BÀI 69. THỂ TÍCH CỦA MỘT HÌNH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 69. THỂ TÍCH CỦA MỘT HÌNH
Khởi động
Khởi động
Khởi động
Câu hỏi: Hãy quan sát một chiếc hộp sữa: 1. Nếu muốn đổ đầy sữa vào hộp này, bạn cần biết điều gì? 2. Bạn nghĩ rằng dung lượng mà hộp có thể chứa (thể tích) sẽ phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Trả lời: 1. Nếu muốn đổ đầy sữa vào hộp này, bạn cần biết điều gì? - Cần biết thể tích của hộp, tức là dung tích mà hộp có thể chứa được. 2. Dung lượng mà hộp có thể chứa sẽ phụ thuộc vào những yếu tố nào? - Thể tích của hộp phụ thuộc vào: - Chiều dài của hộp. - Chiều rộng của hộp. - Chiều cao của hộp
Hình thành kiến thức
Ví dụ 1
Ví dụ 1
Ảnh
Hình lập phương nằm hoàn toàn trong hình hộp chữ nhật. Ta nói: - Thể tích hình lập phương bé hơn thể tích hình hộp chữ nhật. - Thể tích hình hộp chữ nhật lớn hơn thể tích hình lập phương.
Ảnh
Ví dụ 2, ví dụ 3
Ví dụ 2
Trong ví dụ 2 và ví dụ 3, các hình lập phương nhỏ có kích thước như nhau
Ảnh
Hình A và hình B, mỗi hình gồm 5 hình lập phương. Ta nói: Thể tích hình A bằng thể tích hình B.
Ví dụ 3
Ảnh
Hình C gồm 5 hình lập phương, hình D gồm 4 hình lập phương. Hình E gồm 9 hình lập phương. Ta nói: Thể tích hình E bằng tổng thể tích các hình C và D.
Thực hành
Bài 1
Bài 1:Đặt đồ vật (chẳng hạn cục tẩy) vào trong hộp bút rồi nói theo mẫu. Mẫu: Thể tích cục tẩy bé hơn thể tích hộp bút. Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích cục tẩy.
Phương pháp giải: Thực hiện theo mẫu. Lời giải chi tiết: Ví dụ: Đặt chiếc bút chì vào trong hộp bút, ta thấy: - Thể tích bút chì hơn thể tích hộp bút - Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích bút chì. Lưu ý: Ví dụ mang tính chất tham khảo. Học sinh có thể tự lấy ví dụ khác.
Ảnh
Bài 2
Bài 2: Ghép các hình lập phương như nhau để được các hình, rồi nói về thể tích
Trong các bài dưới đây, các hình lập phương nhỏ có kích thước như nhau. Phương pháp giải: Thực hiện theo mẫu. Lời giải chi tiết: Thể tích hình B lớn hơn thể tích hình A. Tổng thể tích các hình A và C lớn hơn thể tích hình B Tổng thể tích các hình B và C lớn hơn thể tích hình A Thể tích hình B bé hơn tổng thể tích các hình A và C Thể tích hình A bé hơn tổng thể tích các hình B và C
Luyện tập
Bài 1
Bài 1:Bằng hay lớn hơn? a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M .?. thể tích hình N. b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L .?. thể tích hình M. c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L .?. tổng thể tích hai hình M và N.
Phương pháp giải: Quan sát hình và trả lời câu hỏi. Lời giải chi tiết: a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M bằng thể tích hình N. b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L lớn hơn thể tích hình M. c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L bằng tổng thể tích hai hình M và N.
Bài 2
Bài 2:So sánh thể tích hai hình.
Phương pháp giải: Quan sát hình và trả lời câu hỏi. Lời giải chi tiết: a) Ta thấy: Hình D gồm 12 hình lập phương Hình E gồm 12 hình lập phương Vậy thể tích hình D bằng thể tích hình E b) Ta thấy: Hình H gồm 8 hình lập phương Hình K gồm 9 hình  lập phương Vậy thể tích hình H bé hơn hơn thể tích hình K
Ảnh
Bài 3
Bài 3:Trong các hình dưới đây, thể tích của hình nào bằng tổng thể tích của hai trong ba hình còn lại?
Phương pháp giải: Hình có thể tích bằng nhau khi có số hình lập phương tạo thành bằng nhau. Lời giải chi tiết: Hình S gồm 28 hình lập phương HÌnh T gồm 40 hình lập phương HÌnh U gồm 16 hình lập phương Hình V gồm 12 hình lập phương Vậy thể tích của hình S bằng tổng thể tích của hai hình U và hình V
Ảnh
Bài 4
Bài 4:Dưới đây là hình ảnh các hình hộp chữ nhật (A, B, C). a) Để xếp đầy, mỗi hình A, B, C cần thêm bao nhiêu hình lập phương? b) Hình nào có thể tích lớn nhất?
Phương pháp giải: Quan sát hình và trả lời câu hỏi. Lời giải chi tiết: a) Để xếp đầy hình A cần thêm 5 hình lập phương Để xếp đầy hình B cần thêm 7 hình lập phương Để xếp đầy hình C cần thêm 5 hình lập phương b) Hình có thể tích lớn nhất là hình C (gồm 16 hình lập phương)
Ảnh
Khám phá
Khám phá
Khám phá: Tại sao khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài?
Phương pháp giải: Dựa vào kiến thức  đã học và trả lời câu hỏi. Lời giải chi tiết: Khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài vì tổng thể tích của cả nước và đá lớn hơn thể tích cốc.
Ảnh
Hoạt động thực tế
Hoạt động thực tế
Hoạt động thực tế: Sử dụng 12 khối nhựa có dạng hình lập phương, xếp một tòa nhà có dạng hình hộp chữ nhật.
Phương pháp giải: Học sinh tự thực hiện. Lời giải chi tiết: Gợi ý:
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Dặn dò
Nhớ lại cách tính diện tích của hình vuông, hình chữ nhật, và các khái niệm về kích thước (dài, rộng, cao). Hiểu rõ mối liên hệ giữa diện tích và thể tích (thể tích = diện tích đáy × chiều cao). Quan sát các vật dụng trong nhà như hộp sữa, thùng carton, hộp đựng đồ. Tự đo kích thước và ước tính thể tích của chúng. Vẽ lại các hình khối đơn giản và ghi chú các kích thước cần thiết để tính thể tích.
Kết thúc
Ảnh