CHƯƠNG VI. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TOÁN HỌC 8
CHƯƠNG VI. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Làm thế nào để thu thập và phân loại dữ liệu?
- Khởi động:
Ảnh
I. Thu thập dữ liệu
- Hoạt động 1
I. Thu thập dữ liệu
HĐ1: Các ban học sinh lớp 8A muốn thu thập thông tin về số lượng huy chương đạt được của Đoàn thể thao Việt Nam tại Sea Games 30. Theo em, các bạn lớp 8A có thể thu thập những thông tin đó bằng cách nào?
Ảnh
???
- Kết luận
Ảnh
Ảnh
- Kết luận:
Có nhiều cách để thu thập dữ liệu, chẳng hạn: quan sát, lập phiếu điều tra (phiếu hỏi), tiến hành phỏng vấn,... hoặc thu thập từ những nguồn có sẵn như sách, báo, trang web, các phương tiện thông tin đại chúng,...
- Ví dụ 1
- Ví dụ 1:
Lớp trưởng lớp 8C muốn thu thập thông tin về các môn thể thao được ưa thích của các bạn trong lớp. Theo em, bạn lớp trưởng có thể thu thập những thông tin đó bằng cách nào?
Ảnh
???
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập 1:
Câu 1: Một cửa hàng bán kem muốn tìm hiều về các loại kem yêu thích của 40 khách hàng trong sáng ngày Chủ nhật. Theo em, cửa hàng có thể thu thập những thông tin đó bằng cách nào?
II. Phân loại và tổ chức dữ liệu
- Hoạt động 2
Ảnh
II. Phân loại và tổ chức dữ liệu
HĐ2: Ban Ngân thu thập thông tin từ Niêm giám thống kê 2020 (NXB Thông kê, 2021) về số lượng các tỉnh/thảnh phố các vùng kinh tế - xã hội của nước ta năm 2020 như sau: - Sáu vùng kinh tế - xã hội là: Đồng bằng sông Hồng, Trung du và miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long; - Số lượng các tỉnh/thành phố thuộc các vùng kinh tế - xã hội đó lần lượt là 11, 14, 14, 5, 6, 13. Hãy phân loại các dữ liệu đó dựa trên tiêu chí: dữ liệu là số liệu, dữ liệu không phải là số liệu.
- Tìm hiểu
- Tìm hiểu:
Ảnh
+) Trong các dữ liệu thông kê thu thập được:
Những dữ liệu thống kê là số (số liệu) được gọi là dữ liệu định lượng. Những dữ liệu thông kê không phải là số được gọi là dữ liệu định tính.
+) Dựa trên tiêu chí định tính và định lượng, dữ liệu phân thành:
Dữ liệu định lượng được biểu diễn bằng số thực. Dữ liệu định tính được biểu diễn băng từ, chữ cái,...
- Kết luận
Ảnh
Ảnh
- Kết luận:
Việc sắp xếp thông tin theo những tiêu chí nhất định gọi là phân loại dữ liệu.
- Ví dụ 2
Ảnh
Ví dụ 2: Để nâng cao hiệu quả kinh doanh, một siêu thị tiến hành hỏi những mặt hàng mà 50 khách hàng dự định mua khi vào siêu thị. Kết quả thu được như sau: gạo, mì ăn liền, thịt, cá, rau củ, trứng, hoa quả, sữa tươi, quần áo, nước khoáng, nước giải khát, nước sinh tố, xà phòng, kem đánh răng, bột giặt, xoong nồi, bát đĩa, bút viết, vở học sinh, cặp sách.
Nhóm 1: Mặt hàng thực phẩm; Nhóm 2: Mặt hàng đồ uống; Nhóm 3: Mặt hàng đồ dùng trong gia đình; Nhóm 4: Mặt hàng văn phòng phẩm.
a) Có bao nhiêu mặt hàng được khách hàng dự định mua? b) Hãy sắp xếp các mặt hàng đó theo những nhóm sau:
- Nhận xét
Ảnh
Ảnh
- Nhận xét:
Việc phân loại dữ liệu thống kê phụ thuộc vào những tiêu chí đưa ra, hay nói cách khác, phụ thuộc vào mục đích phân loại.
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập 2:
Câu 2: Để tìm hiểu về các động vật có xương sống trên Trái Đất, bạn Loan đã sưu tầm tư liệu về những động vật sau: cá rô đồng, cá chép, cá thu, ếch, nhái, cóc, rắn hổ mang, thằn lằn, cá sấu, gà Đông Tảo, chim bồ câu, chim ưng, trâu, mèo, sư tử. Em hãy giúp bạn Loan phân nhóm các động vật đó theo những tiêu chí sau: Cá; Lưỡng cư; Bò sát; Chim; Động vật có vú.
