BÀI 19. THÂN MÁY VÀ CÁC CƠ CẤU CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Hình vẽ
BÀI 19. THÂN MÁY VÀ CÁC CƠ CẤU CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG
Đặt vấn đề
Khởi động
Sơ đồ tư duy
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Động cơ đốt trong có các cơ cấu chính nào?
I. Thân máy và nắp máy
1. Nhiệm vụ
Ảnh
Hình vẽ
1. Nhiệm vụ
Thân máy và nắp máy là những chi tiết cố định, là nơi để lắp hầu hết các cơ cấu và các hệ thống của động cơ. Nắp máy cùng với xilanh, pít tông tạo thành buồng cháy.
Ảnh
Quan sát
Ảnh
Ảnh
1. Nhiệm vụ
Quan sát Hình 19.1 và trả lời câu hỏi :
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
2. Cấu tạo
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Cấu tạo
Quan sát Hình 19.2, 19.3 và trả lời các câu hỏi:
Hình vẽ
Hình vẽ
Nội dung
2. Cấu tạo
Câu 1:
Thân máy có cấu tạo phức tạp và phụ thuộc vào số xilanh, phương pháp làm mát, các bố trí các cụm chi tiết của các cơ cấu, hệ thống trong động cơ. Cấu tạo nắp máy phức tạp và phụ thuộc hình dạng buồng cháy, cách bố trí đường nạp, đường thải và lắp đặt các cụm chi tiết như bugi (hoặc vòi phun), xu páp,...
Câu 2 :
Khi sử dụng áo nước hoặc cánh tản nhiệt ta không kiểm soát được nhiệt độ của dầu bôi trơn, đồng thời dầu nhờn truyền nhiệt rất kém nên sử dụng áo nước hay cánh tản nhiệt sẽ không đạt được hiệu quả cao. Vì thế không dùng áo nước hoặc cánh tản nhiệt để làm mát ở cacte.
II. Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền
1. Nhiệm vụ
Ảnh
II - CƠ CẤU TRỤC KHỦYU THANH TRUYỀN
Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền có các chi tiết chính là pít tông, thanh truyền, trục khuỷu và bánh đà.
1. Nhiệm vụ
Pit tông, xilanh và nap máy tạo thành buồng cháy. Pit tông sinh và nhận lực từ thanh truyền để thực hiện nạp, nén và thải. Thanh truyền liên kết pit tông và trục khuỷu. Trục khuỷu nhận lực từ pit tông tạo mômen quay và từ bánh đà dẫn dộng thanh truyền để thực hiện quá trình nạp, nén và thải.
Thảo luận nhóm
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
NHÓM 1 : Tìm hiểu về Pít tông
NHÓM 2 : Tìm hiểu về thanh truyền
NHÓM 3 : Tìm hiểu về trục khuỷu
NHÓM 4 : Tìm hiểu về bánh đà
2. Cấu tạo
Ảnh
2. Cấu tạo
a) Pít tông
Pít tông được chia làm ba phần: đỉnh, đầu và thân (hình 19.4).
+ Đỉnh pít tông và xilanh, nắp máy tạo thành buồng cháy. + Đầu pít tông có rãnh để lắp xecmăng khí hoặc xecmăng dầu, bao kín. + Thân pít tông có lỗ lắp chốt và dẫn hướng cho pít tông di chuyển trong xilanh.
Hai đầu chốt pít tông được lắp các vòng hãm đê chống di chuyên dọc trục cúa chốt pít tông.
Thanh truyền
Ảnh
b) Thanh truyền
Thanh truyền được chia làm ba phần: đầu nhỏ, thân và đầu to (hình 19.5).
+ Đầu nhỏ thanh truyền liên kết với chốt pít tông và có lỗ hứng dầu bôi trơn. + Đầu to thanh truyền được lắp với trục khuỷu bằng bulông và đai ốc. + Thân thanh truyền có dạng chữ I, kích thước tăng dần từ đầu nhỏ đến đầu to và liên kết dầu to với đầu nhỏ.
Đầu nhỏ và đầu to có bạc lót làm bằng vật liệu chịu mài mòn.
