BÀI 5: NGUYỄN TRÃI – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 5: NGUYỄN TRÃI – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Bối cảnh lịch sử văn hóa, xã hội với việc đọc hiểu tác phẩm văn học.
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Bối cảnh lịch sử văn hóa, xã hội với việc đọc hiểu tác phẩm văn học.
Tại sao đọc hiểu tác phẩm văn học luôn gắn liền với việc vận dụng kiến thức về hoàn cảnh lịch sử, văn hóa, xã hội.
Hoàn cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Bối cảnh lịch sử văn hóa, xã hội với việc đọc hiểu tác phẩm văn học.
Hoàn cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội
- Những sự kiện, các mối quan hệ xã hội, sinh hoạt văn hóa tác động trực tiếp hoặc gián tiếp tới sáng tác của nhà văn và được phản ánh một cách sâu sắc trong các tác phẩm của họ. - Nhiều vấn đề trong tác phẩm văn học chỉ có thể cắt nghĩa được khi vận dụng các tri thức về hoàn cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội vào việc đọc hiểu tác phẩm đó. => Đọc hiểu tác phẩm văn học luôn gắn liền với việc vận dụng kiến thức về hoàn cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội.
2. Hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi
Tóm tắt ngắn gọn hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi và công lao của tác giả với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước.
Thời đại đại đau thương và quật khởi:
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi
- Thời đại đại đau thương và quật khởi: + Đau thương: Sau hơn bốn thế kỉ độc lập, tự chủ (từ năm 938 đến 1407), dân tộc ta lại rơi vào thảm hoạ mất nước, chịu sự thống trị tàn bạo của giặc Minh xâm lược. + Quật khởi: - Giai đoạn truyền thống yêu nước, anh hùng được trỗi dậy và phát huy mạnh mẽ. - Đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn - cuộc khởi nghĩa gian khổ bậc nhất, thắng lợi huy hoàng bậc nhất trong lịch sử Việt Nam trước năm 1945.
Hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Hoàn cảnh lịch sử thời đại Nguyễn Trãi
Ảnh
Nguyễn Trãi có những đóng góp to lớn vào thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và sự nghiệp xây dựng đất nước sau khi dân tộc giành lại quyền độc lập, tự chủ. => Ông là người sống hết mình với thời đại.
3. Đọc văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG
3. Đọc văn bản
Bố cục: 2 phần + Phần 1: Người anh hùng dân tộc Phần 2: Nhà văn hóa – nhà văn kiệt xuất
Phần 1, 2
I. TÌM HIỂU CHUNG
3. Đọc văn bản
+ Phần 1: Giới thiệu quê hương, gia đình và cuộc đời Nguyễn Trãi, giới thiệu sự nghiệp chính trị, quân sự, ngoại giao của ông. + Phần 2: Giới thiệu những đóng góp về văn hóa của Nguyễn Trãi cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, cho việc phục hồi và xây dựng mới nền văn hóa Đại Việt đã bị kẻ thù xâm lược hủy hoại. + Giới thiệu Nguyễn Trãi với tư cách của một nhà văn, nhà thơ, người có những đóng góp hết sức quan trọng cho sự nghiệp phát triển văn học dân tộc.
Phần 1, 2
I. TÌM HIỂU CHUNG
3. Đọc văn bản
+ Phần 1: Giới thiệu quê hương, gia đình và cuộc đời Nguyễn Trãi, giới thiệu sự nghiệp chính trị, quân sự, ngoại giao của ông. + Phần 2: Giới thiệu những đóng góp về văn hóa của Nguyễn Trãi cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, cho việc phục hồi và xây dựng mới nền văn hóa Đại Việt đã bị kẻ thù xâm lược hủy hoại. + Giới thiệu Nguyễn Trãi với tư cách của một nhà văn, nhà thơ, người có những đóng góp hết sức quan trọng cho sự nghiệp phát triển văn học dân tộc.
