BÀI 3. THỰC HÀNH. THÍ NGHIỆM TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT VÀ TRÔNG CÂY BẰNG THỦY CANH, KHÍ CANH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. THỰC HÀNH. THÍ NGHIỆM TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT VÀ TRÔNG CÂY BẰNG THỦY CANH, KHÍ CANH
Chuẩn bị
Dụng cụ cần thiết
Cốc thuỷ tinh hoặc cốc nhựa, thùng xốp, kẹp gỗ, ống nhỏ giọt, kim mũi mác, kính hiển vi, giấy thấm, lam kính, lamen, túi nilong trong và lớn
Dụng cụ:
Hoá chất:
Mực tím, phân NPK, dung dịch trồng thuỷ canh
Mẫu vật:
Cây đậu xanh(hoặc đậu tương, cà chua,...), có đủ rễ, thân lá; cành hoa trắng(cúc, huệ,..); hạt giống(đậu, lúa, ngô), xơ dừa; đoạn phim hoặc hình ảnh về mô hình trồng cây khí canh
Cách tiến hành
1.Đặt câu hỏi
Hãy xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi hiện tượng thực tiễn sau đây và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.
1. Sau khi cho nước vào chậu cây một thời gian thì đất trong chậu bị khô. 2. Hoa khi còn ở trên cây bao giờ cũng tươi cho đến lúc tàn. 3. Quan sát bằng kính hiển vi sẽ thấy được thành phần cấu tạo của khí khổng. 4. Nơi nào có cây xanh ở đó độ ẩm không khí cao. 5. Trồng cây chỉ cần tưới một lượng nước vừa đủ. 6. Một số cây có thể sinh trưởng, phát triển không cần đất. Hãy xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi hiện tượng thực tiễn sau đây
2.Cách tiến hành
Nội dung giả thuyết
Phương án kiểm chứng giả thuyết
Rễ cây đã hút nước.
Lấy hai cốc thủy tinh chứa lượng nước bằng nhau, một cốc có cắm cây, một cốc không có cây. Quan sát và nhận biết.
Nước được vận chuyển từ thân lên cánh hoa.
Chuẩn bị hai cốc thủy tinh, đổ nước đẩy hai cốc. Nhỏ thêm mực màu vào một trong hai cốc; mỗi cốc cắm một cành hoa trắng. Quan sát màu sắc cánh hoa, lát cắt ngang thân cây và nhận xét.
Quan sát được thành phần cấu tạo của khí khổng bằng kính hiển vi
Dùng kim mũi mác tách biểu bì dưới của lá (lá mồng tơi, lẻ bạn,…). Đặt mẫu lên lam kính và nhỏ một giọt nước; đậy lamen lên trên lớp biểu bì. Quan sát cấu tạo của khí khổng.
Ảnh
Nội dung giả thuyết
Phương án kiểm chứng giả thuyết
Lá cây thoát hơi nước.
Chuẩn bị hai chậu cây có cùng độ tuổi và kích cỡ bằng nhau. Chậu 1 cắt bỏ hết lá, chỉ còn lại rễ, thân, cành; chậu 2 để nguyên. Dùng túi nylon trắng có kích thước phù hợp trùm lên hai cây ở hai chậu. Quan sát và nhận xét.
Cần tưới cây hợp lí, đảm bảo cân bằng nước cho cây.
Chuẩn bị 3 cây có cùng độ tuổi, trồng trong 3 chậu không thủng lỗ ở đáy, lượng đất trồng và chế độ bón phân giống nhau. Hằng ngà,y tưới nước cho 3 chậu theo yêu cầu: 1 chậu tưới thiếu nước, 1 chậu tưới vừa đủ, 1 chấu tưới thừa nước.Sau 1 tuần quan sát và nhận xét.
Thiết kế nghiên cứu
1.Sự hút nước của rễ
Mục đích thực hiện thí nghiệm
Chứng minh sự hấp thụ nước ở rễ, vận chuyển nước ở thân và thoát hơi nước ở lá
Bước 1:
- Không cắm cây, đổ đầy nước
- Cắm 1 cây đầy đủ rễ, thân, lá; đổ đầy đủ nước
- Cắm 1 cây nhỏ có thân lá; đổ đẩy nước
Bước 2:
Sau 3 ngày quan sát và nhận xét
Ảnh
2.Sự vận chuyển nước trong cây
Mục đích thực hiện thí nghiệm
Chứng minh sự vận chuyển nuớc trong thân
Bước 1:
Chuẩn bị 2 cốc thuỷ tinh A và B bằng nhau đổ đầy nước.Cho B thêm ít dung dịch màu(tím/xanh/vàng) để dễ quan sát. Mỗi cốc cắm 1 cành hoa trắng.
Bước 2:
Sau 1 thời gian quan sát mực nước và màu sắc cành hoa 2 cốc và rút ra nhận xét.
Bước 3:
Dùng dao cắt dọc đoạn thân mỗi cành hoa. Dùng kính lúp quan sát màu sắc mỗi cành hoa và đưa ra nhận xét.
