BÀI 7: THUẾ VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THUẾ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 7: THUẾ VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THUẾ
Mở đầu
Yêu cầu
Yêu cầu cần đạt
Ảnh
- Gọi được tên một số loại thuế phổ biến. - Giải thích được vì sao Nhà nước phải thu thuế - Hiểu được quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân trong việc thực hiện pháp luật về thuế. - Ủng hộ những hành vi chấp hành và phê phán những hành vi phạm pháp luật về thu thuế.
Giới thiệu
Thuế có ý nghĩa và vị trí đặc biệt quan trọng với mỗi quốc gia. Thuế có vai trò giúp ổn định và điều tiết thị trường, điều chỉnh các mục tiêu kinh tế vĩ mô, góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Bài học này giải thích về khái niệm, các loại thuế phổ biến, vai trò và các quy định về thuế. Em hãy quan sát hình ảnh sau đây và thực hiện yêu cầu
Ảnh
Ảnh
Chia sẻ hiểu biết của em về thuế VAT (đối tượng chịu thuế, đối tượng nộp thuế).
Ảnh
Câu trả lời
- Thuế giá trị gia tăng là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. - Đối tượng: các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế VAT và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế VAT. - Đối tượng chịu thuế: Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở VN (trừ một số đối tượng đã quy định ở Luật thuế VAT).
Khám phá
Khái niệm
1, Thuế và một số loại thuế phổ biến
a, Khái niệm về thuế: Hãy đọc thông tin đoạn trích NĐ 139/2016/NĐ-CP quy định về lệ phí môn bài (SGK Chân trời sáng tạo, trang 38) và chia sẻ hiểu biết của em về thuế.
Ảnh
- Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, kinh doanh, cá nhân. - Là nghĩa vụ thanh toán mà các thế nhân, pháp nhân khi có các dấu hiệu và điều kiện được quy định cụ thể trong Luật thuế phải thực hiện với Nhà nước và được đảm bảo bằng sự cưỡng chế.
Một số loại thuế phổ biến
b, Một số loại thuế phổ biến Em hãy đọc thông tin trích Quyết định số 2432/QĐ-BTC (13/12/2021) của Bộ Tài chính và làm theo yêu cầu. (SGK Chân trời sáng tạo, trang 39).
- Hãy liệt kê các loại thuế trong thông tin trên và chia sẻ hiểu biết của em về loại thuế vừa nêu. Thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân, thuế tài nguyên, thuế xuất-nhập khẩu, thuế dùng đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp. Thuế VAT: thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sx, lưu thông đến tiêu dùng. Đối tượng nộp: các cá nhân, tổ chức chịu thuế VAT, cá nhân nhập khẩu chịu thuế VAT. Đối tượng chịu: các hàng hóa, dịch vụ ở VN trừ một số đã QĐ.
Ảnh
Thông tin
Em hãy đọc các thông về phân loại và khái niệm các loại thuế VAT, thuế bảo vệ môi trường, thuế thu nhập cá nhân,... (SGK, trang 40) và thực hiện yêu cầu.
- Từ thông tin 1, em hãy xác định đâu là thuế trực thu, gián thu trong các loại thuế ở trường hợp 2.
Ảnh
- Thuế trực thu: thuế thu nhập cá nhân. - Thuế gián thu: thuế VAT, thuế Bảo vệ MT.
Vai trò của thuế
c, Vai trò của thuế:
Ảnh
Em hãy đọc các thông tin (Trích Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội năm 2021 của Tổng cụ thống kê) và đoạn trích vai trò của thuế (SGK Chân trời sáng tạo, trang 41) và thực hiện yêu cầu.
- Thuế đóng vai trò như thế nào và tại sao Nhà nước phải thu thuế?
+ Là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. + Hỗ trợ và đầu tư cho các lĩnh vực của văn hóa, xã hội; công cụ điều tiết kinh tế, để phát triển bền vững. - Nhà nước phải thu vì thuế là tiền đề cần thiết để duy trì quyền lực chính trị và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình và đáp ứng nhu cầu chi tiêu công của Nhà nước.
Quyền và nghĩa vụ
3, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THUẾ.
Hãy đọc trường hợp của anh A và nhận xét về hành vi thực hiện pháp luật về thuế của anh A. Anh A làm việc trong lĩnh vực công nghệ cho một công ti nước ngoài có chi nhánh ở VN. Hằng năm, tổng thu nhập khoảng 500 triệu đồng. Tuy nhiên, cơ quan thuế phát hiện anh A chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật hiện hành.
Trả lời: Anh A không nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Hành vi đã vi phạm Luật QL thuế khi chưa nộp tiền thuế đầy đủ.