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Người anh hùng dân tộc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Người anh hùng dân tộc
Ảnh
Hãy tóm tắt thông tin cơ bản về thân thế của Nguyễn Trãi.
Người anh hùng dân tộc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Người anh hùng dân tộc
Ảnh
- Nguyền Trãi sinh năm 1380, hiệu là Ức Trai - Quê gốc: làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang (nay thuộc Chí Linh, Hài Dương)
- Cha là Nguyễn Phi Khanh, đỗ Thái học sinh thời Trần. - Mẹ là Trần Thị Thái, con quan Tư đồ Trần Nguyên Đán.
Người anh hùng dân tộc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Người anh hùng dân tộc
Ảnh
Nguyễn Trãi định đi theo, phụng dưỡng cha nhưng nghe lời cha dặn, ông đã quay về tìm đường cứu nước. => Dấu ấn nổi bật về thân thế của Nguyễn Trãi: dòng họ bên nội, bên ngoại đều có truyền thống yêu nước và truyền thống văn hóa, văn học.
Người anh hùng dân tộc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Người anh hùng dân tộc
Trong cuộc đời Nguyễn Trãi có những sự kiện và dấu mốc quan trọng nào? Những sự kiện và dấu mốc này có liên quan như thế nào tới sự nghiệp văn học của ông?
Trước và trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
Trước và trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Vai trò, vị trí của Nguyễn Trãi trong khởi nghĩa Lam Sơn
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Trước và trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Vai trò, vị trí của Nguyễn Trãi trong khởi nghĩa Lam Sơn
Ảnh
- Dâng kế sách đuổi giặc Minh, vạch ra đường lối chiến lược của cuộc khởi nghĩa - Soạn thảo chiếu lệnh, văn thư, đấu tranh ngoại giao…
Sau khởi nghĩa Lam Sơn
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
Sau khởi nghĩa Lam Sơn
- Yêu cầu xây dựng một chính quyền vững mạnh, một quốc gia hùng cường. - Xây dựng một nền văn hoá dân tộc độc lập, từng bước khôi phục lại bộ phận văn hoá đã bị kẻ thù xâm lược huỳ hoại, tiếp thu tinh hoa của văn hoá khu vực.
Sự liên quan giữa những sự kiện và dấu mốc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
Sau khởi nghĩa Lam Sơn
Sự liên quan giữa những sự kiện và dấu mốc trong cuộc đời Nguyễn Trãi với sự nghiệp văn học của ông:
Ảnh
- Thơ văn Nguyễn Trãi luôn là vũ khí lợi hại góp phần quan trọng vào chiến thắng của dân tộc trước quân Minh xâm lược. - Nguyễn Trãi giúp Lê Lợi xây dựng một đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, nhân đạo, thực hiện phương thức “công tâm”.
Sự liên quan giữa những sự kiện và dấu mốc
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
Sau khởi nghĩa Lam Sơn
Sự liên quan giữa những sự kiện và dấu mốc trong cuộc đời Nguyễn Trãi với sự nghiệp văn học của ông:
Các tác phẩm đã phản ánh kịp thời cuộc kháng chiến oai hùng của dân tộc mà ông đã tham gia hết sức tích cực. - Trong thời kì xây dựng đất nước: + Nguyễn Trãi đã có lúc đảm nhiệm những chức vụ quan trọng trong triều đình. + Thơ văn của ông luôn thể hiện những khát vọng lớn lao với mong muốn xây dựng một xã hội “vua sáng, tôi hiền", người dân được ấm no, hạnh phúc, đất nước luôn phồn vinh, giàu đẹp. + Các tác phẩm của ông là nền tảng quan trọng để xây dựng một nền văn hoá, văn học mới.
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Dựa trên cơ sở nào để bài viết khẳng định: Nguyễn Trãi là nhà văn hóa kiệt xuất?
