CHƯƠNG 4. BÀI 1. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 4. BÀI 1. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU
TOÁN 8
Mục tiêu
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Thực hiện và lí giải được việc thu thập, phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước từ nhiều nguồn khác nhau. Nhận biết được mối liên hệ toán học đơn giản giữa các số liệu đã được biểu diễn. Từ đó, nhận biết được số liệu không chính xác trong những ví dụ đơn giản. Chứng tỏ được tínnh hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí toán học đơn giản.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động:
Em đã biết những cách nào để thu thập dữ liệu?
1. Thu thập dữ liệu
- Hoạt động 1
1. Thu thập dữ liệu
- Hoạt động 1:
Bạn Tú đã tìm hiểu về năm quốc gia có số huy chương vàng cao nhất ở SEA Games 31 từ bảng thống kê sau:
Ảnh
- Nhiệm vụ (- Hoạt động 1)
a) Em hãy giúp bạn Tú tìm thông tin để hoàn thiện biểu đổ sau vào vở:
Ảnh
+ Câu b (- Nhiệm vụ)
Ảnh
b) Theo em, bạn Tú đã dùng phương pháp nào trong các phương pháp sau để thu thập dữ liệu?
Ảnh
- Nhận xét
Ảnh
- Nhận xét:
Có nhiều cách để thu thập dữ liệu như: thu thập từ các nguồn có sẵn, phỏng vẫn, lập phiếu câu hỏi, quan sát, làm thí nghiệm,... Chúng ta cần tìm phương pháp phù hợp với lĩnh vực, mục đích cần thu thập.
- Ví dụ 1
Ảnh
Ví dụ 1:
Ảnh
- Thực hành 1
- Thực hành 1:
Ảnh
Em hãy đề xuất phương pháp thu thập dữ liệu cho các vấn đề sau: a) Sản lượng gạo và cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong bốn năm gần nhất. b) Ý kiến của học sinh khối 8 về chất lượng bữa ăn bán trú.
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Câu 1: Sử dụng phương pháp thích hợp để thu thập dữ liệu và lập bảng thống kê dân số các tỉnh Tây Nguyên: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng. Câu 2: Em hãy đề xuất phương pháp thu thập dữ liệu và lí giải về việc lấy ý kiến học sinh lớp em đối với các tiết mục văn nghệ dự thi "Giai điệu tuổi hồng" của lớp.
2. Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí
- Hoạt động 2
2. Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí
HĐ2: Thông tin về 5 bạn học sinh trong câu lạc bộ cầu lông của trường Trung học cơ sở Quang Trung tham gia giải đấu của tỉnh được cho bởi bảng thống kê sau:
Ảnh
Phân loại các dữ liệu trong bảng thống kê trên dựa trên hai tiêu chí định tính và định lượng; Trong số các dữ liệu định tính tìm được, dữ liệu nào có thể so sánh hơn kém? Trong số các dữ liệu định lượng tìm được, dữ liệu nào là số đếm?
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Dữ liệu đính tính được chia thành hai loại:
Dữ liệu định danh là dữ liệu thể hiện cách gọi tên. Ví dụ: giới tính, màu sắc, nơi ở, nơi sinh,... Dữ liệu biểu thị thứ bậc là dữ liệu thể hiện sự hơn kém. Ví dụ: mức độ hài lòng, trình độ tay nghề, khối lớp,...
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Hình vẽ
Dữ liệu định lượng nhận giá trị thực và được chia thành hai loại:
Loại rời rạc là dữ liệu chỉ nhận hữu hạn giá trị hoặc biểu thị số đếm. Ví dụ: cỡ giày, số học sinh,... Loại liên tục là dữ liệu có thể nhận mọi giá trị trong một khoảng nào đó. Ví dụ: chiều dài, khối lượng, thu nhập, thời gian,...
- Ví dụ 2
Ảnh
Ví dụ 2: Cho các loại dữ liệu sau đây: - Môn thể thao yêu thích của một bạn học sinh lớp 8C: bóng đá, cầu lông, bóng chuyền,... - Chiều cao (tính theo cm) của một số bạn học sinh lớp 8C: 152,7; 148,5; 160,2;... - Điểm kiểm tra môn Toán của một số bạn HS lớp 8C: 5; 10; 8; 4;... - Trình độ tay nghề của các công nhân trong phân xưởng A gồm các bậc: 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7. a) Tìm dữ liệu định tính và dữ liệu lượng trong các dữ liệu trên. b) Trong số các dữ liệu định tính tìm được, dữ liệu nào có thể so sánh hơn kém? c) Trong số các dữ liệu định lượng tìm được, dữ liệu nào là rời rạc? Vì sao?
+ Hướng dẫn (- Ví dụ 2)
- Hướng dẫn:
a) Tìm dữ liệu định tính và dữ liệu lượng trong các dữ liệu trên.
Dự liệu định tính: Môn thể thao yêu thích và xếp loại học tập. Dự liệu định lượng: Chiều cao, điểm kiểm tra môn Toán và trình độ tay nghề.
Ảnh
b) Trong số các dữ liệu định tính tìm được, dữ liệu nào có thể so sánh hơn kém?
