BÀI 29. SỰ NỞ VÌ NHIỆT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 29. SỰ NỞ VÌ NHIỆT
KHOA HỌC TỰ NHIÊN 8
Ảnh
A. Khởi động
Hoạt động 1: Mở đầu
Hoạt động 1: Mở đầu
Hoạt động 1: Mở đầu
Tháp Eiffel bằng thép cao 324 m ở thủ đô Paris nước Pháp là tháp bằng thép nổi tiếng thế giới. Các phép đo chiều cao của tháp vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy trong vòng 6 tháng tháp cao hơn thêm 10 cm. Chẳng lẽ một cái tháp bằng thép lại có thể “lớn lên” được? Em có thể giải thích được hiện tượng này?
Ảnh
B. Hình thành kiến thức mới
I. Sự nở vì nhiệt của chất rắn
Ảnh
Nghiên cứu SGK, tiến hành thí nghiệm 1, thảo luận và thực hiện hiện nhiệm vụ.
I. Sự nở vì nhiệt của chất rắn
- Nhiệm vụ:
- Yêu cầu (- Thí nghiệm)
- Yêu cầu:
Ảnh
1. Từ thí nghiệm trên hãy rút ra nhận xét về sự nở vì nhiệt của các chất nhôm, đồng, sắt. 2. Nhận xét về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Các chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
- Bài tập (- Bài tập)
Hai thanh kim loại đồng, sắt được ghép chặt vào nhau tạo thành một băng kép. Hãy cho biết hình dạng của băng kép sẽ thay đổi như thế nào khi: a. Quay thanh kim loại cho mặt sắt ở dưới và hơ nóng bằng đèn cồn (Hình 29.2a). b. Quay thanh kim loại cho mặt đồng ở dưới và hơ nóng bằng đèn cồn (Hình 29.2b).
Ảnh
II. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng
II. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng
Ảnh
Nghiên cứu SGK, tiến hành thí nghiệm 2, thảo luận và thực hiện hiện nhiệm vụ.
- Nhiệm vụ:
- Thí nghiệm
- Thí nghiệm:
Ảnh
Chuẩn bị: Một bình thủy tinh đựng nước màu có ống thủy tinh xuyên qua nút (Hình 29.3); một chậu thủy tinh đựng nước nóng và một chậu thủy tinh đựng nước lạnh.
+ Tiến hành (- Thí nghiệm)
- Tiến hành:
Ảnh
1. Đặt bình thủy tinh vào chậu nước nóng. Quan sát và giải thích hiện tượng xảy ra với nước màu trong ống thủy tinh. 2. Lấy bình thủy tinh từ chậu nước nóng ra đặt vào chậu nước lạnh. Quan sát và giải thích hiện tượng xảy ra với nước màu trong ống thủy tinh.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
- Bài tập
- Bài tập
- Bài tập:
Câu 1. Hình 29.4 mô tả thí nghiệm về sự nở vì nhiệt của các chất lỏng khác nhau. Hãy mô tả thí nghiệm và rút ra nhận xét về sự nở vì nhiệt của các chất lỏng khác nhau.
Ảnh
+ Câu 2 (- Bài tập)
Ảnh
Câu 2: Em hãy tìm thêm ví dụ về sự nở vì nhiệt của chất lỏng.
III. Sự nở vì nhiệt của chất khí
III. Sự nở vì nhiệt của chất khí
Ảnh
Nghiên cứu SGK, tiến hành thí nghiệm 3, thảo luận và thực hiện hiện nhiệm vụ.
- Nhiệm vụ:
- Thí nghiệm
- Thí nghiệm:
+ Chuẩn bị: Bình cầu với nút cao su có ống thủy tinh xuyên qua, cốc nước màu. + Tiến hành:
Ảnh
Nhúng đầu ống thủy tinh xuyên qua nút cao su và nước màu.
Lắp nút cao su có gắn ống thủy tinh trên vào bình cầu.
Dùng ngón tay cái bịt chặt đầu còn lại của ống rồi rút ống ra khỏi nước sao cho trong ống còn giữ lại một giọt nước màu (Hình 29.6a).
+ Yêu cầu (-Thí nghiệm)
- Yêu cầu:
Ảnh
Quan sát, mô tả và giải thích hiện tượng xảy ra đối với giọt nước màu trong ống thủy tinh khi chỉ cần xoa hai tay vào nhau rồi áp vào bình cầu.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chấất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
- Bài tập
- Bài tập
- Bài tập:
Ảnh
Câu 1: Tại sao từ thí nghiệm trên ta có thể nói chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng? Câu 2: Tìm ví dụ về sự nở vì nhiệt của chất khí.
+ Câu 3 (- Bài tập)
Ảnh
Câu 3: Dựa vào Bảng 29.1 rút ra nhận xét về sự nở vì nhiệt của các chất khác nhau: rắn, lỏng và khí.
Ảnh
IV. Công dụng và tác dụng của sự nở vì nhiệt
IV. Công dụng và tác hại của sự nở vì nhiệt
Ảnh
Nghiên cứu SGK, tìm hiểu công dụng và tác hại của sự nở vì nhiệt.
- Nhiệm vụ:
1. Công dụng
1. Công dụng
Sự nở vì nhiệt của các chất có nhiều công dụng.