III. Tính hợp lí của dữ liệu
- Hoạt động 3
Hình vẽ
III. Tính hợp lí của dữ liệu
HĐ3 Tìm điểm không hợp lí trong những dữ liệu sau: a) Danh sách email của các bạn trong đội văn nghệ lớp 8C như sau (Bảng 2):
Ảnh
b) Kết quả 5 bài kiểm tra môn Toán của bạn Dũng lần lượt là: 8; -6 7; 5; 9.
- Nhận xét
Ảnh
Ảnh
- Nhận xét:
Để đánh giá tính hợp lí của dữ liệu, ta cần đưa ra các tiêu chí đánh giá, chẳng hạn như dữ liệu phải: đúng định dạng; nằm trong phạm vi dự kiến; phải có tính đại diện đối với vấn đề cần thống kê.
- Ví dụ 3
Ví dụ 3: Để chuẩn bị cho năm học mới, một công ty may thiết kế mẫu đồng phục cho học sinh của một trường trung học cơ sở. Công ty đã hỏi ý kiến của 50 học sinh lớp 6 về mẫu đồng phục đã thiết kế và nhận được kết quả là có 40 học sinh thích mẫu đồng phục đó. Từ đó, công ty đưa ra kết luận rằng 80% số học sinh của trờng thích mẫu đồng phục đó. Theo em, công ty may đưa ra kết luận như thế thì có hợp lí không? Vì sao?
Ảnh
???
- Hoạt động 4
HĐ4: Bạn Châu vẽ biểu đồ hình quạt tròn như Hình 1 để biểu diễn tỉ lệ các loại sách trong thư viện: Khoa học (KH); Kĩ thuật và công nghệ (KT - CN); Văn học và Nghệ thuật (VH -NT); Sách khác. Hỏi những số liệu mà bạn Châu nêu ra trong biểu đồ hình quạt tròn ở Hình 1 đã chính xác chưa? Vì sao?
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Ảnh
- Kết luận:
Để đánh giá tính hợp lí của dữ liệu, ta có thể dựa vào mối liên hệ toán học đơn giản giữa các số liệu.
- Ví dụ 4
Ví dụ 4: Một trường trung học cơ sở cho học sinh khối lớp 8 đăng kí tham gia hoạt động ngoại khoá. Bảng 3 thống kê số lượng học sinh đăng kí tham gia hoạt động ngoại khoá của từng lớp. Số liệu nào trong Bảng 3 là không hợp lí? Vì sao?
Ảnh
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập 4:
Câu 3: Một cửa hàng có 16 nhân viên (mỗi nhân viên chỉ làm một ca). Quản lý cửa hàng thống kê như sai: Ca 1: gồm 6 nhân viên; Ca 2: gồm 6 nhân viên; Ca 3: gồm 5 nhân viên. Hỏi những số liệu mà quản lý cửa hàng nêu ra đã chính xác chưa? Vì sao?
Bài tập củng cố
Bài 1 (Bài tập củng cố)
Ảnh
Bài 1: Sau khi tìm hiểu về các đại dương trên Trái Đất, bạn Thanh thu được những dữ liệu thống kê sau: - Bốn đại dương chính là: Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương; - Diện tích (đơn vị triệu latex(km^2) của bốn đại dương đó lần lượt là: 178,7; 76,2; 91,6; 14,8. Hãy phân loại dữ liệu đó dựa trên tiêu chí định tính và định lượng.
Bài 2 (Bài tập củng cố)
Ảnh
Ảnh
Bài 2: Đọc thông tin SGK Tr7, em hãy phân nhóm những văn bản văn học trên thành những tiêu chí sau (Bảng 4):
Bài 3 (Bài tập củng cố)
Ảnh
Bài 3: Để chuẩn bị đưa ra thị trường mẫu xe ô tô mới, một hãng sản xuất xe ô tô tiến hành thăm dò màu sơn mà người mua yêu thích. Hãng sản xuất xe đó đã hỏi ý kiến của 100 người mua xe ở độ tuổi từ 20 đến 30 và nhận được kết quả là: 45 người thích màu đen, 20 người thích màu trắng, 35 người thích màu đỏ. Từ đó hãng sản xuất xe đưa ra quảng cáo sau: 45% số người mua xe chọn màu đen, 20% số người mua chọn xe màu trắng. Theo em, hãng sản xuất xe đưa ra kết luận như trong quảng cáo trên thì có hợp lí không? Vì sao?
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại bài vừa học. Hoàn thành bài 4, 5 SGK Tr8 và SBT. Chuẩn bị bài:"Chương VI. Mô tả và biểu diễn dữ liệu trên các bảng, biểu đồ".
- Cảm ơn
Ảnh