BÀI 5. THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ LOẠI HÌNH NGHỆ THUẬT TRUYỀN THỐNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
BÀI 5. THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ LOẠI HÌNH NGHỆ THUẬT TRUYỀN THỐNG
Dẫn dắt
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
- Nêu được đặc điểm và giá trị của một số loại hình nghệ thuật truyền thống. - Cảm nhận được giá trị nghệ thuật của một số tác phẩm nghệ thuật truyền thống.
Mở đầu
Hình vẽ
Mở đầu
Xem trích đoạn chèo cổ Lưu Bình, Dương Lễ và nêu nhận xét về loại hình nghệ thuật này.
Thường thức âm nhạc
Hoạt động nhóm
Hình vẽ
Hoạt động nhóm
- Chia nhóm thực hiện nhiệm vụ: sưu tầm và giới thiệu về một loại hình nghệ thuật truyền thống sau: + Nhóm 1: Chèo; + Nhóm 2: Tuồng; + Nhóm 3: Cải lương; + Nhóm 4: Rối nước hoặc một loại hình nghệ thuật truyền thống ở địa phương. - Tiêu chí tìm hiểu: tên loại hình nghệ thuật, đặc điểm nổi bật, ở vùng miền nào, trang phục nghệ nhân, nội dung tác phẩm, đặc điểm âm nhạc, nhạc cụ sử dụng, tính chất âm nhạc, các tác phẩm tiêu biểu,…
1. Chèo
- Chèo là một loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền lâu đời của người Việt, phổ biến và phát triển chủ yếu ở vùng châu thổ Bắc Bộ. Chèo thường được diễn ở sân đình, hội trường,... - Về nội dung, chèo bao gồm những câu chuyện cổ tích, truyện thơ, điển tích lịch sử. - Về âm nhạc, trong khi hát chèo sử dụng nhiều hư từ và các tiếng đệm như: a, i, ới a, í a, dẫu mà, này a,...; nhịp điệu tiết tấu của chèo khá phức tạp. Nhạc cụ sử dụng trong chèo gồm đàn nguyệt, đàn nhị, đàn tam thập lục, sáo,... chủ chốt quán xuyến là bộ gõ, đặc biệt là trống, trong đó đứng đầu là trống đế. - Đặc trưng nổi bật là tính tự sự, tính trữ tình và tính trào phúng; là nghệ thuật sân khấu đậm màu sắc dân gian và bản sắc dân tộc. Đạo cụ đa năng và đặc trưng của chèo là chiếc quạt.
1. Chèo
2. Tuồng
- Tuồng là loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền khá lâu đời của người Việt; là thể loại kịch hát. - Nội dung: trước đây thường dựa vào điển tích để tạo nên những nhân vật trung thần, đề cao các kỉ cương của chế độ phong kiến; ca ngợi những anh hùng trong lịch sử; sau này, tuồng đã đề cập đến những vấn đề trong đời sống hiện tại. - Âm nhạc trong tuồng có kế thừa một số lí thuyết của dòng nhạc cung đình. Hai kiểu chính trong tuồng là nói lối và hát. - Tuồng là một loại sân khấu tượng trưng. Một trong những đặc trưng của nghệ thuật biểu diễn tuồng đó là sự khuếch đại những động tác cử chỉ, hành vi, lời nói trên sân khấu. Đặc trưng chung nổi bật của tuồng là tính bi hùng. Đạo cụ đa năng và đặc trưng của tuồng là chiếc roi mây được cách điệu.
2. Tuồng
3. Cải lương
- Cải lương là một loại hình nghệ thuật truyền thống của người Việt, phổ biến và được mọi người đón nhận, yêu thích. - Nội dung của cải lương đa dạng và phong phú, được lấy từ lịch sử Việt Nam, tiểu thuyết trong và ngoài nước, những truyền thuyết hoặc cuộc sống hằng ngày nhằm phản ánh xã hội và con người thời đại. - Âm nhạc cải lương với nhiều bài bản, làn điệu đa dạng và phong phú, được bắt nguồn từ đờn ca tài tử cùng với các điệu hò, điệu lí và lời ru của dân ca Nam Bộ. Dàn nhạc cải lương thường có các nhạc cụ như: đàn kìm (nguyệt), đàn tranh, đàn cò (đàn nhị), đàn tì bà, đàn bầu, sáo, song loan, đàn guitar phím lõm và đàn violon. - Cải lương là loại hình sân khấu tả thực có các đặc trưng tiêu biểu là tính tổng hợp, tính linh hoạt và tính biểu cảm trữ tình.
3. Cải lương
Hình ảnh - Chèo
Hình ảnh giới thiệu về loại hình nghệ thuật chèo
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vở chèo Quan Âm Thị Kính
Vở chèo Chuyện thằng Bờm
Trích đoạn Xúy Vân giả dại
Vở chèo Nghêu, sò, ốc, hến
Video - Chèo
Video giới thiệu về loại hình nghệ thuật chèo - trích đoạn Xúy Vân giả dại:
Hình ảnh - Tuồng
Hình ảnh giới thiệu về loại hình nghệ thuật tuồng
Tuồng Sơn Hậu
Tuồng Triệu Đình Long cứu chúa
Tuồng Nữ tướng Đào Tam Xuân
Tuồng Đào Phi Phụng; Trưng Nữ Vương
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Video - Tuồng
Video giới thiệu về loại hình nghệ thuật tuồng - Tuồng Sơn Hậu:
Hình ảnh - Cải lương
Hình ảnh giới thiệu về loại hình nghệ thuật cải lương
Cải lương Tiếng trống Mê Linh
Cải lương Kim Vân Kiều
Cải lương Đời cô Lựu
Cải lương Nửa đời hương phấn
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Video - Cải lương
Video giới thiệu về loại hình nghệ thuật cải lương - trích đoạn Kim Vân Kiều:
Vận dụng
Hình vẽ
- Chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm đọc, phân tích nội dung của nghệ thuật Tuồng và Cải lương trong SGK trang 15, 16; thực hiện nhiệm vụ sau: + Nhóm 1 và 3: tìm các điểm tương đồng; + Nhóm 2 và 4: tìm các điểm khác biệt.
Vận dụng
Ảnh
Phân tích các điểm tương đồng và khác biệt của nghệ thuật Tuồng và Cải lương
Giải Vận dụng
Hình vẽ
Giải Vận dụng
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Ảnh
Dặn dò
- Ôn tập kiến thức đã học. - Đọc và tìm hiểu trước Bài 6. Hát.
Cảm ơn
Ảnh
Ảnh
Cảm ơn các em đã chú ý lắng nghe!!!