Nhà văn hóa kiệt xuất
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Dựa trên cơ sở nào để bài viết khẳng định: Nguyễn Trãi là nhà văn hóa kiệt xuất?
* Khi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn: Giúp Lê Lợi xây dựng lối chính trị, quân sự đúng đắn. * Khi kháng chiến chống giặc Minh sắp sửa kết thúc: giúp Lê Lợi
Hình vẽ
Hình vẽ
Nhà văn hóa kiệt xuất
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Dựa trên cơ sở nào để bài viết khẳng định: Nguyễn Trãi là nhà văn hóa kiệt xuất?
* Khi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn: Giúp Lê Lợi xây dựng lối chính trị, quân sự đúng đắn. * Khi kháng chiến chống giặc Minh sắp sửa kết thúc: giúp Lê Lợi
Hình vẽ
=> Là nền tảng cho sự phát triển bền vững, lâu dài của đất nước
Hoạt động nhóm
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Hoạt động nhóm
* Các tác phẩm của Nguyễn Trãi để lại bao gồm những lĩnh vực nào? * Nội dung chính của thơ văn Nguyễn Trãi được trình bày trong bài viết gồm những điều gì? * Qua thơ văn, Nguyễn Trãi hiện lên là một con người như thế nào? * Những đóng góp nào về mặt nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Trãi được nêu trong văn bản?
b. Một nhà văn kiệt xuất
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
b. Một nhà văn kiệt xuất.
Hình vẽ
Hình vẽ
Tác phẩm tiêu biểu
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Tác phẩm tiêu biểu
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Về nội dung
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Về nội dung
* Thấm nhuần tư tưởng yêu nước -> Một con người luôn gắn yêu nứơc với thương dân, biết ơn người dân. * Phán ánh bức chân dung con người Nguyễn Trãi - Một người con hiếu thảo, một người bạn chân tình. - Luôn nâng niu, giữ gìn vẻ đẹp thiên nhiên, yêu thiên nhiên, sống chan hoà cùng tạo vật. - Nguyễn Trãi yêu tình yêu của con người và đau nỗi đau của con người.
Về nghệ thuật
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Về nghệ thuật
* Có công lớn trong việc hoàn thiện, phát triển và khởi đầu nhiều thể loại văn học. * Là một nhà văn chính luận xuất sắc, đưa thể văn nghị luận ở giai đoạn này đạt đến độ hoàn thiện.
Ảnh
Ảnh
Về thi ca
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Về thi ca: Là một nhà văn trữ tình sâu sắc
Ảnh
Tập thơ Ức Trai thi tập: - Đưa thơ chữ Hán Việt Nam đạt đến độ nhuần nhuỵ. - Tạo ra một thế giới thẫm mĩ phong phú, vừa trí tuệ, hào hùng, vừa trữ tình, lãng mạn.
Về thi ca
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Về thi ca: Là một nhà văn trữ tình sâu sắc
Tập thơ chữ Nôm Quốc âm thi tập: * Khẳng định tiếng Việt là một ngôn ngữ văn học có khả năng: - Phán ánh sâu sắc thế giới nội tâm của con người. - Phản ánh đời sống xã hội.
Ảnh
Về thi ca
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất
Về thi ca: Là một nhà văn trữ tình sâu sắc
Ảnh
Ảnh
=> Nguyễn Trãi là một nhà văn kiệt xuất
III. Tổng kết
1. Nội dung
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
* Giới thiệu Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, nhà văn hoá nhà thơ nổi tiếng của đất nuớc. * Xót thương cho số phận bi kịch của danh nhân. * Học tập tinh thần yêu nuớc, vì dân và đề cao công lao của Nguyễn Trãi.
2. Nghệ thuật
Ảnh
2. Nghệ thuật
* Lập luận logic, chặt chẽ. * Dẫn chứng xác thực, thuyết phục.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
- Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
- Chuẩn bị nội dung bài sau
- Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
DẶN DÒ
Kết thúc bài học
Chào tạm biệt
Ảnh