Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 24: TÁN SẮC ÁNH SÁNG Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1:
Câu hỏi 1: Chọn câu đúng: Trong máy bắn tốc độ xe cộ trên đường
A. Chỉ có máy phát sóng vô tuyến
B. Chỉ có máy thu sóng vô tuyến
C. Có cả máy phát và máy thu sóng vô tuyến
D. Không có máy phát và máy thu sóng vô tuyến
Câu hỏi 2:
Câu hỏi 2: Sóng điện từ có tần số 12 MHz thuộc loại sóng nào dưới đây?
A. Sóng dài
B. Sóng trung
C. Sóng ngắn
D. Sóng cực ngắn
Thí nghiệm về sự tán sắc ánh sáng
Thí nghiệm:
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN (1672) 1. Thí nghiệm a. Thí nghiệm - Chiếu vào khe F chùm ánh sáng trắng đến lăng kính Gương Lăng kính Màn Nhận xét:
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN (1672) 1. Thí nghiệm b. Nhận xét - Chiếu một chùm ánh sáng mặt trời (ánh sáng trắng) qua một khe hẹp F đến gặp một lăng kính. Sau lăng kính đặt một màn ảnh B để hứng chùm tia ló ra. Ta thấy, trên màn B có một dải sáng màu cầu vồng, trong đó tia đỏ bị lệch ít nhất và tia tím bị lệch nhiều nhất. - Dải màu từ đỏ đến tím gọi là quang phổ của ánh sáng Mặt Trời hay quang phổ Mặt Trời. - Ánh sáng Mặt Trời là ánh sáng trắng. Kết luận:
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN (1672) 2. Kết luận - Hiện tượng một chùm ánh sáng mặt trời (ánh sáng trắng) khi qua lăng kính, bị tách thành nhiều chùm sáng có màu sắc khác nhau, gọi là hiện tượng tán sắc ánh sáng. - Dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím) gọi là quang phổ của ánh sáng trắng. Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của niu tơn
Thí nghiệm 1:
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 1. Thí nghiệm a. Thí nghiệm 1 Tách chùm ánh sáng vàng chiếu đến lăng kính P2. Quan sát thí nghiệm. Vệt màu vàng Thí nghiệm 2:
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 1. Thí nghiệm b. Thí nghiệm 2 Tách chùm ánh sáng lục chiếu đến lăng kính P2. Quan sát thí nghiệm. Vệt màu lục Nhận xét thí nghiệm:
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 2. Kết quả thí nghiệm - Mỗi ánh sáng đơn sắc có một màu nhất định gọi là màu đơn sắc. - Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính. Giải thích hiện tượng tán sắc và ứng dụng
Nhận xét thí nghiệm:
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN 2. Kết quả thí nghiệm - Mỗi ánh sáng đơn sắc có một màu nhất định gọi là màu đơn sắc. - Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính. Ánh sáng trắng:
- Ta biết nếu là ánh sáng đơn sắc thì sau khi qua lăng kính sẽ không bị tách màu. - Thế nhưng khi cho ánh sáng trắng (ánh sáng Mặt Trời, ánh sáng đèn điện dây tóc, đèn măng sông…) qua lăng kính chúng bị tách thành một dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. - Ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc, mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC Góc lêch của tia sáng:
III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC - Công thức xác định góc lệch chùm tia sáng qua lăng kính khi góc chiết quang A nhỏ: Trong đó: n càng lớn thì D càng lớn - Khi chiếu ánh sáng trắng đến lăng kính thì phân tách thành dải màu, đỏ lệch ít nhất, màu tím lệch nhiều nhất về đáy - Chiết suất của thuỷ tinh đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau thì khác nhau, đối với màu đỏ là nhỏ nhất và màu tím là lớn nhất. * Kết luận: - Sự tán sắc ánh sáng là sự phân tách một chùm ánh sáng phức tạp thành chùm sáng đơn sắc. Ứng dụng
Hiện tượng cầu vòng:
IV. ỨNG DỤNG - Hiện tượng tán sắc giúp ta giải thích được một số hiện tượng tự nhiên ví dụ như: Cầu vồng bảy sắc, máy quang phổ lăng kính, màu sắc trên đĩa CD,... 1. Hiện tượng cầu vồng Máy quang phổ lăng kính:
IV. ỨNG DỤNG 2. Máy quang phổ lăng kính Dùng để phân tích chùm ánh sáng phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau Sự tán sắc trong thực tế :
IV. ỨNG DỤNG 3. Sự tán sắc trong thực tế Màu sắc các loài hoa Màu sắc trên đĩa CD Củng cố
Bài tập 1:
Bài 1: Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niutơn nhằm chứng minh.
A. Sự tồn tại của ánh sáng đơn sắc
B. Lăng kính không làm thay đổi màu sắc của ánh sáng đó.
C. Ánh sáng Mặt Trời không phải là ánh sáng đơn sắc.
D. Ánh sáng có bất kỳ màu gì khi qua lăng kính cũng bị lệch về phía đáy.
Bài tập 2:
Bài 2: Một chùm ánh sáng đơn sắc sau khi qua lăng kính thủy tinh thì:
A. Không bị lệch và không bị đổi màu.
B. Chỉ đổi màu mà không bị lệch.
C. Chỉ bị lệch mà không đổi màu.
D. Vừa bị lệch vừa bị đổi màu.
Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Học thuộc bài và phần ghi nhớ trong sgk. - Làm các bài tập từ 1 đến 6 sgk trang 125 - Đọc bài đọc thêm " Cầu vồng" sgk trang 126 - 127. - Chuẩn bị trước bài mới. Kết thúc: