BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ. SÓNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ
SÓNG
Văn bản 1:
(Xuân Quỳnh)
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Ảnh
Ngoài tác phẩm Sóng, Thuyền và biển của Xuân Quỳnh em còn biết thêm bài thơ nào của bà? Hãy kể tên một số bài thơ tiêu biểu mà em tìm hiểu.
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu chung
Ảnh
I. Tìm hiểu chung
Dựa vào kiến thức đã học về văn bản Sóng và trả lời câu hỏi sau:
Trình bày một số hiểu biết của em về TG. Trình bày hoàn cảnh sáng tác của TP.
1. Tác giả
1. Tác giả
Ảnh
Quê quán: Làng La Khê xã Văn Khê tỉnh Hà Tây. Nay thuộc quận Hà Đông, Hà Nội. Cuộc đời đa đoan với nhiều thiệt thòi, lo âu, vất vả, luôn khát khao tình yêu, gắn bó hết mình với cuộc sống. Hồn thơ của bà là cái “tôi” giàu vẻ đẹp nữ tính, rất thành thật, giàu đức hi sinh vị tha.
Xuân Quỳnh (1942 - 1988)
+ tiếp
1. Tác giả
Ảnh
Là nhà thơ tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ chống Mỹ cũng là nhà thơ nhữ đáng chú ý của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Phong cách thơ là tiếng lòng của tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn vừa hồn nhiên, vừa chân thành đằm thắm, da diết khát vọng về hạnh phúc đời thường. Năm 2001 bà được Nhà nước truy tặng giải thưởng về Văn học nghệ thuật.
Xuân Quỳnh (1942 - 1988)
+ Một số tác phẩm tiêu biểu
- Một số tác phẩm tiêu biểu:
Ảnh
Hoa dọc chiến hào ( thơ, in chung 1968) Gió Lào, cát trắng ( thơ, 1974) Lời ru trên mặt đất (thơ, 1978) Tự hát ( thơ 1984) ....
2. Tác phẩm
Ảnh
2. Tác phẩm
Bài thơ được sáng tác năm 1967 và in trong tập Hoa dọc chiến hào (1968).
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Bố cục
Ảnh
b. Bố cục
Phần 1: Khổ 1+2 : Sóng đối tượng cảm nhận của tình yêu. Phần 2: 5 khổ tiếp theo: Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu. Phần 3: 2 khổ còn lại: Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em.
II. Tìm hiểu chi tiết
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
NV1: Đọc bài thơ và trả lời các câu hỏi sau:
Trong 2 khổ thơ đầu hình tượng sóng xuất hiện như thế nào? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào để thể hiện khát vọng tình yêu của mình?
1. Sóng - đối tượng cảm nhận tình yêu
1. Sóng - đối tượng cảm nhận tình yêu
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
+ tiếp
Ảnh
1. Sóng - đối tượng cảm nhận tình yêu
Hình vẽ
Hình vẽ
=> Sóng như tình yêu lúc mãnh liệt, cuồng nhiệt khi thì dịu êm sâu lắng. Tồn tại vĩnh cửu cùng tình yêu và tuổi trẻ.
- Nhiệm vụ 2: Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
NV2: Đọc bài thơ và trả lời các câu hỏi sau:
Hình tượng sóng gợi lên những suy nghĩ gì về tình yêu? Nỗi nhớ trong tình yêu được thể hiện như thế nào qua hình tượng sóng?
2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu
2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu
a. Khổ 3 - 4 - 5:
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
+ tiếp
2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu
a. Khổ 3 - 4 - 5:
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Tác giả có một cái lắc đầu vô cùng dễ thương “em cũng không biết nữa” cũng như tình yêu, nó đến rất bất ngờ tự nhiên.
Đến khổ thơ thứ 5 tác giả thể hiện nỗi nhớ mãnh liệt. Bao trùm lên cả không gian “dưới lòng sâu…. Trên mặt nước…”.
