BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 24
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ
BIỆN PHÁP LẶP CẤU TRÚC
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT:
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động:
Em hãy đọc 1 số bài thơ có sử dụng biện pháp lặp cấu trúc mà em đã từng đọc hoặc được học?
HĐ1: Nhắc lại kiến thức đã học
- Làm việc cá nhân
- Làm việc cá nhân:
Ảnh
Dựa vào kiến thức đã học và trả lời câu hỏi sau: a. Biện pháp lặp cấu trúc là gì? b. Tác dụng của việc lặp cấu trúc là gì?
1. Khái niệm
Ảnh
1. Khái niệm
Lặp cấu trúc là một biện pháp tu từ dùng sự trùng điệp về âm hưởng bằng cách lặp đi lặp lại những thanh điệu cùng nhóm bằng hoặc nhóm trắc, nhằm mục đích tăng nhạc tính, tăng tính tạo hình và biểu cảm của câu thơ.
2. Tác dụng
Ảnh
2. Tác dụng:
Lặp cấu trúc nhằm nhấn mạnh nội dung và tạo sự nhịp nhàng cân đối cho văn bản.
HĐ2: Củng cố kiến thức
- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Ảnh
Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
+ Câu 1 (- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Biện pháp lặp cấu trúc hay có tên gọi khác là gì?
A. Lặp cú pháp
B. Điệp cú pháp
C. Lặp cú pháp và điệp cú pháp
D. Biện pháp điệp ngữ
+ Câu 2 (- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Biện pháp lặp cấu trúc có tác dụng gì?
A. Nhấn mạnh nội dung và tạo sự nhịp nhàng cân đối cho văn bản.
B. Để làm nổi bật một nội dung ý nghĩa nào đó.
C. Tạo sự nhịp nhàng cho văn bản.
D. Tạo sự cân đối cho văn bản
+ Câu 3 (- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3: Lặp cấu trúc thường được sử dụng nhiều trong những phong cách ngôn ngữ nào?
A. Phong cách ngôn ngữ chính luận và phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.
B. Phong cách ngôn ngữ khoa học và phong cách văn chương.
C. Phong cách ngôn ngữ chính luận và phong cách ngôn ngữ văn chương.
D. Phong cách ngôn ngữ khoa học và phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.
+ Câu 4 (- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)
Bài tập trắc nghiệm
Câu 4: Trong các ví dụ sau, ví dụ nào có sử dụng biện pháp lặp cấu trúc?
A. Nhớ ai bồi hồi bồi hồi/ Như đứng đống lửa như ngồi đống than.
B. Mùa thu nay khác rồi,/Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi,/ Gió thổi rừng tre phấp phới/ Trời thu thay áo mới/ Trong biếc nói cười tha thiết.
C. Áo nâu cùng với áo xanh/ Nông thôn cùng với thành thị đứng lên.
D. Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng./Đừng bỏ em giữa dòng sống thác trào dâng!
+ Câu 5 (- Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)
Bài tập trắc nghiệm
Câu 5: Tìm phép điệp cấu trúc trong ví dụ sau: "Chỉ cá liền với nước/ Chỉ lúa liền với ruộng/ Tiễn đưa em, thôi anh quay lại, em ơi!".
A. Chỉ ... chỉ
B. Cá ... lúa, nước ... ruộng
C. Em ... em
D. Chỉ ... chỉ, em ... em
- Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo bài học
Ảnh
- Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo bài học
Hoàn thành các bài tập 1, 2, 3 SGK trang 24 - 25.
+ Bài 1 SGK trang 24
Ảnh
- Bài 1 SGK trang 24
a. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “anh quay lại”, “anh quay đi”
Tác dụng: góp phần tạo nên nhịp thơ, nhấn mạnh hiện thực tình cảnh của chàng trai khi nói lời tiễn đưa người yêu về nhà chồng.
b. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “Đừng bỏ em”
Tác dụng: giọng văn trở nên tha thiết, như muốn níu kéo của cô gái, giúp nhấn mạnh tình cảm sâu đậm của hai người dành cho nhau.
c) Biện pháp tu từ lặp cấu trúc “không lấy được…ta sẽ lấy nhau”
Tác dụng: giọng văn chắc chắn, khẳng định tình cảm bền chặt và nhấn mạnh ý chí quyết tâm để trở về bên nhau của hai người.
+ Bài 2 SGK trang 25
Ảnh
- Bài 2 SGK trang 25
a. Lặp cấu trúc “…là của chúng ta”, “những…”
Tác dụng: góp phần tạo nên nhịp thơ dồn dập, âm hưởng hào hùng, giọng điệu hùng biện; tạo sự xuất hiện liên tiếp của hình ảnh, mở ra bức tranh toàn cảnh một giang sơn giàu đẹp, khẳng định mạnh mẽ quyền làm chủ và bộc lộ mãnh liệt niềm tự hào của TG.
b. Lặp cấu trúc “mùa xuân”
Tác dụng: nhấn mạnh ý, vừa tạo cho câu văn, đoạn văn giàu âm điệu, giọng văn trở nêm tha thiết, gợi cảm, thể hiện rõ tình cảm yêu mến mùa xuân Hà Nội của tác giả.
+ tiếp
Ảnh
- Bài 2 SGK trang 25
c. Lặp cấu trúc “nếu là…tôi sẽ là…”
Tác dụng: tăng sức gợi hình, gợi cảm, tạo nhịp điệu cho câu thơ, nhấn mạnh mong ước chân thành của con người với khát khao hiến dâng, đồng thời bộc lộ tình cảm chân thành, tha thiết, khát khao cống hiến của tác giả.
d. Lặp cấu trúc “…vì ông”
Tác dụng: giọng văn trở nên đanh thép, hùng hồn tuyên bố và nhấn mạnh những việc làm sai trái, tội ác của “ông” gây ra.
+ Bài 3 SGK trang 25
- Bài 3 SGK trang 25
"Trời xanh đây là của chúng ta Núi rừng đây là của chúng ta Những cánh đồng thơm mát Những ngả đường bát ngát Những dòng sông đỏ nặng phù sa"
Chỉ trong 5 câu nhơ ngắn ngủi, nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã sử dụng một loạt biện pháp tư từ điệp từ (đây, là, của, chúng ta), điệp ngữ (của chúng ta) và điệp cấu trúc (Trời xanh ... chúng ta). Nhờ việc sử dụng các BPTT đó mà TG đã thành công trong việc nhấn mạnh, khẳng định những hình ảnh thiên nhiên của đất nước Việt Nam là của con người Việt Nam. Góp phần tạo nên nhịp thơ dồn dập, giọng điệu hào hùng nhằm KĐ ý thức chủ quyền về lãnh thổ, niềm tự hào về cảnh quan TN tươi đẹp, trù phú của đất nước.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Câu 1: Khi viết bài văn phân tích một tác giả văn học, chúng ta có thể sử dụng biện pháp lặp cấu trúc không? Vì sao? Câu 2: Viết một đoạn văn (khoảng 10 - 12 dòng) phân tích tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong một tác phẩm mà em đã học hoặc đã đọc.
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng Kết:
Ôn lại kiến thức đã học. Hoàn chỉnh bài tập phần Vận dụng. Chuẩn bị bài:"Bài 1. Thơ và truyện thơ. Viết bài nghị luận xã hội về một tư tưởng, đạo lí".
Cảm ơn
Ảnh