BÀI 1:THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT - PHÓ TỪ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 1: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT PHÓ TỪ
I. Lí thuyết
Lí thuyết
I. Lí thuyết
Hình vẽ
Ảnh
1. Khái niệm
Ảnh
1. Khái niệm
Phó từ là những từ chuyên đi kèm với danh từ, động từ, tính từ.
2. Phân loại
2. Phân loại
Ảnh
Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng cho danh từ
Ảnh
Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước hoặc sau động từ, tính từ
3. Chức năng
3. Chức năng
Ảnh
Khi đứng trước động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung quan hệ thời gian, mức độ, sự tiếp diễn tương tự, sự phủ định, sự cầu khiến,…
Ảnh
Khi đứng sau động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung mức độ, khả năng, kết quả và phương hướng,…
Luyện tập
Bài 1
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào? a. Chưa gieo xuông đất     Hạt nằm lặng thinh.                                (Trần Hữu Thung, Lời của cây) b. Mầm đã thì thầm     Ghé tai nghe rõ.                               (Trần Hữu Thung, Lời của cây) c. Vẫn còn bao nhiêu nắng     Đã vơi dần cơn mưa     Sấm cũng bớt bất ngờ     Trên hàng cây đứng tuổi.                               (Hữu Thỉnh, Sang Thu)
Bài 1
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào? d. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa. (Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ) e. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu. (Vũ Hùng, Ông Một) f. Khi biết mọi tiếng rống lên gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà. (Vũ Hùng, Ông Một)
Bài 1 a,b
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?
a. Chưa gieo xuông đất     Hạt nằm lặng thinh.                        (Trần Hữu Thung, Lời của cây)
-> Phó từ "chưa" bổ sung ý nghĩa phủ định cho động từ "gieo".
b. Mầm đã thì thầm     Ghé tai nghe rõ.                          (Trần Hữu Thung, Lời của cây)
-> Phó từ "đã" bổ sung ý nghĩa thời gian cho động từ thì "thầm".
Bài 1c
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?
c. Vẫn còn bao nhiêu nắng     Đã vơi dần cơn mưa     Sấm cũng bớt bất ngờ     Trên hàng cây đứng tuổi.                               (Hữu Thỉnh, Sang Thu)
-> Phó từ "vẫn" bổ sung ý nghĩa tiếp tục, tiếp diễn, không có gì thay đổi vào thời điểm được nói đến của trạng thái cho động từ "còn". -> Phó từ "đã" bổ sung ý nghĩa thời gian cho động từ "vơi". -> Phó từ "cũng" bổ sung ý nghĩa khẳng định về một sự giống nhau của hiện tượng, trạng thái cho động từ "bớt".
Bài 1d
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?
d. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa. (Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)
-> Phó từ "vẫn" bổ sung ý nghĩa tiếp tục, tiếp diễn cho động từ "giúp".
Bài 1e
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?
e. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu.
-> Phó từ "chỉ" bổ sung ý nghĩa giới hạn phạm vi cho động từ "khuây khỏa". -> Phó từ "lại" bổ sung ý nghĩa lặp lại, tái diễn cho động từ "đứng".
Bài 1f
Bài 1: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?
f. Khi biết mọi tiếng rống lên gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà. (Vũ Hùng, Ông Một)
-> Phó từ "mọi" bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ "tiếng". -> Phó từ "đều" bổ sung ý nghĩa đồng nhất về tính chất của nhiều đối tượng cho tính từ "vô ích".
Bài 2
Bài 2: Trong những trường hợp sau, phó từ được in đậm bổ sung ý nghĩa cho động từ hoặc tính từ nào? Xác định ý nghĩa bổ sung trong trường từng trường hợp. a. Rằng các bạn ơi     Cây chính là tôi     Nay mai sẽ lớn     Góp xanh đất trời                  (Trần Hữu Thung, Lời của cây) b. Sương chùng chình qua ngõ     Hình như thu đã về.                   (Hữu Thỉnh, Sang thu) c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn ăn thêm hai vác mía to, hai thúng cháo.                                              (Vũ Hùng, Ông Một) d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được.                                           (Vũ Hùng, Ông Một)
Bài 2a, b
a. Rằng các bạn ơi     Cây chính là tôi     Nay mai sẽ lớn     Góp xanh đất trời                  (Trần Hữu Thung, Lời của cây)
-> Phó từ "sẽ" bổ sung ý nghĩa về thời gian cho động từ "lớn".
b. Sương chùng chình qua ngõ     Hình như thu đã về.                   (Hữu Thỉnh, Sang thu)
-> Phó từ "đã" bổ sung ý nghĩa thời gian cho động từ "về".
