BÀI 5. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 5. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM
Giáo dục kinh tế và pháp luật lớp 11
Kết nối tri thức
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
MỞ ĐẦU
Lao động - việc làm là nhu cầu cơ bản của con người vì tạo ra của cải vật chất và sự phát triển toàn diện cho mỗi con người. Trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đồi, việc tạo ra hệ thống thông tin thị trường lao động và thị trường việc làm có vai trò rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp và người lao động.
Em hãy đọc thông tin SGK tr.29 và trả lời câu hỏi
Thông tin trên phản ánh vấn đề gì? Hãy chia sẻ hiểu biết của em về các hoạt động đó.
Trả lời
Ảnh
- Ngày hội tư vấn tuyển sinh được tổ chức tại trường Trung học phổ thông NT phản ánh về hoạt động hướng nghiệp đối với các em học sinh. - Chia sẻ hiểu biết: + Hướng nghiệp là hoạt động nhằm hỗ trợ mọi cá nhân chọn lựa và phát triển chuyên môn nghề nghiệp phù hợp nhất với khả năng của cá nhân, đồng thời thỏa mãn được nhu cầu nhân lực cho các lĩnh vực nghề nghiệp (thị trường lao động). + Hướng nghiệp không dừng lại ở việc lựa chọn một nghề nghiệp mà cá nhân yêu thích. Thuật ngữ hướng nghiệp còn bao gồm đa dạng các hoạt động, từ khám phá đam mê thật sự của bản thân, đánh giá khả năng phù hợp của bản thân với nghề nghiệp, góc nhìn sâu rộng hơn về những ngành nghề trên thị trường, và quan trọng hơn là định hướng phát triển nghề nghiệp bản thân.
Bài làm
Lao động và thị trường LĐ
1, Lao động và TTLĐ
Ảnh
LAO ĐỘNG VÀ THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Hình vẽ
1
a. Khái niệm
Hình vẽ
a. Khái niệm lao động
Đọc các trường hợp trong SGK tr.30 và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Câu 1: Ở thông tin 1, hoạt động của bác A nhằm mục đích gì? Theo em, lao động là gì? Câu 2: Lao động có vai trò như thế nào trong hoạt động kinh tế? Câu 3: Trong thông báo tuyển dụng, các công ty đưa ra mức lương và chế độ đãi ngộ cho người lao động nhằm mục đích gì?
Trả lời
Ảnh
Hoạt động của bác A nhằm tạo ra các sản phẩm tranh thêu, phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của khách hàng trong và ngoài nước; đồng thời cũng đem lại nguồn thu nhập để bác A trang trải cuộc sống.
Vai trò như thế nào trong hoạt động kinh tế: + Trong hoạt động sản xuất, lao động được coi là yếu tố đầu vào, ảnh hưởng tới chi phí tương tự như việc sử dụng các yếu tố sản xuất khác. + Lực lượng lao động là một bộ phận của dân số, là người được hưởng thụ lợi ích của quá trình phát triển.
Trong thông báo tuyển dụng, các công ty đưa ra mức lương và chế độ đãi ngộ cho người lao động nhằm mục đích: thu hút, tuyển dụng được những lao động có tay nghề cao, phù hợp với yêu cầu công việc.
1/
2/
3/
TRẢ LỜI
Ghi nhớ 1
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
GHI NHỚ
Lao động là hoạt động có mục đích, có ý thức của con người nhằm tạo ra các sản phẩm phục vụ cho các nhu cầu của đời sống xã hội.
Ghi nhớ 2
Ảnh
Ảnh
Lao động được coi là yếu tố đầu vào, ảnh hưởng tới chi phí tương tự như việc sử dụng các yếu tố sản xuất khác
Lực lượng lao động là một bộ phận của dân số, là người được hưởng thụ lợi ích của quá trình phát triển.
Trong hoạt động sản xuất
Ghi nhớ 3
Hình vẽ
Khái niệm người lao động
Ảnh
Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.
b, Thị trường LĐ
Hình vẽ
b, Thị trường lao động
Em hãy đọc thông tin trong SGK tr.31 và trả lời câu hỏi
Hình vẽ
Câu 1: Qua thông tin 1, em hãy nhận xét tình hình cung - cầu lao động trên thị trường ở Việt Nam năm 2021.