Tổng kết 1
- Theo khoản 1 Điều 3 Luật Quản lí thuế năm 2019, thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế. - Hệ thống thuế được phân loại: + Thuế trực thu: người nộp thuế đồng thời là chịu thuế (trực tiếp điều tiết vào thu nhập của người nộp thuế), gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,... + Thuế gián thu: người chịu thuế và người nộp thuế không là một (gián tiếp điều tiết vào thu nhập người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông qua cơ chế hàng hóa, dịch vụ), gồm thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu.
Ảnh
Tổng kết 2
- Vai trò của thuế: + Nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. Đây là nguồn thu quan trọng nhất, tính ổn định và lâu dài cho ngân sách nhà nước. + Là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô như kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả, kích thích đầu tư, tạo nền tảng cho ngân sách nhà nước. + Điều tiết thu nhập, thực hiện công bằng an sinh xã hội.
Tổng kết 3
- Một số quyền và nghĩa vụ của công dân theo Điều 16, 17 của Luật QL thuế năm 2019: + Hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện nộp thuế; cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế. + Giữ bí mật thông tin, trừ các thông tin không phải cung cấp hoặc thông tin công khai về thuế theo quy định pháp luật.. + Hưởng những ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pl về thuế; được biết thời hạn giải quyết hoàn thuế, số tiền thuế không được hoàn và căn cứ pháp lí đối với số tiền thuế không được hoàn. + Yêu cầu cơ quan thuế xác nhận thực hiện nghĩa vụ nộp thuế; thực hiện đăng kí thuế , sử dụng mã số thuế theo quy định pl. + Nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đầy đủ, đúng hạn, đúng nơi. + Khai thuế trung thực, chính xác, nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế; Chấp hành QĐ, thông báo, yêu cầu của cơ quan thuế.
Luyện tập
Câu 1
Ảnh
Bài tập trắc nghiệm
Theo pháp luật, đối tượng nộp thuế ở nước ta là
A. Tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
B. Tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa.
C. Cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
D, Cả A, B, C đều đúng
Câu 2
Bài tập trắc nghiệm
Theo pháp luật, đối tượng chịu thuế ở nước ta là
A. Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam.
B. Dịch vụ sử dụng cho sản xuất.
C. Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở nước ngoài.
D. Dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở nước ngoài.
Câu 3
Bài tập trắc nghiệm
Nội dung nào sau đây nói về khái niệm thuế?
A. Khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc.
B. Của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân.
C. Theo quy định của các luật thuế.
D, Cả A, B, C đều đúng
Câu 4
Bài tập trắc nghiệm
Thuế có vai trò gì ?
A. Là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước
B. Là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô như kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả.
C. Điều tiết thu nhập, thực hiện công bằng an sinh xã hội.
D, Cả A, B, C đều đúng
Câu 5
Bài tập trắc nghiệm
Hệ thống thuế nước ta phân ra làm bao nhiêu loại
A, 2
B, 3
C, 4
D, 5
Câu 6
Bài tập trắc nghiệm
Nội dung nào dưới đây thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về thuế?
A. Được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế
B. Được cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế.
C. Hưởng các ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Câu 7
Bài tập trắc nghiệm
Đặc điểm nào dưới đây nói về thuế trực thu
A. Người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế.
B. Trực tiếp điều tiết vào thu nhập của người nộp thuế.
C. Bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,...
D. Cả A, B, C đều đúng.
Câu 8
Bài tập trắc nghiệm
Đặc điểm nào sau đây về thuế gián thu
A. Người chịu thuế và người nộp thuế không cùng là một.
B. Điều tiết gián tiếp vào thu nhập của người tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ thông qua cơ chế giá hàng hoá, dịch vụ.
C. Bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu,...
D. Cả A, B, C đều đúng.
Tự luận
Bài 1
1, Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào sau đây ? Vì sao ? a, Mỗi cá nhân có quyền được hỗ trợ hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế; cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế. b, Các doanh nghiệp có trách nhiệm yêu cầu cơ quan quản lí thuế xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của mình. c, Các cá nhân có quyền chấp hành quyết định, thông báo, yêu cầu của cơ quan quản lí thuế, công thức quản lí thuế theo quy định pháp luật. d, Các doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện đăng kí thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định của pháp luật. đ, thuế trực thu bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế bảo vệ môi trường. e, Thuế có vai trò kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả.
Bài 2
2, Hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi : Công ty A vừa nhập một lô hàng có trị giá lên đến hàng tỉ đồng. Tuy nhiên, khi đến hải quan sân bay, công ti chỉ khai nhập ít hơn số lượng cũng như trị giá của lô hàng nhằm mục đích trốn thuế. Chi cục Hải quan tiến hành kiểm tra, phát hiện có sự sai sót lớn và tiến hành xử phạt hành chính Công ti A theo đúng quy định pháp luật. - Em có nx gì về hành vi của Công ti A trong trường hợp trên? - Em đồng tình hay không đồng tình với cách xử lí của Chi cục Hải quan? Vì sao?
