BÀI 11. THỰC HÀNH. TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ TUẦN HOÀN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 11. THỰC HÀNH. TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ TUẦN HOÀN
Khởi động
Quy định khi làm thí nghiệm
Nhắc lại quy định khi làm thí nghiệm
1. Luôn giữ khu vực thí nghiệm ngăn nắp và sạch sẽ. 2. Không sử dụng tay tiếp xúc với hóa chất thí nghiệm khi không có dụng cụ bảo hộ đi kèm 3. Bảo quản dụng cụ thí nghiệm cẩn thận, tránh nứt mẻ làm rơi vãi hóa chất ra ngoài ảnh hưởng đến người dùng trong quá trình thao tác. 4. Giữ khoảng cách an toàn khi đun nóng các hóa chất có tính axit mạnh. 5. Sử dụng sản phẩm và dụng cụ thí nghiệm chất lượng để đảm bảo tính an toàn trong quá trình sử dụng.
Chuẩn bị
Dụng cụ thí nghiệm
Dụng cụ thí nghiệm:
Huyết áp kế điện tử Ống nghe tim phổi Đồng hồ đo giây Khay mổ Kéo Găng tay Khẩu trang Kim tiêm Bông giòn Kẹp Cốc thuỷ tinh Máy kích thích điện Chỉ
Dung dịch NaCl 0,65% Adrenaline Ếch đồng còn sống
Ảnh
Ảnh
Dung dịch thí nghiệm
Hoạt động theo nhóm
Thực hành theo nhóm
Chia lớp thành 5 nhóm theo 5 thí nghiệm của bài
Các em đọc thông tin SGK, tóm tắt cách tiến hành và tiến hành thí nghiệm theo nhóm
Ảnh
Cách tiến hành
1.Đo huyết áp
Bước 1:
Người đo nằm ở tư thế thoải mái hoặc duỗi thẳng tay trái lên bàn,vén tay áo lên gần nách
Bước 2:
Quấn túi khí cảu máy đo huyết áp quanh cánh tay, phía trên khuỷu tay 2-3 cm
Bước 3:
Ấn nút công tắc khởi động, máy sẽ tự động bơm khí vào, túi khí sẽ tăng lên và sau đó tự động xả khí
Ảnh
2.Đếm nhịp tim
Đeo ống nghe tim phổi vào tai và đặt ống nghe vào phía trái ngực, đếm nhịp tim trong 1 phút
Cách 1:
Cách 2:
- Đếm nhịp tim thông qua bắt mạch cổ tay - Dùng 3 ngón tay: ngón trỏ, ngón giữa và ngón út đặt lên động mạch cổ tay và ấn nhẹ xuống cho đến khi thấy rõ mạch đập ở đầu các ngón tay - Đếm số lần đập mạch trong thời gian 1 phút
Ảnh
3. Mổ tim ếch và hiểu tính tự động của tim
Bước 1: Huỷ tuỷ sống
Ấn kim mạnh vào vị trí đầu ếch, xoay kim qua lại vài vòng rồi ngán cán kim về phía đầu ếch, đẩy kim vào sâu ống tuỷ sống xuôi về phía dọc xương sống, xoay caay kim nhiều lần để huỷ tuỷ sống ếch
Bước 2: Mổ tim ếch
- Cố định ếch trên khay - Cắt ở phần da ngực ếch 1 hình chữ V bằng kéo - Lật bỏ xương ức sẽ thấy phần xoang bao tim
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Bước 3: Cắt bỏ màng bao tim
Dùng kẹp nhỏ có đầu cong kẹp và nâng màng bao tim, dùng kéo cắt đứt màng bao tim
Bước 4: Quan sát hiện tượng của tim ếch
- Quan sát hiện tượng của tim ếch
- Đếm số nhịp tim trong 1 phút
Bước 5: Quan sát tính tự động của tim ếch
Ảnh
- Dùng kéo cắt rời tim ếch tại vị trí giữa tim và động mạch chủ - Cho tim ếch vào dung dịch NaCl 0,65% - Quan sát hoạt động tim ếch
4.Tìm hiểu vai trò của dây thần kinh giao cảm - đối giao cảm đến hoạt động của tim
Bước 1:
Tiến hành huỷ tuỷ để mổ lộ tim ếch
Ảnh
Bước 2: Tìm dây thần kinh giao cảm - đối giao cảm