- Trong năm 2021, trên thị trường Việt Nam có sự chênh lệch giữa cung - cầu lao động, theo hướng: nguồn cung lao động lớn hơn so với nhu cầu tuyển dụng việc làm. => Sự chênh lệch giữa cung - cầu lao động này đã dẫn tới việc: 3,2% lực lượng lao động trong độ tuổi bị thất nghiệp và 3,1% người lao động trong độ tuổi thiếu việc làm.
Câu 2: Từ thông tin 2, em hãy xác định các chủ thể tham gia hoạt động tuyển dụng. Các yếu tố cần có trong hoạt động tuyển dụng là gì?
- Những chủ thể tham gia vào hoạt động tuyển dụng là: + Người lao động làm thuê. + Người sử dụng sức lao động. - Các yếu tố cần có trong hoạt động tuyển dụng là: + Nguồn cung (bao gồm cả: nguồn cung lao động và nguồn cung việc làm). + Nguồn cầu (bao gồm cả: nhu cầu làm việc và nhu cầu tuyển dụng) + Giá cả sức lao động (tiền công, tiền lương, chế độ đãi ngộ,…).
Khái niệm và đặc điểm
Ảnh
Khái niệm về thị trường lao động:
Thị trường lao động (hoặc thị trường sức lao động) là nơi thực hiện các quan hệ xã hội giữa người bán sức lao động (người lao động làm thuê) và người mua sức lao động (người sử dụng sức lao động), thông qua các hình thức thoà thuận về giá cả (tiền công, tiền lương) và các điều kiện làm việc khác, trên cơ sở một hợp đồng lao động bằng văn bản, bằng miệng, hoặc thông qua các dạng hợp đồng hay thoả thuận khác.
Đặc điểm của thị trường lao động
Thị trường lao động được câu thành bởi ba yếu tố: cung, cầu và giá cả sức lao động. Thị trường lao động có thể hoạt động hiệu quả khi các quyền tự do mua, bán sức lao động được đảm bảo bằng luật pháp và hệ thống các chính sách liên quan đến quyền, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên tham gia thị trường.
Việc làm và thị trường việc làm
2, Việc làm và TTVL
Ảnh
02
VIỆC LÀM VÀ THỊ TRƯỜNG VIỆC LÀM
Câu hỏi
Đọc các thông tin trong mục 2 SGK tr32 và trả lời các câu hỏi sau
Ảnh
Câu 1: Công việc của anh M và mẹ anh có ý nghĩa thế nào đối với gia đình? Em hiểu thế nào là việc làm? Câu 2: Các chủ thể tham gia các hội chợ, các phiên giao dịch việc làm nhằm mục đích gì? Câu 3: Các phiên giao dịch việc làm có tác dụng như thế nào?
Trả lời câu hỏi 1
+ Giúp mỗi cá nhân có thu nhập để duy trì, cải thiện cuộc sống của bản thân và gia đình. + Góp phần sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, giúp duy trì và phát triển đất nước.
Ảnh
Công việc của anh M và mẹ anh có ý nghĩa:
Câu 1:
Trả lời câu hỏi 2
Hình vẽ
Hình vẽ
Câu 2
Mục đích tham gia hội chợ, các phiên giao dịch:
Doanh nghiệp
Người lao động
Hình vẽ
+ Giới thiệu tới người lao động những thông tin về doanh nghiệp mình; + Cung cấp thông tin về nhu cầu, mức lương tuyển dụng, từ đó mong muốn tuyển được những lao động có chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu công việc.
+ Tìm hiểu nhu cầu tuyển dụng lao động của các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp. + Tìm kiếm công việc phù hợp với nhu cầu và năng lực của bản thân.
Trả lời câu hỏi 3
Câu 3:
- Các phiên giao dịch việc làm có tác dụng: kết nối cung - cầu lao động trên thị trường. Cụ thể là: + Cung cấp thông tin về doanh nghiệp, nhu cầu, mức lương tuyển dụng. + Giúp người lao động có thông tin, tiếp cận được đến các cơ sở có nhu cầu tuyển dụng để tìm kiếm được việc làm.