- Ví dụ:
Ảnh
- Bài tập
- Bài tập
- Bài tập:
Ảnh
1. Mô tả hoạt động của các loại băng kép trong Hình 29.7b, c, d. 2. Tìm thêm ví dụ về công dụng của sự nở vì nhiệt.
2. Tác hại
Ảnh
2. Tác hại
Sự nở vì nhiệt cũng có thể có tác hại với thiên nhiêng và cuộc sống của con người. Sự nở vì nhiệt có thể tạo ra lực có cường độ cực mạnh đủ sức làm biến dạng đường sắt, đường ống dẫn nước, dẫn khí,... có thể gây ra rai nạn nguy hiểm.
- Hình ảnh minh hoạ
- Hình ảnh minh hoạ:
Ảnh
- Bài tập
- Bài tập
- Bài tập:
Câu 1: Tại sao chỗ nối tiếp hai đầu thanh ray xe lửa, hai đầu ống dẫn khí lại được cấu tạo như Hình 29.8? Câu 2: Tìm thêm ví dụ về tác hại của sự nở vì nhiệt.
Ảnh
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1: Kết luận nào sau đât là đúng khi nói về sự nở vì nhiệt của không khí và khí oxy? - A. không khí nở vì nhiệt nhiều hơn oxi - false - B. không khí nở vì nhiệt ít hơn oxi - false - C. không khí và oxi nở vì nhiệt như nhau - true - D. cả ba kết luận trên đều sai - false - false - false
Câu 2: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: Chất khi nở vì nhiệt ... chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt ... chất rắn - A. nhiều hơn- ít hơn - false - B. nhiều hơn- nhiều hơn - true - C. ít hơn- nhiều hơn - false - D. ít hơn- ít hơn - false - false - false
Câu 3: Chọn phương án đúng. Một vật hình hộp chữ nhật được làm bằng sắt. Khi tăng nhiệt độ của vật đó thì - A. Chiều dài, chiều rộng và chiều cao tăng. - true - B. Chỉ có chiều dài và chiều rộng tăng. - false - C. Chỉ có chiều cao tăng. - false - D. Chiều dài, chiều rộng và chiều cao không thay đổi. - false - false - false
Câu 4: Khi đi xe đạp trời nắng không nên bơm căng lốp xe vì - A. lốp xe dễ bị nổ - true - B. lốp xe dễ bị xuống hơi - false - C không có hiện tượng gì xảy ra đối với lốp xe - false - D. cả ba kết luận trên đều sai - false - false - false
Câu 5: Các trụ bê tông cốt thép không bị nứt khi nhiệt độ ngoài trời thay đổi vì: - A. Bê tông và lõi thép không bị nở vì nhiệt. - false - B. Bê tông nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên không bị thép làm nứt. - false - C. Bê tông và lõi thép nở vì nhiệt giống nhau. - true - D. Lõi thép là vật đàn hồi nên lõi thép biến dạng theo bê tông. - false - false - false
Câu 6: Khi nút thủy tinh của một lọ thủy tinh bị kẹt. Phải mở nút bằng cách nào dưới đây? - A. Làm nóng nút. - false - B. Làm nóng cổ lọ. - true - C. Làm lạnh cổ lọ. - false - D. Làm lạnh đáy lọ. - false - false - false
Câu 7: Khi nhúng quả bóng bàn bị móp vào trong nước nóng, nó sẽ phồng trở lại. Vì sao vậy? - A. Vì nước nóng làm vỏ quả bóng co lại. - false - B. Vì nước nóng làm vỏ quả bóng nở ra. - false - C. Vì nước nóng làm cho khí trong quả bóng co lại. - false - D. Vì nước nóng làm cho khí trong quả bóng nở ra. - true - false - false
Câu 8: Hộp quẹt ga khi còn đầy ga trong quẹt nếu đem phơi nắng thì sẽ dễ bị nổ. Giải thích tại sao? - A. Vì khi phơi nắng, nhiệt độ tăng, ga ở dạng lỏng sẽ giảm thể tích làm hộp quẹt bị nổ. - false - B. Vì khi phơi nắng, nhiệt độ tăng, ga ở dạng khí sẽ tăng thể tích làm hộp quẹt bị nổ. - false - C. Vì khi phơi nắng, nhiệt độ tăng, ga ở dạng khí sẽ giảm thể tích làm hộp quẹt bị nổ. - false - D. Vì khi phơi nắng, nhiệt độ tăng, ga ở dạng lỏng sẽ tăng thể tích làm hộp quẹt bị nổ. - true - false - false
Câu 9: Khi một vật rắn được làm lạnh đi thì - A. khối lượng của vật giảm đi. - false - B. thể tích của vật giảm đi. - true - C. trọng lượng của vật giảm đi. - false - D. trọng lượng của vật tăng lên. - false - false - false
Câu 10: Hãy dự đoán chiều cao của một chiếc cột bằng sắt sau mỗi năm. - A. Không có gì thay đổi. - false - B. Vào mùa hè cột sắt dài ra và vào mùa đông cột sắt ngắn lại. - true - C. Ngắn lại sau mỗi năm do bị không khí ăn mòn. - false - D. Vào mùa đông cột sắt dài ra và vào mùa hè cột sắt ngắn lại. - false - false - false
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng
Giới thiệu hoạt động và công dụng của băng kép trong các thiết bị tự động.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài mới: "Bài 30. Khái quát vế cơ thể người".
- Cảm ơn
Ảnh