 25.2. Khu công nghiệp - khu chế xuất Tân Thuận ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Ảnh
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
- Luyện tập
1. Hoàn thành sơ đồ theo mẫu sau để thể hiện đặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Ảnh
- Vận dụng
Ảnh
Ảnh
2. Hãy thu thập thông tin về một trong số các khu công nghiệp ở nước ta.
- Vận dụng:
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 26. Vai trò, đặc điểm, cơ cấu, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố dịch vụ."
Cảm ơn
Ảnh