Ảnh
Ảnh
Khái niệm việc làm
Khái niệm việc làm
Ảnh
- Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu nhập và không bị pháp luật cấm, có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi người, giúp duy trì và cải thiện cuộc sống. - Mỗi người có thể làm nhiều việc khác nhau: có việc làm chính thức (việc làm toàn thời gian) hay việc làm không chính thức (việc làm bán thời gian).
Khái niệm TTVL
Khái niệm thị trường việc làm:
- Thị trường việc làm là nơi gặp gỡ, trao đổi mua bán hàng hóa việc làm giữa người lao động và người sử dụng lao động cũng như xác định mức tiền công của người lao động trong từng thời kỳ nhất định. - Thị trường việc làm kết nối cung - cầu lao động trên thị trường thông qua các phiên giao dịch việc làm, các trung tâm môi giới và giới thiệu việc làm, các thông tin tuyển dụng trên các phương tiện thông tin đại chúng.... để cung cấp thông tin cụ thể về doanh nghiệp, nhu cầu, mức lương tuyển dụng, giúp người lao động có thông tin, tiếp cận được đến các cơ sở có nhu cầu tuyển dụng để tìm kiếm được việc làm.
Ảnh
Xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc
Mối quan hệ TTLD và TTVL
3, Mối quan hệ TTLD và TTVL
Ảnh
03
MỐI QUAN HỆ GIỮA THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG VÀ THỊ TRƯỜNG VIỆC LÀM
Câu hỏi
Đọc các thông tin trong mục 3 trang 32 - 33 và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Hình vẽ
1/ Qua thông tin 1, em thấy sự lệch pha về cung – cầu lao động tại tỉnh C thể hiện như thế nào? Điều này có tác động gì đến nền kinh tế? 2/ Thông tin 2 cho thấy thị trường việc làm có vai trò kết nối cung – cầu, giúp thị trường lao động nước ta phát triển như thế nào?
Trả lời câu hỏi 1
Hình vẽ
Hình vẽ
- Sự lệch pha về cung - cầu lao động tại tỉnh C:
+ Các ngành kĩ sư, sửa chữa, máy tính, du lịch, công nghệ, kĩ thuật… có nhu cầu tuyển dụng cao nhưng đang thiếu hụt nguồn cung lao động. + Các ngành hành chính, ngân hàng… có nhu cầu tuyển dụng ít, nhưng lại dư thừa nguồn cung lao động.
- Tác động:
Sự lệch pha giữa cung và cầu về lao động đã giảm đi sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, khiến cho họ chuyển hướng đầu tư sang các tỉnh khác.
Hình vẽ
Câu 1
Trả lời câu hỏi 2
Hình vẽ
Hình vẽ
Câu 2
Thông tin 2 cho thấy, thị trường việc làm có vai trò kết nối cung - cầu đã:
+ Tổ chức gần 6.000 phiên giao dịch việc làm, giới thiệu và cung ứng gần 5 triệu lượt người, 68,5% trong số đó có kết nối việc làm thành công. + Góp phần giải quyết trên 8 triệu việc làm trên phạm vi cả nước. + Giúp thị trường lao động Việt Nam có sự chuyển biến tích cực.
Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Thị trường lao động và thị trường việc làm có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. - Thông qua các dịch vụ kết nối nhà tuyển dụng và người lao động, thị trường việc làm giúp người lao động tìm được chỗ làm phù hợp, người sử dụng lao động tìm được người thích hợp, giúp cho thị trường lao động nhanh chóng đạt đến trạng thái cân bằng cung - cầu lao động.
KẾT LUẬN
Xu hướng tuyển dụng lao động của thị trường
4, Xu hướng tuyển dụng lao động của thị trường
Ảnh
04
XU HƯỚNG TUYỂN DỤNG CỦA LAO ĐỘNG THỊ TRƯỜNG
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin trong mục 4, SGK tr.33 và trả lời câu hỏi:
1
2
3
Qua thông tin 1, em có nhận xét gì về xu hướng tuyển dụng của thị trường lao động ở Việt Nam?
Những yêu câu đối với việc phát triển nguồn nhân lực để thực hiện định hướng phát triển đất nước trong Văn kiện đại hội Đảng XIII cho thấy xu hướng tuyển dụng lao động trên thị trường sẽ như thế nào?
Em cần có trách nhiệm gì để tham gia thị trường lao động và lựa chọn được nghề nghiệp, việc làm phù hợp?