+ tiếp
2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu
Ảnh
a. Khổ 3 - 4 - 5:
Ảnh
Ảnh
Bày tỏ tình yêu một cách chân thành tha thiết mà mạnh dạn mãnh liệt.
b. Khổ 6 - 7 (2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu)
b. Khổ 6 - 7:
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Những từ : "dẫu xuôi", "dẫu ngược", "phương bắc", "phương nam",...
Khẳng định khoảng cách dù có ra bao nhiêu thì lòng người lại chung thủy bấy nhiêu.
Thể hiện lòng chung thuỷ của người con gái trong tình yêu.
+ tiếp (2. Sóng tâm hồn em và những trăn trở về tình yêu)
Ảnh
Ảnh
Ảnh
b. Khổ 6 - 7:
Dù đi đâu, xuôi ngược bốn phương thì em cũng sẽ chỉ hướng về một phương anh.
- Nhiệm vụ 3: Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
NV3: Đọc bài thơ và trả lời các câu hỏi sau:
Hai khổ cuối tác giả đã thể hiện khát vọng của người phụ nữ trong tình yêu như thế nào? Hình tượng bao trùm, xuyên suốt bài thơ là hình tượng “sóng”, được gợ tả với những biểu hiện khác nhau. Hãy chỉ ra những biểu hiện đó.
3. Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Ảnh
3. Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Hình vẽ
Hình vẽ
Những cụm từ "tuy dài thế", "vẫn đi qua", "dẫu rộng" -> chứa đựng những lo âu.
Song nhà thơ vẫn luôn tin tưởng ở tấm lòng nhân hậu và tình yêu chân thành của mình sẽ vượt qua tất cả như áng mây kia như năm tháng kia.
Hình vẽ
Hình vẽ
+ tiếp
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
3. Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Một loạt hình ảnh thơ ẩn dụ tạo thành hệ thống tương phản đối lập.
Nói lên tình cảm tỉnh táo, đúng đắn.
Thể hiện niềm tin mãnh liệt của nhà thơ vào sức mạnh của tình yêu.
+ tiếp
Ảnh
Ảnh
3. Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Khổ thơ cuối đã khẳng định một ước muốn khôn cùng.
Không có tình yêu cuộc sống tha thiết không có sự đam mê đến tột cùng, không có sự chung thuỷ thì lam sao có được những vần thơ ấy.
Trong ước mong, dẫu còn chút băn khoăn "làm sao được tan rã" nhưng trên tất cả là khát vọng vĩnh viễn hoá tình yêu.
+ tiếp
Ảnh
Ảnh
3. Khát vọng tình yêu mãnh liệt của nhân vật em
Hình vẽ
Hình vẽ
Lời thơ, ý thơ, nhịp thơ có phần nhanh hơn gấp hơn và mạnh hơn.
Bài thơ kết thúc mà lời thơ còn vang vọng mãi như con sóng ào ạt hoà vào biển lớn tình yêu cùng với khát khao cháy bỏng.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Bao trùm xuyên suốt bài thơ là hình tượng "sóng" - hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu, là sự hoá thân, phân thân của cái tôi trữ tình. Bài thơ được kết cấu trên cơ sở nhận thức sự tương đồng, hoà hợp giữa hai hình tượng trữ tình "sóng" và "em". Hai hình tượng này tuy hai mà một, có lúc phân chia có lúc hoà quyện vào nhau không thể tách rời.
III. Tổng kết
Ảnh
Trình bày những đặc sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Sóng
III. Tổng kết
1. Nội dung
Ảnh
1. Nội dung
Dựa vào việc quan sát, chiêm nghiệm về những con sóng trước biển cả mênh mông, Xuân Quỳnh đã phát hiện ra những cung bậc đa dạng, phức tạp của cảm xúc trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu. Niềm khao khát về tình yêu, hạnh phúc của một người phụ nữ vừa truyền thống, vừa hiện đại trong tình yêu.
2. Nghệ thuật
2. Nghệ thuật
Thể thơ năm chữ tạo âm điệu sâu lắng, dạt dào, như âm điệu của những con sóng biển và cũng là sóng lòng của người phụ nữ khi yêu. Cách ngắt nhịp linh hoạt, phóng khoáng và cách gieo vần, phối âm độc đáo, giàu sức liên tưởng Giọng thơ vừa thiết tha, đằm thắm, vừa mãnh liệt sôi nổi, vừa hồn nhiên, nữ tính Xây dựng hình ảnh ẩn dụ - với hình tượng sóng, vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa ẩn dụ Bài thơ sử dụng các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, đối lập - tương phản,...
