BÀI 7. TIỂU THUYẾT HIỆN ĐẠI. 4. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: BIỆN PHÁP TU TỪ NGHỊCH NGỮ (TIẾP THEO)
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BIỆN PHÁP TU TỪ NGHỊCH NGỮ (TIẾP THEO)
BÀI 7. TIỂU THUYẾT HIỆN ĐẠI.
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT:
Khởi động
Khởi động
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Các em trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1
Bài tập trắc nghiệm
Xác định nghịch ngữ trong câu sau "Những việc trắc trở như thế đã làm cho ông già hơn tám mươi tuổi phải chết một cách bình tĩnh
A. Có cụm từ mang tính chất của một phụ chú khác thường đối với đối tượng được đề cập trước đó.
B. Có sự kết hợp phi lí giữa các từ mang nghĩa đối chọi ngay trong một cụm từ: chết một cách bình tĩnh.
C. Có sự xuất hiện của yếu tố giễu nhại
D. Sự pha trộn giữa kiểu nói lịch sự và nói quá
Câu 2
Bài tập trắc nghiệm
Hãy tìm nhan đề xuất hiện nghịch ngữ
A. Hạnh phúc của một tang gia
B. Tức nước vỡ bờ
C. Một bữa no
D. Ngắm Trăng
Hình thành kiến thức
Nội dung buổi học
Ảnh
NỘI DUNG BUỔI HỌC
I. LÝ THUYẾT
II. LUYỆN TẬP
Kiến thức Ngữ văn
Ảnh
I. LÝ THUYẾT
Hình vẽ
KHÁI NIỆM
Hình vẽ
Có sự kết hợp dường như phi lí giữa các từ mang nghĩa đối chói ngay trong một cụm từ.
.
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
Người tiếp nhận có thể nhận ra ngay tính chất nghịch ngữ của cụm từ đó mà không cần phải đối chiếu nó với các cụm từ khác trong câu.
Dấu hiệu nhận biết
Ảnh
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT
Có cụm từ mang tính chất của một phụ chú khác thường đối với đối tượng được đề cập trước đó.
LƯU Ý !!!
Ở nhiều tác phẩm văn học, nghịch ngữ có thể xuất hiện ở ngay nhan đề hay tên một số chương mục
Luyện tập
nhiệm vụ
Ảnh
NHIỆM VỤ
Hoàn thành các bài 1,2,3,4 SGK trang 53,54
Bài 1
Ảnh
Bài 1 SGK trang 53
Tìm biện pháp tu từ nghịch ngữ được Vũ Trọng Phụng sử dụng trong các đoạn văn sau (trích từ tiểu thuyết Số đỏ)
Ảnh
Câu a
Ảnh
Bài 1 SGK trang 53
a. Người ta đã nghĩ đến cả thuốc thánh đều Bia vừa mới chữa một người ho lao và một người cảm thương hàn bằng bùn đen và cứt trâu, công hiệu đến nỗi họ mất mạng, và quan trên lại điều tra rằng có một tụi cường hào tổ chức ra thánh, mà tui cường hào ấy lại ăn cắp tiền quỹ nữa, nên tự nhiên cũng hết thiêng liêng… Những việc trắc trở như thế đã làm cho ông già hơn tám mươi tuổi phải chết một cách bình tĩnh. 
Câu b
Ảnh
Bài 1 SGK trang 53
b. Sáng hôm sau, đúng 7 giờ thì cất đám. Hai viên cảnh sát thuộc bộ thứ 18 là Min Đơ và Min Toa đã được thuê giữ trật tự cho đám ma. Giữa lúc không có ai đáng phạt mà phạt, đương buồn rầu như những nhà buôn sắp vỡ nợ, mấy ông cảnh binh này được có đám thuê thì sung sướng cực điểm, đã trông nom rất hết lòng. Thành thử tang gia ai cũng vui vẻ cả, trừ một Tuyết. 