Trả lời câu hỏi 1
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Câu 1
Thị trường lao động ở Việt Nam đang nổi lên một số xu hướng tuyển dụng như:
Gia tăng tuyển dụng lao động ở các nhóm ngành, nghề về công nghệ cao, dịch vụ hoặc các ngành, nghề dựa trên nền tảng công nghệ.
Giảm tuyển dụng lao động ở các nhóm ngành nghề về: nông nghiệp, kĩ thuật công nghiệp giản đơn.
Tăng tuyển dụng lao động có chất lượng cao; giảm tuyển dụng lao động giản đơn.
Trả lời câu hỏi 2
Câu 2
Xu hướng tuyển dụng trên thị trường lao động luôn gắn liền với chiến lược, chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước cùng với những yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Câu 3
- Để có được việc làm phù hợp, học sinh cần: + Trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về nghề nghiệp; + Trau dồi các kĩ năng; + Nắm được xu hướng phát triển của thị trường lao động; + Tự đánh giá sở trường, nguyện vọng và điều kiện của bản thân để lựa chọn, định hướng nghề nghiệp.
Kết luận 1
- Thị trường lao động ở Việt Nam đang nổi lên 4 xu hướng: + Gia tăng số lượng lao động trên các nền tảng công nghệ; + Chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm; + Lao động giản đơn sẽ trở nên yếu thế; + Xu hướng lao động “phi chính thức" gia tăng.
Hình vẽ
Kết luận
- Xu hướng tuyển dụng trên thị trường lao động luôn gắn liền với chiến lược, chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước cùng với những yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Kết luận 2
Hình vẽ
Kết luận
Bởi vậy, để có được việc làm phù hợp, học sinh cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về nghề nghiệp, trau dồi các kỹ năng, nắm được xu hướng phát triển của thị trường lao động, tự đánh giá sở trường, nguyện vọng và điều kiện của bản thân để lựa chọn, định hướng nghề nghiệp.
Ảnh
Những lĩnh vực hàng đầu dự kiến tăng tuyển dụng trong những năm tới
Luyện tập
Câu 1
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống (….) trong khái niệm sau đây: “……..là hoạt động có mục đích, có ý thức của con người nhằm tạo ra các sản phẩm phục vụ cho các nhu cầu của đời sống xã hội”.
Lao động.
Làm việc.
Việc làm.
Khởi nghiệp.
Câu 2
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2. Nơi diễn ra các quan hệ thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động về tiền lương, điều kiện làm việc trên cơ sở hợp đồng lao động được gọi là
thị trường việc làm.
thị trường lao động.
trung tâm giới thiệu việc làm.
trung tâm môi giới việc làm.
Câu 3
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3. Thị trường lao động được cấu thành bởi mấy yếu tố?
3 yếu tố.
4 yếu tố.
5 yếu tố.
6 yếu tố.
Câu 4
Bài tập trắc nghiệm
Câu 4. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng các yếu tố cấu thành thị trường lao động?
Lượng cung.
Lượng cầu.
Giá cả sức lao động.
Chất lượng lao động.
Câu 5
Bài tập trắc nghiệm
Khai thác thông tin dưới đây và cho biết: nhận xét nào đúng về tình hình cung - cầu lao động trên thị trường ở Việt Nam năm 2021? Thông tin.Năm 2021, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của Việt Nam đạt 50,6 triệu người. Trong đó, lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế là 49,1 triệu người. Tỉ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động trong độ tuổi ước tính là 3,20%, tỉ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi là 3,10%.
Nguồn cung lao động nhỏ hơn so với nhu cầu tuyển dụng việc làm.
Có sự cân bằng giữa nguồn cung lao động với nhu cầu tuyển dụng.
Nguồn cung lao động lớn hơn so với nhu cầu tuyển dụng việc làm.
Cán cân cung - cầu lao động được giữ ở mức cân bằng và ổn định.
Câu 6
Bài tập trắc nghiệm
Câu 6: Khi khả năng cung ứng lao động lớn hơn khả năng tạo việc làm sẽ dẫn đến tình trạng nào?
Gia tăng tình trạng thất nghiệp.
Thiếu hụt lực lượng lao động.
Cả hai phương án A, B đều đúng.
Cả hai phương án A, B đều sai.
Dặn dò
Ảnh
Cảm ơn
Ảnh