Bài 2c
c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn ăn thêm hai vác mía to, hai thúng cháo.  (Vũ Hùng, Ông Một)
-> Phó từ "cũng" bổ sung ý nghĩa khẳng định về một sự giống nhau của hoạt động cho động từ "cho".
d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được.                                           (Vũ Hùng, Ông Một)
-> Phó từ "quá" bổ sung ý nghĩa mức độ được đánh giá là cao hơn hẳn mức bình thường cho động từ "quen".
e. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được.                                           (Vũ Hùng, Ông Một)
-> Phó từ "được" bổ sung ý nghĩa biểu thị việc vừa nói đến đã kết quả cho động từ "xa rời".
Bài 3
Bài 3:
Cho 2 câu sau: a. Trời tối. b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân. Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp trên. Nhận xét sự khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp.
Bài 3
Ảnh
a. Trời tối. - Trời vẫn tối => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn - Trời sắp tối => bổ sung ý nghĩa thời gian - Trời tối quá => bổ sung ý nghĩa mức độ - Trời rất tối => bổ sung ý nghĩa mức độ
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân. - Bọn trẻ thường đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn - Bọn trẻ đã đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian - Bọn trẻ vẫn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn - Bọn trẻ còn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian
Bài 4
Bài 4:
Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ. Khi hạt nảy mầm Nhú lên giọt sữa Mầm đã thì thầm Ghé tai nghe rõ. (Trần Hữu Thung, Lời của cây)
Bài 4
Bài 4
Khi hạt nảy mầm Nhú lên giọt sữa Mầm đã thì thầm Ghé tai nghe rõ.
Hình vẽ
nhân hóa
Tác dụng: Hạt mầm giống như con người, có tình cảm, suy nghĩ, biết tâm sự, chia sẻ bản thân mình.
Bài 5
Bài 5
-> Không thể thay thế từ "phả" bằng từ "tỏa" hay "quyện“.
Ảnh
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.
Bài 5
Bài 5
- Từ "tỏa" gợi sự lan truyền trong không gian. - Từ "quyện" là gợi sự hòa quyện, trộn lẫn vào không gian thành một khối không thể tách rời. - Từ "phả" là động từ gợi được sự lan tỏa thành luồng của làn hơi, vừa gợi cảm giác bắt đầu nhận ra nhưng cũng rõ rệt để có thể cảm nhận. Từ "phả" cũng thể hiện được cách dùng từ tinh tế, tâm hồn nhạy cảm với thiên nhiên của tác giả hơn.
Bài 5
Bài 5
Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau: (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết; (2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh. Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy? Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu. (Hữu Thỉnh, Sang thu)
Bài 6
Bài 6
Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa thứ nhất: chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng
VẬN DỤNG
Viết một đoạn văn (khoảng 7-10 câu) kể lại một kỉ niệm của em với một vật nuôi, trong đó có sử dụng ít nhất 3 phó từ.
Gợi ý: Chú chó Rếch là người bạn đặc biệt nhất của tôi. Rếch có vóc dáng nhỏ nhắn, khoác trên mình bộ lông màu vàng đồng. Nhà tôi nằm ngay dưới chân con dốc, mỗi lần đi học về, tôi bóp phanh kêu kin kít. Dường như Rếch đã quá quen thuộc với âm thanh ấy, chỉ cần nghe tiếng là chạy ra cổng đón tôi, cái mặt nó mừng quýnh, cái đuôi quẫy rối rít. Được Rếch chào đón, mọi mệt nhọc trong tôi đều tan biến. Mùa hè năm sau, tôi sẽ đưa Rếch cùng về thăm quê ngoại với tư cách là một thành viên nhí của gia đình.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
Chuẩn bị nội dung bài sau
Hoàn thành bài tập Vận dụng
Ảnh