Trục khuỷu
c) Trục khuỷu
Ảnh
Cấu tạo của trục khuỷu phụ thuộc vào sổ xilanh và sô kì của động cơ. Hình 19.6 mô tả trục khuỷu động cơ 4 xilanh, 4 kì.
Trục khuỷu thường được lắp với hệ thống dẫn động cơ câu phân phối khí, bơm nước,... Cổ khuỷu được lắp với ố trục trên thân máy, có chốt khuỷu lắp với dầu to thanh truyền và lỗ dẫn dầu bôi trơn. Má khuỷu liên kết chốt khuỷu và cô khuỷu. Đuôi má khuỷu có đối trọng để cân bằng trục khuỷu. Đuôi trục khuỷu được lắp với bánh đà và bộ phận truyền lực đến máy công tác.
Bánh đà
d) Bánh đà
Ảnh
Bánh đà có nhiều loại, trong đó bánh đà dạng đĩa (hình 19.7) thường dùng trên ô tô.
Bộ phận chính của bánh đà gồm: mặt đĩa ma sát, mật bích đề lắp bánh đà với đuôi trục khuỷu và vòng răng ăn khớp với bánh răng của máy khởi động để khởi động động cơ.
III. Cơ cấu phân phối khí
Nhiệm vụ - phân loại
III - CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ
1. Nhiệm vụ
Cơ cấu phân phối khí đóng mở cửa nạp và cửa thải để thực hiện quá trình nạp và thải (trao đổi khí).
2. Phân loại
Cơ cấu phân phối khí chia thành 3 loại:
+ Dùng cam-xu páp trên động cơ 4 kỳ, + Dùng pít tông đóng mở cửa nạp và xả trên động cơ 2 kỳ + Dùng hỗn hợp pít tông đóng mở cửa nạp và cam-xu páp xả trên động cơ 2 kỳ.
Cấu tạo
Ảnh
3. Cấu tạo
Cơ cấu phân phối khí cam- xu páp (hình 19.8) phổ biến và gồm các bộ phận chính như trục cam với các vấu cam, xu páp, lò xo xu páp...
Trục cam được dẫn động từ trục khuỷu động cơ thông qua bộ truyền xích hoặc bộ truyền đai răng.
Nguyên lí làm việc
4. Nguyên lí làm việc
Ảnh
Khi động cơ hoạt động, trục khuỵu quay dẫn động trục cam (3, 5) qua bộ truyền động đai (6). Các vấu cam (4) tác động lên đuôi xu páp (1) thắng, mở hay đóng thông đường ống nạp hoặc thải xilanh. Lực ép của lò xo xu páp (2) giúp thực hiện quá trình mở hay đóng. Sau khi vấu cam tác động lên đuôi xu páp, dưới tác dụng của lò xo, các xu páp lại trớ về trạng thái đóng.
IV - Củng cố
Luyện tập
Bài tập trắc nghiệm
Cho biết những ưu điểm khi xilanh được làm rời với thân xilanh ?
A . Động cơ đốt trong có thiết kế ống lót rời rồi ép vào thân máy .
B . tiết kiệm được vật liệu tốt nhất và chi phí trong quá trình sửa chữa.
C . Cả hai phương án trên
Bài tập
Bài tập trắc nghiệm
Vì sao đầu to thanh truyền thường được chia làm hai nửa?
A . Vì trên nắp máy lắp nhiều chi tiết, cụm chi tiết.
B . Đầu to thanh truyền thường chia làm 2 nửa để thuận tiện cho việc lắp ráp và tháo dỡ.
C . Thiết bị có khả năng thay đổi, chuyển động .
V - Dặn dò
1.Hướng dẫn bài học
1. Hướng dẫn học bài
Học bài Làm các bài tập SGK Mỗi học sinh tự tìm hiểu thân máy, nắp máy của động cơ xe máy và cho biết vai trò của cánh tản nhiệt. Các em về nhà xem trước bài 20 :HỆ THỐNG BÔI TRƠN VÀ HỆ THỐNG LÀM MÁT .
2.Kết bài
Ảnh