BÀI 25: TIẾNG ĐÀN BA-LA-LAI-CA TRÊN SÔNG ĐÀ
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 25: TIẾNG ĐÀN BA-LA-LAI-CA TRÊN SÔNG ĐÀ
Khởi động
Khởi động
Trao đổi với bạn về ý nghĩa của âm nhạc đối với cuộc sống con người.
KHỞI ĐỘNG
- Giải trí, sự hình thành, phát triển của con người - Phương diện hiệu quả để giáo dục con người phát triển toàn diện - Là nguồn hạnh phúc cho tất cả mọi người - Tăng cường trí nhớ, hiệu quả học tập và làm việc - Có tác dụng tốt đối với sức khỏe
Đọc
Đọc tiếng
Các em hãy quan sát tranh minh hoạ (SGK - tr.122,123), đọc nội dung bài đọc và lắng nghe GV giới thiệu về bài đọc.
ĐỌC TIẾNG
Từ khó
Đọc đúng các từ ngữ chứa tiếng dễ phát âm sai, VD: ba-la-lai-ca, nghe náo nức, nóng lòng tìm biển cả,...
TỪ KHÓ
Chia đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu đến nóng lòng tìm biển cả. + Đoạn 2: Tiếp theo đến lấp loáng sông Đà. + Đoạn 3: Còn lại.
CHIA ĐOẠN
Giải nghĩa từ
GIẢI NGHĨA TỪ
- cao nguyên (vùng đất rộng và cao, xung quanh có sườn dốc, bề mặt bằng phẳng hoặc lượn sóng); - trăng chơi vơi (trăng một mình sáng tỏ giữa cảnh trời nước bao la);... - Xe ben: xe tải, thùng xe có thể được điều khiển cho dốc hẳn xuống để đổ vật liệu. - Sông Đà: phụ lưu lớn nhất của sông Hồng, chảy từ Lai Châu qua các tỉnh Điện Biên, Sơn La, Hoà Bình, Phú Thọ. (Trên sông Đà, tại khu vực tỉnh Hoà Bình, các chuyên gia Liên Xô đã giúp Việt Nam xây dựng một công trình thuỷ điện lớn.) - Ba-la-lai-ca: tên một loại đàn 3 dây của người Nga.
Tìm hiểu bài
Câu 1
Câu 1: Tiếng đàn ba-la-lai-ca được miêu tả thế nào qua 8 dòng thơ đầu?
TÌM HIỂU BÀI
Tiếng đàn ba-la-lai-ca được miêu tả qua 8 dòng thơ đầu: - Như ngọn gió bình yên - Như ngọn sóng - Nghe náo nức
Câu 2
Câu 2: Trên công trường thuỷ điện sông Đà, tác giả đã nghe tiếng đàn ba-la-lai-ca vang lên trong khung cảnh như thế nào?
TÌM HIỂU BÀI
Trên công trường thuỷ điện sông Đà, tác giả đã nghe tiếng đàn ba-la-lai-ca vang lên trong khung cảnh: - Trên sông Đà, trong một đêm trăng chơi vơi. - Tiếng đàn được chơi bởi một cô gái Nga với màu tóc hạt dẻ.
Câu 3
Câu 3: Miêu tả những điều em hình dung khi đọc 2 dòng thơ sau: Chỉ còn tiếng đàn ngân nga Với một dòng trắng lấp loáng sông Đà.
TÌM HIỂU BÀI
- Tiếng đàn ngân nga: Hình ảnh một không gian yên bình, một âm thanh du dương và êm ái. Tiếng đàn ba-la-lai-ca tạo ra những giai điệu ngọt ngào và sâu lắng. Tiếng đàn vang lên trong không gian, lan tỏa và tạo ra một không khí thú vị, khiến người nghe cảm nhận được trạng thái tâm trạng và cảm xúc. - Dòng trăng lấp loáng sông Đà: Hình ảnh một dòng sông lớn và mạnh mẽ, được chiếu sáng bởi ánh trăng. Ánh sáng trăng chiếu lên mặt nước, tạo ra những ánh sáng lấp lánh và phản chiếu trên mặt nước. Khi ánh trăng phản chiếu trên mặt nước, tạo ra một khung cảnh thơ mộng và huyền ảo.