- Dùng kéo cắt bỏ da và xương ở góc hàm sát chi trên bên phía tìm dây thần kinh. Sau đó dùng móc thuỷ tinh phá bỏ liên kết góc hàm và chi trước; qua đó; để lộ một hốc nhỏ - Tìm cơ nâng có hình tam giác màu trắng đục ở đáy hốc.Nằm vắt chéo qua cơ này là bó mạch thần kinh, dây lớn hơn nằm sát mạch máu là dây thần kinh giao cảm và đối giao cảm - Móc thuỷ tính tách dây thần kinh giao cảm - đối giao cảm ra khỏi mạch máu Luồn bên dưới 1 sợi chỉ nâng dây thân kinh lên và đặt điện cực máy kích điện
Ảnh
Bước 3: Tìm hiểu hoạt động của tim ếch
- Đếm nhịp tim ếch trong khoảng 15-20 giây trước và sau khi kích thích dây thần kinh bằng máy kích thích điện (lặp lại 3 lần) - So sánh nhịp tim trước và sau khi dây thần kinh bị kích thích
Ảnh
5.Tìm hiểu tác động của adrenaline đến hoạt động của tim
Bước 1: Mổ lộ tim ếch
Bước 2: Tìm hiểu hoạt động của tim ếch
- Đếm nhịp tim của ếch trong 1 phút - Nhỏ một vài giọt dung dịch adrenaline lên tim ếch sau đó, đếm nhịp tim ếch trong 1 phút - So sánh nhịp tim của ếch trước và sau khi nhỏ dung dịch adrenaline
Báo cáo kết quả thực hành
1.Thí nghiệm 1
Kết quả:
Đo được kết quả của người được đo huyết áp sảy ra huyết áp cao, huyết áp thấp và huyết áp bình thường Giải thích: Kết quả đo dựa trên chỉ số của máy đo huyết áp Gọi là bệnh huyết áp cao khi huyết áp tâm thu thường xuyên vượt qua 90mmHg đến 140mmHg Gọi là bệnh huyết áp thấp khi huyết áp tâm thu thường xuyên dưới 90 mmHg
2.Thí nghiệm 2
Kết quả:
- Trước khi chạy nhanh tại chỗ, nhịp tim là ổn định, sau khi chạy nhanh nhịp tim tăng mạnh, sau khi nghỉ 5 phút nhịp tim trở về mức ổn định. - Trước khi chạy nhanh tại chỗ, huyết áp là ổn định, sau khi chạy nhanh huyết áp tăng mạnh, sau khi nghỉ 5 phút huyết áp trở về mức ổn định. Giải thích: Sau khi hoạt động mạnh, các tế bào của cơ thể thiếu O2, tim đập nhanh để đẩy máu giàu O2 tới các tế bào làm cho huyết áp tăng. Sau khi nghỉ ngơi, cơ thể trở lại trạng thái ổn định bình thường nên nhịp tim ổn định trở lại và huyết áp cũng ổn định trở lại.
3.Thí nghiệm 3
Kết quả:
Tim ếch sau khi cắt rời khỏi cơ thể vẫn còn có khả năng co dãn nhịp nhàng trong dung dịch sinh lí một khoảng thời gian nhất định là nhờ có hệ dẫn truyền tim. Hệ dẫn truyền tim là tập hợp sợi đặc biệt có trong thành tim, bao gồm: nút xoang nhĩ, nút nhĩ thất, bó His và mạng Puôckin.
4.Thí nghiệm 4
- Dây thần kinh giao cảm - đối giao cảm chi phối hoạt động của tim - Nhịp tim của ếch tăng dần sau khi bị kích thích Giải thích: Khi dòng điện chạy qua dây thần kinh giao cảm - đối giao cảm bị kích thích và hứng phấn làm tăng nhịp đập của tim
Kết quả:
5.Thí nghiệm 5
Kết quả:
Nhịp tim lúc bình thường đập chậm hơn nhịp tim khi có tác động của adrenaline. Bởi vì adrenaline (thể dịch) tác động đến sự hoạt động của tim, làm cho tim đập nhanh hơn, mạnh hơn, mạch máu và huyết áp tăng
Bài tập về nhà
Bài tập
Các em về nhà hoàn thành bài thực hành theo mẫu những bài trước và nộp vào buổi sau lấy điểm 15 phút
Dặn dò
1.Dặn dò các em
Ảnh
Dặn dò:
Chúc các em hoàn thành bài thật tốt!
2.Cảm ơn
Ảnh