Câu c, d
Ảnh
Bài 1 SGK trang 53
d. Xuân Tóc Đỏ chỉ nghe lỏm được có thể. Ở quầy bên cạnh, từ đấy trở đi chỉ còn tiếng đũa bát lạch cạch, vì hai người thảm tử đã nhất định giữ kín những bí mật đã hở.  
c. Thấy không “giới thiệu” bà Phó nữa thì hỏng, Xuân lại nói: 
- Đây là bà Phán, một phụ nữ đã thủ tiết với hai đời chồng, một bậc mẹ hiền, có công với làng thể thao!
Bài 2
Ảnh
BÀI 2 SGK TRANG 151
Hình vẽ
undefined
Ảnh
Bài 2 SGK trang 53
Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp nghịch ngữ trong các đoạn trích sau
Câu a
Ảnh
BÀI 2 SGK TRANG 53
a. Biện pháp nghịch ngữ “Viết để quên đi, viết để nhớ lại”
Hình vẽ
undefined
Tác dụng: Thể hiện sự phi lý khi nhân vật nói rằng viết để quên đi mọi chuyện bởi viết là khi mọi suy nghĩ đã có sẵn trong đầu thì mới có thể viết ra được những dòng mà mình nghĩ. Còn ở đây nhân vật viết để quên là hoàn toàn không hợp lý và rất mâu thuẫn. 
Câu b
Ảnh
BÀI 2 SGK TRANG 53
b. Biện pháp nghịch ngữ “Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ những hi sinh” 
undefined
Hình vẽ
undefined
Tác dụng: Câu nói khuyên nhủ con người ta hãy biết kiên trì, vươn lên, vượt qua hoàn cảnh khó khăn trước mắt ta sẽ tìm được con đường đi riêng cho bản thân mình và hướng đến thành công.
Câu c
Ảnh
BÀI 2 SGK TRANG 53
c. Biện pháp nghịch ngữ “Chết mà chưa sống” 
undefined
Hình vẽ
undefined
Tác dụng: Chúng đã có sự xê dịch. Cần phải hiểu sống trong kết hợp chết mà chưa sống có nghĩa là sống mà như chưa sống hoặc không phải là sống.
Bài 3
Ảnh
BÀI 3 SGK TRANG 54
Khảo sát các tiêu đề bài viết hoặc nội dung quảng cáo chứa nghịch ngữ trên báo chí điện tử và các phương tiện truyền thông.
undefined
undefined
Ảnh
Hình vẽ
+ “Ăn uống nhiều không sợ tăng cân” + Nhan đề bài báo về học thuyết giáo dục mới của Nga, Báo Tuổi trẻ Chủ nhật, số44/2000: “Kiến thức ít đi. Trí tuệ tăng lên”  + God helps those who help themselves. Chúa giúp cho người nào tự giúp chính mình. (Benjamin Franklin)
Bài 4
Ảnh
BÀI 4 SGK TRANG 152
Viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) về một tác phẩm văn học (hoặc một bộ phim, một ca khúc, một hiện tượng xã hội,…) mà em yêu thích. Đặt tiêu đề cho đoạn văn bằng một biểu thức nghịch ngữ.
tiếp
Ảnh
Ảnh
BÀI 4 SGK TRANG 152
Tiêu đề: Sống chậm để đi nhanh 
Hiện nay, hiện tượng "slow living" đang ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại. Đó là một phong trào khuyến khích mọi người dành thời gian cho bản thân, tận hưởng cuộc sống một cách chậm rãi và sâu sắc hơn. Thay vì cuốn theo nhịp sống hối hả, người ta bắt đầu đánh giá cao những khoảnh khắc bình yên, những giây phút đơn giản nhưng đầy ý nghĩa. Slow living không chỉ giúp con người tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống mà còn giúp họ hiểu rõ hơn về giá trị thực sự của hạnh phúc. Hãy sống chậm để thấy rõ hơn, để đi nhanh hơn trên con đường của cuộc đời.
Tổng kết
Tổng kết và dặn dò
Ảnh
TỔNG KẾT
- Ôn lại kiến thưc đã học - Chuẩn bị bài "BÀI 5. VĂN NGHỊ LUẬN. VIẾT: VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HỌC ĐỐI VỚI TUỔI TRẺ"
Cảm ơn
Ảnh