Ảnh
Chỉ số dữ liệu xếp loại học tập có thể so snash hơn kém.
c) Trong số các dữ liệu định lượng tìm được, dữ liệu nào là rời rạc? Vì sao?
Ảnh
Trong số các dữ liệu định lượng tìm được thì điểm kiểm tra môn Toán của học sinh là rời rạc vì nó chỉ nhận hữu hạn giá trị.
- Thực hành 2
Ảnh
- Thực hành 2:
Cho các loại dữ liệu sau đây: - Danh sách một số loại trái cây: cam, xoài, mít, ... - Khối lượng (tính theo g) của một số trái cây: 240; 320; 1200; ... - Độ chín của trái cây: rất chín, vừa chín, hơi chín, còn xanh, ... - Hàm lượng vitamin C ( mg) có trong một số trái cây: 95; 52; 28; ... - Mức độ tươi ngon của trái cây: loại 1, loại 2, loại 3. a) Tìm dữ liệu định tính, dữ liệu định lượng trong các dữ liệu trên. b) Trong số các dữ liệu định tính tìm được, dữ liệu nào có thể so sánh hơn kém? c) Trong số các dữ liệu định lượng tìm được, dữ liệu nào liên tục?
- Vận dụng 3
- Vận dụng 3:
Thống kê về các loại lồng đèn mà các bạn học sinh lớp 8C làm được để trao tặng cho trẻ em khuyết tật nhân dịp Tết Trung thu được cho trong bảng dữ liệu sau:
Ảnh
a) Tìm dữ liệu định tính, dữ liệu định lượng trong bảng dữ liệu trên. b) Trong số các dữ liệu định tính tìm được, dữ liệu nào có thể so sánh hơn kém? c) Trong số các dữ liệu định lượng tìm được, dữ liệu nào là rời rạc?
3. Tính hợp lí của dữ liệu
- Hoạt động 3
Ảnh
3. Tính hợp lí của dữ liệu
Tìm những điểm chưa hợp lí trong bảng dữ liệu sau:
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Hình vẽ
Có thể kiểm tra định dạng của dữ liệu hoặc mối liên hệ toán học đơn giản giữa các số liệu thống kê để nhận biết tính hợp lí của dữ liệu và các kết luận dựa trên các dữ liệu thống kê đó.
- Ví dụ 3
Ví dụ 3: Nêu nhận xét về tính hợp lí của các dữ liệu trong bảng thống kê sau:
Dữ liệu Cả tổ 1: Không đúng định dạng (dữ liệu phải là số). Số liệu 80 không hợp lí vì vượt quá phạm vi sĩ số của một lớp học trong trường Trung học cơ sở.
Ảnh
- Hướng dẫn:
- Ví dụ 4
Ảnh
Ví dụ 4: Bảng thống kê sau cho biết tỉ số phần trăm lựa chọn đối với bốn nhãn hiệu tập vở trong số 200 học sinh được phỏng vấn.
Ảnh
Xét tính hợp lí của các quảng cáo sau đây đối với nhãn hiệu tập vở A: a) A là nhãn hiệu được đa số học sinh lựa chọn. b) A là nhãn hiệu có tỉ lệ học sinh lựa chọn cao nhất. c. A là một trong những nhãn hiệu có tỉ lệ được chọn cao nhất.
- Thực hành 3
- Thực hành 3:
Bảng thống kê sau cho biết dữ liệu về hoạt động trong giờ ra chơi của học sinh lớp 8A1 (mỗi học sinh chỉ thực hiện một hoạt động):
Nhận xét của em về tính hợp lí của các dữ liệu trong bảng thống kể trên.
Ảnh
- Vận dụng 4
- Vận dụng 4:
Thị phần của một sản phẩm là phần thị trường tiêu thụ mà sản phẩm đó chiếm lĩnh so với tổng số sản phẩm tiêu thụ của thị trường. Bảng thống kê sau cho biết tỉ số phần trăm thị phần của 4 loại bút trên thị trường.
Xét tính hợp lí của các quảng cáo sau đây đối với nhãn hiệu bút Z: a) Là loại bút được mọi người dùng lựa chọn b) Là loại bút chiếm thị phần cao nhất.
Ảnh
Củng cố
Bài 1 (Củng cố)
Ảnh
Bài tập 1: Em hãy đề xuất phương pháp thu thập dữ liệu cho các vấn đề sau: a) Ý kiến của cha mẹ học sinh khối 8 về chất lượng đồng phục của trường em. b) Tỉ số giữa số lần ra mặt sấp và số lần ra mặt ngửa khi tung đồng xu 100 lần. c) So sánh số huy chương nhận được ở SEA Games 31 Việt Nam và Thái Lan. d) Tổng số sản phẩm quốc nội của mỗi nước thuộc khối ASEAN.
Bài 2 (Củng cố)
Ảnh
Bài tập 2: Hãy sử dụng phương pháp thích hợp để thu thập dữ liệu và lập bảng thống kê dân số các tỉnh khu vực miền Đông Nam Bộ của Việt Nam.
Tổng kết
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Hệ thống lại các nội dung trong tiết học. Hoàn thành các bài tập còn lại trong SGK. Chuẩn bị bài mới Chương 4. Bài 2. Lựa chọn dạng biểu đồ để biểu diễn dữ liệu".
- Cảm ơn
Ảnh