Câu 4
Câu 4: Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh cô gái Nga chơi đàn ba-la-lai-ca trên công trường thuỷ điện sông Đà.
TÌM HIỂU BÀI
Hình ảnh cô gái Nga chơi đàn ba-la-lai-ca trên công trường thuỷ điện sông Đà gợi cho em cảm nghĩ: cô gái cũng có những nỗi lòng của riêng mình, cô ngồi một mình và chơi đàn trên công trường thuỷ điện như muốn giãi bày tâm sự với màn đêm. Chỉ có màn đêm mới lắng nghe rõ tiếng đàn cô gảy. Cô gái hẳn có nhiều kỉ niệm với đàn, cảm thấy nhẹ lòng và bình yên khi đánh đàn ba-la-lai-ca lên. 
Ảnh
Luyện từ và câu
Câu 1
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Câu 1: Đọc bài ca dao dưới đây và trả lời câu hỏi.
Người ta đi cấy lấy công Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề Trông trời, trông đất, trong mây Trông mưa, trông nắng, trong ngày, trắng đêm Trông cho chân cứng đá mềm Trời yên, biển lặng mới yên tấm lòng.
Biện pháp điệp từ, điệp ngữ
Ảnh
a. Từ trông được lặp lại mấy lần? b. Theo em, việc lặp lại đó có tác dụng gì?
Trả lời
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Câu 1: Đọc bài ca dao dưới đây và trả lời câu hỏi.
Biện pháp điệp từ, điệp ngữ
Ảnh
a. Từ trông được lặp lại 8 lần. b. Theo em, việc lặp lại đó có tác dụng: nhấn mạnh người nông dân có nhiều nỗi lo về công việc đồng áng; nhấn mạnh người nông dân luôn phải vất vả, lo toan nhiều bề; muốn nói thời tiết và những yếu tố khách quan làm cho người nông dân không đoán định trước được mùa màng, thu hoạch.
Câu 2
Câu 2: Từ nào được lặp lại trong câu tục ngữ dưới đây? Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì? Học ăn, học nói, học gói, học mở.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Từ học được lặp lại trong câu tục ngữ dưới. Việc lặp lại từ học có tác dụng nhấn mạnh mỗi người trong đời cần phải học hỏi, tiếp thu kinh nghiệm, tri thức từ nhiều người, nhiều công việc; học để biết nhưng còn học để xử lí, học để ứng dụng, sử dụng được thứ đã học. Ý muốn nói sự học cần tỉ mỉ, suốt đời, học để làm cho bản thân trở nên tốt đẹp hơn.
Trả lời
GHI NHỚ
Điệp từ, điệp ngữ là biện pháp lặp lại từ ngữ để nhấn mạnh nội dung được nói đến.
Câu 3
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Câu 3. Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi. Tôi đạp vỡ màu nâu Bầu trời trong quả trứng Bỗng thấy nhiều gió lộng Bỗng thấy nhiều nắng reo Bỗng tôi thấy thương yêu Tôi biết là có mẹ.
Ảnh
a. Từ bỗng xuất hiện mấy lần trong đoạn thơ
Từ bỗng xuất hiện trong đoạn thơ 2 lần.
Câu 3b
Câu 3: b. Việc lặp lại nhiều lần từ bỗng có tác dụng gì? Chọn đáp án đúng.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài tập trắc nghiệm
A. Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được mẹ yêu thương.
B. Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được ra khỏi quả trứng.
C. Nhấn mạnh sự tươi đẹp của thiên nhiên mà chú gà con quan sát được.
D. Nhấn mạnh sự ngỡ ngàng của chú gà con trước những điều mới mẻ.
Câu 4
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Câu 4. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!
Ảnh
a. Từ nào được lặp lại ở tất cả các câu trong đoạn? b. Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì?
Trả lời
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Câu 4. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
Ảnh
a. Từ được lặp lại ở tất cả các câu trong đoạn là từ tre. b. Việc lặp lại từ tre có tác dụng: đề cao vai trò của hình ảnh cây tre trong đời sống con người Việt Nam khi xưa cho tới tận bây giờ. Tre là loài cây biểu tượng và gắn liền với làng của người Việt. Tre che chắn và ẩn náu cho dân làng, kiên cố làng Việt. Tre trải qua những ngày tháng chiến tranh, đồng hành và gắn bó như máu mủ, người thân của ta. Lặp lại nhiều lần từ tre nhằm thể hiện tình yêu, sự quan trọng và gắn bó một lòng của dân ta với cây tre Việt Nam. Khó có quốc gia nào yêu tre như dân ta.