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1: Bài thơ Sóng được Xuân Quỳnh sáng tác ở vùng biển nào? - A. Sầm Sơn - Thanh Hóa - false - B. Cô Tô - Quảng Ninh. - false - C. Diêm Điền - Thái Bình - true - D. Vân Đồng - Quảng Ninh - false - false - false
Câu 2: Thông tin nào sau đây không chính xác khi nói về tiểu sử nhà thơ Xuân Quỳnh? - A. Tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. - false - A. Tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. - false - C. Ngay từ khi còn nhỏ đã làm thơ. - false - D. Năm 1955, làm diễn viên múa trong đoàn văn công. - true - false - false
Câu 3: Bài thơ Sóng có thể chia tối cục thành mấy phần? - A. 2 - false - B. 3 - true - C. 4 - false - D. 5 - false - false - false
Câu 4: Câu thơ nào dưới đây không được trích ra từ bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh? - A. "Khi hai đứa cầm tay". - false - B. "Sóng bắt đầu từ gió". - false - C. "Ôi con sóng ngày xưa". - false - D. "Mây vẫn bay về xa". - true - false - false
Câu 5: Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là: - A. Lời đoạn tuyệt của một người phụ nữ với người yêu của mình. - false - B. Lời oán thán của một tâm hồn phụ nữ bị phụ bạc trong tình yêu. - false - C. Lời tự bạch của một tâm hồn phụ nữ đang yêu. - true - D. Lời khuyên nhủ của một người phụ nữ hạnh phúc trong tình yêu đối với các cô gái trẻ. - false - false - false
Câu 6: Bài thơ nào sau đây trong số các bài thơ của Xuân Quỳnh đã được phổ nhạc? - A. Anh. - false - B. Sóng. - false - C. Tự hát. - false - D. Thuyền và biển. - true - false - false
Câu 7: Tập thơ nào sau đây không phải của Xuân Quỳnh? - Câu 7: Tập thơ nào sau đây không phải của Xuân Quỳnh? - true - B. Gió Lào cát trắng. - false - C. Tự hát. - false - D. Hoa dọc chiến hào. - false - false - false
Câu 8: Đánh giá nào sau đây là hợp lí khi nhà thơ Xuân Quỳnh ước muốn được “Thành trăm con sóng nhỏ”: - A. Đó là ước mơ ngông cuồng, phi lí. - false - B. Ước muốn vì tuyệt vọng, bất lực, trước giới hạn đời người. - false - C. Ước muốn thành sóng để trốn kiếp làm người. - false - D. Ước muốn của những người có tình yêu lớn, muốn được trường tồn với tình yêu. - true - false - false
Câu 9: Tâm hồn người phụ nữ trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh? - A. Sôi nổi, đắm say - false - B. Trắc trở, lo âu - false - C. Lắng sâu, đằm thắm - false - D. Hồn hậu, chân thành, nhiều lo âu và luôn da diết trong khát vọng đời thườngtế. - true - false - false
Câu 10: Giữa "sóng" và "em" trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh có mối quan hệ như thế nào? - A. "Sóng" là hóa thân của "em", "em" với "sóng" hòa tan từ đầu đến cuối bài. - false - B. Là một đôi "tình nhân" trong tưởng tượng. - false - C. Là một cặp hình ảnh song hành, quấn quýt. - true - D. Là một cặp hình ảnh đối lập, chia cách. - false - false - false
Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Câu 1: Phân tích sự tương đồng giữa tâm trạng của người phụ nữ đang yêu với những trạng thái của sóng trong bài thơ. Câu 2: Anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 câu) phân tích về nhan đề "Sóng".
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng Kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Hoàn thành bài tập phần Vận dụng. Chuẩn bị bài sau: "Bài 1. Thơ và truyện thơ. Lời tiễn dặn".
Cảm ơn
Ảnh