Trả lời: - Hành vi của Công ti A là vi phạm Luật Quản lí thuế theo quy định của pháp luật hiện hành, đã không trung thực trong việc khai thuế chính xác khi đã khai nhập số lượng ít hơn và giá trị lô hàng. - Em đồng tình vì đã nhanh chóng tiến hành KT lô hàng và tiến hành xử phạt hành chính.
Bài 3
3, Hãy nhận xét hành vi thực hiện pháp luật về thuế của chủ thể kinh tế trong các trường hợp sau: Trường hợp 1: Doanh nghiệp N có tổng doanh thu hàng năm lên hàng chục tỉ đồng, nhưng chậm đóng thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng và thuế xuất nhập khẩu. Trường hợp 2: Anh A làm công việc trong lĩnh vực CNTT, thu nhập hàng tháng hơn 50 triệu đồng, luôn thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân đầy đủ và đúng hạn cho cơ quan thuế địa phương. . Trường hợp 3: Chị B mở cửa hàng kinh doanh mặt hàng thời trang nhưng chưa thực hiện đăng kí thuế, sử dụng MST. Trường hợp 4: Công ti M không công bố các thông tin về thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng, trừ thông tin công khai về thuế theo quy định pháp luật.
Đ/á
Lời giải: Trường hợp 1: Doanh nghiệp N đã có hành vi vi phạm Luật QL thuế khi đã chậm đóng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT và thuế xuất nhập khẩu. Trường hợp 2: Anh A thực hiện nghiêm chỉnh nghĩa vụ của mình khi đã nộp thuế đầy đủ, đúng hạn. Trường hợp 3: Chị B đã vi phạm Luật Quản lí thuế khi chưa thực hiện đk thuế, sử dụng MST. Trường hợp 4: Công ti M đã chưa thực hiện nghiêm chỉnh nghĩa vụ của mình khi không công bố công khai các thông tin về thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Bài 4
4, Em hãy bảng so sánh sự giống và khác nhau giữa thuế trực thu và thuế gián thu. Lấy ví dụ minh họa.
- Giống nhau: + Là một trong những phương thức thu thuế theo quy định pháp luật; là nguồn điều tiết, thu nhập của các cá nhân, tổ chức xã hội. + Người chịu thuế là người phải điều trich một phần tài sản để chuyển cho ngân sách Nhà nước mà không thể khước từ hay trì hoãn, cả hai đều có tính bắt buộc.
- Khác nhau: + Về mức độ tác động: thuế trực thu ít tác động vào giá cả thị trường; thuế gián thu ảnh hưởng trực tiếp giá cả thị trường.
+ Về mức độ quản lí: thuế trực thu khó thu; dễ trốn thuế,việc thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt và không kiểm soát được thu nhập thực tế của người nộp; thuế gián thu dễ thu vì được câu thành giá bán hàng hóa dịch vụ.
Đ/á 1
- Ưu điểm: Thuế trực thu đảm bảo công bằng giữa những người chịu thuế; thuế gián thu dễ dàng cho cơ quan thuế.
- Nhược điểm: Thuế trực thu khó thu thuế; thuế gián thu khó bảo đảm công bằng giữa những người nộp thuế.
- Phương thức điều tiết: Thuế trực thu thông qua thu nhập của các đối tượng chịu thuế còn thuế gián thu thông qua giá bán hàng hóa dịch vụ.
- Ví dụ: Với thuế trực thu áp dụng cho thuế thu nhập cá nhân: Nếu một công ty sản xuất hoạt động với doanh thu 1 triệu đô, 500.000 đô là chi phí bán hàng và 100.000 đô là tổng chi phí, thu nhập trước lãi, khấu hao sẽ là 400.000 đô. Nếu công ty không nợ, khấu hao, có thuế suất 33% thuế trực thu sẽ là 140.000 đô.
Đ/á 2
- Đối với thuế gián thu: trong đó thuế tiêu thụ đặc biệt đánh vào các mặt hàng, dịch vụ khác nhau thuộc hàng hóa phải chịu thuế. Cụ thể: các loại hàng hóa, dịch vụ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được quy định ở Điều 2 Luật thuế 2008 tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, bổ sung 2014: bia, rượu, xì gà, thuốc lá và các chế phẩm từ cây thuốc lá với mục đích dùng để hút, hít, nhai, ngậm; tàu bay, du thuyền; các loại xe như xe máy, mà có dung tích xi lanh trên 125cm3,...
Vận dụng
Câu hỏi
1, Em hãy quan sát và tìm hiểu về một mô hình kinh tế thành công( sản phẩm, địa điểm, quy mô, mức độ yêu thích của người dân về sản phẩm, thương hiệu, những đóng góp xã hội....) trong khu vực em sinh sống. 2, Em hãy chọn lựa một số mô hình kinh tế thích hợp với bản thân, lập ý tưởng kinh doanh và chia sẻ với các bạn trong lớp về ý tưởng kinh doanh đó.
Ảnh
Kết thúc
Lời cảm ơn
Ảnh