Viết
Viết
VIẾT
Câu 1: Đọc đoạn văn dưới đây và thực hiện các yêu cầu. Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp. Bài thơ gợi lên bức tranh sống động về đêm trăng trên công trường thuỷ điện. Dưới trăng, những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ, những tháp khoan nhô lên trời như đang ngẫm nghĩ và tiếng đàn ba-la-lai-ca ngân nga, vang xa... Bài thơ tả tiếng đàn thật là hay! Tiếng đàn như ngọn gió bình yên thổi qua rừng bạch dương. Tiếng đàn như ngọn sóng vỗ trắng phau ghênh đả. Tiếng đàn ngân dài theo dòng trăng lấp loáng sông Đà. Tôi như nghe thấy những cung bậc âm thanh khi dìu dặt, khi náo nức, vang ngân của tiếng đàn ba-la-lai-ca. Tiếng đàn của cô gái Nga đến từ đất nước xa xôi giúp tôi cảm nhận về tình hữu nghị cao đẹp giữa các quốc gia. Những người bạn quốc tế đã giúp chúng ta xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Sông Đà, mang dòng ánh sáng toả đi muôn nơi, để cuộc sống tươi đẹp hơn. Xúc động biết mấy! Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt.
Câu 1a
VIẾT
Câu 1: a. Tìm phần mở đầu, triển khai, kết thúc của đoạn văn và cho biết ý chính của mỗi phần.
- Phần mở đầu của đoạn văn: từ “Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà” đến “những ấn tượng đẹp”. Nội dung chính của phần này là: giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả và ấn tượng cho người viết. - Phần triển khai của đoạn văn: từ “Bài thơ gợi lên bức tranh” đến “xúc động biết mấy!”. Nội dung chính của phần này: nêu những vẻ đẹp trong bài thơ và thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết với bài thơ. - Phần kết thúc của đoạn văn: từ “Cảm ơn nhà thơ Quang Huy” đến hết. Nội dung chính của phần này: nhấn mạnh một lần nữa tình cảm, vẻ đẹp của bài thơ.
Câu 1b
VIẾT
Câu 1: b. Những điều gì ở bài thơ khiến người viết yêu thích hoặc xúc động?
– Bài thơ gợi lên bức tranh sống động. – Bài thơ tả tiếng đàn thật hay. – Bài thơ dùng những từ ngữ miêu tả gợi cảm, gợi hình.
Ảnh
Câu 1c
VIẾT
Câu 1: c. Tình cảm, cảm xúc của người viết được thể hiện qua những từ ngữ, câu văn nào?
– Những từ ngữ: ấn tượng, hay, như nghe thấy, giúp chúng ta, toả đi muôn nơi, tươi đẹp hơn, xúc động, cảm ơn, hay, đẹp, tình hữu nghị, thắm thiết, bền chặt. – Những câu văn: + Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp. + Tôi như nghe thấy những cung bậc âm thanh khi dìu dặt, khi náo nức, vang ngân của tiếng đàn ba-la-lai-ca. + Những người bạn quốc tế đã giúp chúng ta xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Sông Đà, mang dòng ánh sáng toả đi muôn nơi, để cuộc sống tươi đẹp hơn. Xúc động biết mấy! + Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt.
Câu 2
VIẾT
Câu 2: Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ. – Bố cục đoạn văn – Những điều yêu thích ở bài thơ – Những cách thể hiện tình cảm, cảm xúc đối với bài thơ + Dùng từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc + Sử dụng câu cảm + ...
Ghi nhớ
GHI NHỚ
Đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ thưởng có 3 phần: – Mở đầu: Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả và ấn tượng của em về bài thơ. – Triển khai: Nêu những cái hay, cái đẹp của bài thơ (từ ngữ, hình ảnh, nhân vật, nội dung, ý nghĩa,...) và biểu lộ tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ. – Kết thúc: Nhấn mạnh, khẳng định lại một lần nữa tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.
Cảm ơn
Ảnh