3.Sự thoát hơi nuớc
Mục đích thực hiện thí nghiệm
Chứng minh sự thoát hơi nước của lá
Bước 1:
Chuẩn bị 2 chậu cây cùng độ tuổi và kích cỡ
Bước 2:
- Chậu A cắt bỏ hết lá chỉ còn thân, cành, rễ
- Chậu B để nguyên
Bước 3:
Trùm túi nilong trắng lên 2 chậu
Bước 4:
Sau 1 giờ quan sát thành túi nilong và nhận xét
Ảnh
4.Tưới nước chăm sóc cây
Bước 1:
Chuẩn bị 3 cây có cùng độ tuổi trồng trong 3 chậu không thủng lỗ ở đáy có cùng kích thước, lượng đất trồng và chế độ bón giống nhau
Bước 2:
Tưới cây theo 3 chế độ:
- Chậu 1: Không tưới
- Chậu 2: 100ml vào sáng sớm
- Chậu 3: 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều tối, tưới ngập chậu
Bước 3:
Sau 1 tuần quan sát và nhận xét
Ảnh
Thực hành tưới nước chăm sóc cây
5.Quan sát khí khổng ở lá
Bước 1:
Chuẩn bị tiêu bản hiển vi
+ Dùng kim mũi mác tách biểu bì ở dưới lá một hình vuông mỗi chiều 0,5 cm
+ Đặt mẫu lên lam kính và nhỏ 1 giọt nước. Đậy lamen lên trên lớp biểu bì, dùng giấy thấm nếu nước tràn ra ngoài
Bước 2:
Quan sát dưới kính hiển vi ở vật kính 10x để thấy tổng thể sự phân bố của khí khổng, sau đó chuyển 40x để thấy rõ cấu tạo khí khổng
Bước 3:
Điền vào chủ thích các phần cấu tạo khí khổng
Ảnh
6.Trồng cây thuỷ canh
Thực hành trồng cây thuỷ canh
Bước 1:
Chuẩn bị 1 thùng xốp có nắp đục 4 lỗ có thể đặt khít 4 cốc nhựa. Trên thành và đáy cốc đục các lỗ để nước trong thùng có thể xâm nhập vào cốc và rễ cây trong cốc vươn ra ngoài. Cho giá thể vào trong cốc
Bước 2:
- Cho vào thùng dung dịch dinh dưỡng trồng thuỷ canh
- Chọn 1 loại hạt giống gieo vào cốc. Đặt cốc vào nắp đậy sao cho mực nước ngang 1/2 chiều cao cốc và làm ướt giá thường xuyên.Theo dõi sự nãy mầm
Bước 3:
Đặt thùng cây vào nơi đầy đủ ánh sáng.Sau 1 tuần quan sát và nhận xét sự sinh trưởng của cây
Thảo luận
Kết quả thí nghiệm 1
Ảnh
Kết quả:
Cây trong cốc 2 đã hút nước nhiều nhất => rễ là cơ quan chủ yếu hấp thụ nước của cây
Kết quả thí nghiệm 2
- Sau 2 ngày thí nghiệm, màu sắc cánh hoa trong cốc chứa nước không thay đổi. Trong khi đó, màu sắc cánh hoa trong các cốc chứa mực sẽ thay đổi theo màu mực.
Kết quả:
- Nguyên nhân là do dung dịch màu được vận chuyển đến cánh hoa sẽ làm màu sắc cánh hoa đổi màu. Khi cắt dần cánh hoa từ trên xuống bằng dao, dùng kính lúp để quan sát lát cắt và xác định được vị trí của dung dịch màu
=> Chứng tỏ có sự vận chuyển nước của thân
Kết quả thí nghiệm 3
Kết quả:
Sau 1 giờ ta thấy:
+ Thành túi nilong của chậu A vẫn trong suốt
+ Thành túi nilong của chậu B bị mờ đi do có hơi nước bám vào. Điều này chứng tỏ cây trong chậu B đã xảy ra hiện tượng thoát hơi nước qua lá, còn cây ở chậu A không xảy ra hiện tượng đó.
=> Điều này chứng tỏ cây trong chậu B đã xảy hiện tượng thoát hơi nước ở trong lá, còn chậu A đã cắt bỏ hết lá nên không xảy ra hiện tượng thoát hơi nước
Kết quả thí nghiệm 4
Kết quả:
- Chậu 1 bị thiếu nước, các tế bào co nguyên sinh dẫn đến cây bị héo
- Chậu 2 cây sinh trưởng bình thường do tưới nước hợp lý
- Chậu 3 đất bị ngập úng dẫn đến rễ không hô hấp được làm rễ không hấp thụ được nước dẫn đến bị héo
Kết quả thí nghiệm 5
Kết quả:
Khí khổng do tế bào biểu bì tạo nên, được cấu tạo từ 2 tế bào hình hạt đậu quay vào nhau tạo nên khe hở nhỏ, bên dưới là không gian bào, xung quanh là các tế bào biểu bì. Thành của tế bào khí khổng có cấu tạo không đều: thanh trong dày, thành ngoài mỏng.Tế bào hạt đậu có kích thước rất nhỏ, nên chỉ có thể quan sát ở dưới kính hiển vi.
Kết quả thí nghiệm 6
Kết quả:
Ảnh
Chăm sóc tốt cây sẽ sinh trưởng khoẻ
Báo cáo kết quả
Bản mẫu
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò các em
Ảnh
Dặn dò:
Các nhớ hoàn thành bản báo cáo thực hành và nộp vào buổi tiếp theo!
Cảm ơn
Ảnh